خرد رواقی برای دوران هرج و مرج

نوشته‌ی جورج جی. زیوگاس – ترجمه‌ی فاطمه حیدری

وقتی دنیا پر از ترس می‌شه، آسایش رو تو آموزه‌های فلاسفه پیدا کنید، چرا که اونها می‌دونند چطور یک بحران رو حل کنند. ما اغلب فلسفه رو به عنوان یک پیشه‌ی کتابی یا شاید به عنوان سبک زندگی پیرمردهای ریش‌داری که تو غارها زندگی می‌کنند،  تصور می‌کنیم.

اما فلسفه‌ی رواقی – یک مکتب باستانی فلسفه، که فلاسفه‌ی شناخته شده‌ای مثل سنکا، اپیکتتوس و مارکوس اورلیوس به اون گرویدند – برای دنیای واقعی است و همان طور که با همه‌گیری کروناویروس روبرو هستیم‌، آموزه‌های اون در حال حاضر کاملاً مرتبط به نظر می‌رسند.

وقتی آینده ترسناکه و ما هم نمی‌دونیم اتفاق بعدی چی ممکنه باشه، می‌تونیم آسودگی رو در خرد اون‌هایی که قبل از ما می زیستند پیدا کنیم، کسانی که متحمل قحطی، طاعون و بلایای طبیعی بوده‌اند.

در اینجا چند ایده از فلسفه‌ی رواقی وجود داره که می‌تونه در مواقع آشفتگی به ما کمک کنه:

فقط نگران اون چیزهایی باشید که تحت کنترل شما هستند!

مهم نیست برای شما چه پیش می‌آید، این که چه‌طور واکنش نشان می‌دهید مهم است. – اپیکتوس

آب و هوا، کارایی که دیگران انجام می‌دن، نحوه‌ی برخورد والدین با شما به عنوان کودک یا شیوع ویروس‌ها مواردی‌اند که خارج از کنترل شما هستند. بهتره منابع خودمون رو روی اون‌ چیزی که می‌تونیم روش تأثیر بذاریم متمرکز کنیم.

متوجه این نکته باشید که شما تنها منبع احساسات خودتون هستید!

خوشبختی زندگی شما به کیفیت افکار شما بستگی دارد. – مارکوس اورلیوس

اتفاقات نیستند که هیجانات شما رو ایجاد می‌کنند – داستان‌هایی که درباره‌ی اون رویدادها به خودتون می‌گید، چشم‌انداز شما رو تعیین می‌کنند. حقیقت اینه که همه‌ی درگیری‌ها از درون ما شروع می‌شند.

ترتیب کارا رو بدید!

این طور نیست که ما زمان کمی داریم، بلکه بخش مفیدی از آن را هدر می‌دهیم. – سنکا

رواقیون به کارآمدی باور دارند تا راحتی.

منطقی تصمیم بگیرید که چه کاهایی باید انجام بشند و اون‌ها رو زود انجام بدید. احساساتتون رو کنترل کنید و از خودتون مراقبت کنید. آگاهانه حواستون به زمان باشه و نذارید هدر بره.

در لحظه‌ی حال باشید!

تمام آینده در بلاتکلیفی نهفته است، بی‌درنگ زندگی کنید. – سنکا

رواقیون مخالف خودآگاهی بودند. ما در زمانه‌ی حواس‌پرتی‌های بزرگ زندگی می‌کنیم. از طرفی ما استادیم تا دایم تو گذشته زندگی کنیم و نقشه‌ی آینده رو تو سرمون بپرورونیم. رواقیون نسبت به کنار اومدن با واقعیت در لحظه سختگیر بودند. از موندن تو گذشته و بی برو برگشت دونستن برنامه‌های آینده‌تون تا حالا چی عایدتون شده؟!

انتظارات معقول داشته باشید!

چقدر مسخره و عجیب است که از هر اتفاقی که در زندگی رخ می‌دهد تعجب کنید. – مارکوس اورلیوس

یکی از بزرگ‌ترین رواقیون گذشته اعتقاد داشت اساساً اینکه از چیزی تعجب کنیم بی‌معنی و پوچه!

می‌شه گفت اون چیزی که ما اغلب ناامیدی می‌دونیم، نتیجه‌ی انتظارات غیر منطقی ماست. مثلاً اینکه اگه ما امسال ده میلیون تومن درآمد داریم، بعید نیست سال دیگه صد میلیون تومن درآمد داشته باشیم.

با فضیلت باشید!

وقتت را صرف بحث درباره‌ی چیستی انسان خوب نکن، یکی از آنها باش. – مارکوس اورلیوس

بزرگترین دستاورد از نظر رواقیون، زندگی با فضیلت بدون در نظر گرفتن شرایطه. به ارزش‌های خودتون بچسبید، حتی وقتی زندگی روی سگش رو با چالش‌های عجیب بهتون نشون می‌ده.

موانع، خودِ مسیر هستند!

موانع برای انجام یک کار، آن کار را پیش می‌برند. آن چیزی که در سر راه شماست، بخشی از خود راه است. – مارکوس اورلیوس

موانع همیشه در مستقیم‌ترین مسیر به سوی موفقیت قرار دارند. این چیزی نیست که بشه ازش جلوگیری کرد، بلکه این موانع، هستند تا ما تسخیرشون کنیم. هر وقت به یک مانع رسیدید، بدونید که قراره پیشرفت بزرگی کنید.

سپاسگزار باشید!

هیچ چیز شریف‌تر از یک قلب شکرگزار نیست. – سنکا

از تمرکز روی چیزهایی که از دست دادید یا ندارید دست بردارید. درعوض، از نعمتها و چیزهایی که دارید خوشحال باشید. چراکه از نظر رواقیون، این نشانه‌ی خرده.

لینک مطلب اصلی: bit.ly/stoic1c