سرمایه‌گذاری جسورانه سکانکِ کشتی اقتصاد

روزهای اولی که وارد زیست‌بوم کارآفرینی شده بودم را مدام در آمار، ارقام و گزارش‌ها می‌چرخیدم. اعداد و ارقام در اهمیت سرمایه‌گذاری جسورانه کم نبود اما یک گزارش خیلی توجهم را جلب کرد و سؤال برانگیز شد. اعداد و ارقام زیادی در گزارش IHS آمده بود اما این بخش خیلی برایم جالب بود که در حوالی سالهای ۲۰۱۰ کمتر از ۰.۲ درصد تولید ناخالص ملی آمریکا صرف سرمایه‌گذاری خطر پذیر شده بود اما ۲۱ درصد تولید ناخالص ملی را شرکت‌هایی که با این نوع سرمایه‌گذاری تأسیس شده‌اند ایجاد کرده‌اند.

دو سه ماه پیش هم گزارش استنفورد در مورد اثرات سرمایه‌گذاری جسورانه در شرکتهای بورسی آمریکا را می‌خواندم که می‌گوید ۴۳ درصد شرکتهای بورسی آمریکا که در ۴۰ سال گذشته ایجاد شده‌اند حاصل سرمایه‌گذاری جسورانه‌اند و این ۴۳ درصد ۵۷ درصد ارزش کل را ایجاد می‌کنند. یعنی ۵۷ درصد ارزش بزرگترین شرکت‌های آمریکایی متولد ۴۰ سال گذشته از طریق سرمایه‌گذاری جسورانه ایجاد شده است.

این موضوع وقتی جالب‌تر می‌شود که این را کنار رشد مداوم سرمایه‌گذاری جسورانه آمریکا (به غیر از وقفه سال‌های ترکیدن حباب دات‌کام) بگذاریم و به نتایج گزارش IHS برگردیم؛ اینکه کمتر از نیم درصد تولید ناخالص ملی این کشور از این طریق سرمایه‌گذاری می‌شود. اما چطور چنین چیزی ممکن است؟

پیتر سنگه در کتاب «پنجمین فرمان» مثال جالبی می‌زند که به سکانک معروف است. او می‌نویسد که وقتی کشتی‌ها خیلی بزرگ می‌شوند سکان هم خیلی بزرگ می‌شود و برای اینکه این سکان بزرگ بتواند در آب حرکت کند روی خود آن سکان کوچکتری قرار می‌دهند که با چرخش آن حرکت سکان بزرگ راحت‌تر می‌شود. به نظر می‌رسد سرمایه‌گذاری جسورانه حکم همان سکانک را دارد که اگر درست بچرخد می‌تواند به حرکت کشتی اقتصاد جهت بدهد.

عملا سرمایه‌گذاری جسورانه هرچند کوچک است اما را‌های جدید را باز می‌کند، مقاومت‌های بیجا را می‌شکند و راه‌های غلط را در همان ابتدای راه و بدون نیاز به صرف هزینه‌های زیاد نشان می‌دهد. این سبب می‌شود سرمایه‌گذاری‌های بزرگتر عاقلانه‌تر باشند و بازدهی بیشتری را فراهم کنند.

پی‌نوشت: کمی که دقت کردم فهمیدم که این مقدار کم سرمایه‌گذاری جسورانه همه سرمایه‌گذاری در آن شرکتهایی که بخش مهمی از اقتصاد آمریکا را تشکیل می‌دهند نبوده است و منابع بسیاری از نهادهای سنتی و تسهیلات و بازار سرمایه به این شرکتها تزریق شده است اما محرک و یا سکانک این سرمایه‌گذاری‌های بعدی همان سرمایه‌گذاری جسورانه اولیه بوده است.