ادبیات ژاپن و داستان‌های جن و پری

افسانه‌ها داستان‌های خیالی و رایج در بین مردم هستند که معمولاً شخصیت‌های آن‌ها مجبور می‌شدند در مقابل دیوها و موجودات عجیبی بایستند. افسانه‌های محلی بسیاری در جهان وجود دارد که گاهی برخاسته از ذهن و خرافاتِ گذشتگان بود و گاهی داستان‌های واقعی بود که کمی‌ شاخ‌وبرگ به آن می‌دادند و در نهایت تبدیل به افسانه شده و دهن‌به‌دهن بین نسل‌های مختلف می‌گشت.

از معروف‌ترین داستان‌های افسانه‌ای ایرانی می‌توان به داستان‌های هزارویک شب اشاره کرد که برای بسیاری از ما خاطره‌انگیز است. از افسانه‌های غربی نیز می‌توان به داستان‌های سیندرلا، پری دریایی و پینوکیو اشاره کرد که برای کودکان تمام کشورها جالب هستند و هنوز هم با اقتباس از این افسانه‌ها فیلم و سریال‌های زیادی ساخته می‌شود.

معرفی کتابِ داستان‌های جن و پری

موجودات تخیلی و افسانه‌ها از دوران کهن در ادبیات ژاپن نیز حضور داشته‌اند و کتابِ داستان‌های جن و پری چهار افسانه و داستانِ کوتاهِ ژاپنی از چهار نویسندهٔ مشهور و به‌نام ژاپنی است. این مجموعه بر روی یک دورهٔ تعریف‌شده و محدود از ادبیات ژاپن در عصر مِیجی و تایشو تمرکز کرده است. در واقع این کتاب شما را با عبور اشباح و جن‌های ژاپن از دروازهٔ این ادبیات نوپا و جدید و تولد ژانر تخیلی-ترسناک ادبیات مدرن ژاپن آشنا می‌کند.

• داستان رکورکوبی و لافکادیو هرن

پاتریک لافکادیو هرن در سال 1850 به دنیا آمد و در سال 1904 از دنیا رفت. او را با نامِ ژاپنی کویزومی یاکومو نیز می‌شناختند. او یک نویسندهٔ بین‌المللی است که مجموعه آثارش دربارهٔ داستان‌های ارواح و افسانه‌های ژاپنی جزء بهترین داستان‌ها قرار گرفت. کوبایاشی ماساکی، فیلم‌ساز پُرآوازهٔ سینمای ژاپن نیز در سال 1964 فیلم مشهور «کوایدان» را از روی داستان‌های لافکادیو هرن ساخت.

رکورکوبی دربارهٔ یکی از هیولاهای افسانه‌ای ژاپن است و داستان آن به پانصد سال پیش برمی‌گردد. در آن دوران آیین بودایی عملاً به مذهب اصلی کشور ژاپن تبدیل شده بود و راهب‌های بودایی برای تبلیغ دین خود به روستاهای مختلف می‌رفتند و داستان‌های افسانه‌ای را روایت می‌کردند؛ داستان‌هایی که خواب را از چشمان مردمان می‌ربود و بعد به آن‌ها نشان می‌دادند که تنها گریز آن‌ها نیروی پاکِ آیین بودا است. راهب‌ها پس از مدتی روستاها را ترک می‌کردند اما داستانی که تعریف کرده بودند مدت‌ها در ذهن مردم می‌ماند و بین نسل‌های مختلف می‌چرخید.

• شب سوم و ناتسومه سوسه‌کی

ناتسومه سوسه‌کی رمان‌نویس ژاپنی است که در سال 1867 و در بحبوحهٔ انقلابِ میجی به دنیا آمد و در سال 1916 درگذشت. سوسه‌کی نامِ مستعار این نویسنده بود که بسیاری از آثارش از جمله کوکورو، باچان، من یک گربه هستم و اثر ناتماش «نور و تاریکی» را با این نام منتشر کرد. او همچنین محقق ادبیات بریتانیا، نویسندهٔ اشعار هایکو و داستان‌های پریان بود و از سال 1984 تا 2006 تصویر چهره‌اش بر روی اسکناس 1000 ینی ژاپن چاپ شد.

او فرزند ناخواستهٔ یک زوج سالخورده بود که پس از مدتی سرپرستی‌اش را به خانوادهٔ دیگری واگذار کردند. این حادثه تأثیری عمیق و ماندگار بر روحیهٔ او گذاشت که در بسیاری از آثارش مشهود است. او در شب سوم به سراغ افسانه‌ای معروف در ژاپن رفته است، افسانه‌ای به نام یوکای که روایت از بر دوش کشیدن بچه‌ای دارد. راوی داستان بچه‌ای را بر دوش می‌کشد که هر چه هست، در نهایت آن را به قتل می‌رساند و درواقع چرخهٔ تناسخ را نشان می‌دهد.

• آه پری دریایی و تانیزاکی جونئیچیرو

این نویسنده را با نام جونئیچیرو کانیزاکی نیز می‌شناسند. او در سال 1886 به دنیا آمد و در سال 1965 از دنیا رفت و یکی از نویسندگان اصلی ادبیات مدرن ژاپنی بود. او در آثارش به عشق‌های ویرانگر می‌پرداخت و تغییرات سریع جامعهٔ ژاپن در قرن بیستم را به‌شکل ماهرانه‌ای به‌تصویر می‌کشید. او اولین نویسنده‌ای بود که از خط قرمز روتیسم عبور کرد و برای اولین بار به موضوعاتی نظیر فتیشیسم، سادومازوخیسم و زنا پرداخت و یکی از شش نویسنده‌‌ای بود که نامش در سال 1964 در فهرست نهایی جایزهٔ نوبل ادبیات قرار گرفت.

داستان آه پری دریایی یکی از آثار متفاوت و برجستهٔ اوست که در آن دنیای شرق و غرب را در هم آمیخته است. قهرمان داستانش از رفاه، هوش، زیبایی و استعداد بی‌نظیری برخوردار است؛ بااین‌حال بخت‌برگشته و افسرده است، چرا که محیطی که احاطه‌اش کرده توانایی ارضای احساسات او را ندارد و عاری از زیبایی ایده‌آل او است. پس قهرمان داستان ایده‌آل خود را در پری‌ دریایی که کمال مطلوب تمام زیبایی‌های اروپا است می‌یابد و به دنبال او و سوار بر کشتی بخار عصر صنعتی به سوی دروازه‌های مغرب‌زمین رهسپار می‌شود.

• بی‌بی هیولا و آکوتاگاوا ریونوسوکه

آکوتاگاوا فرزند انقلاب و از نسلی بود که هیچ‌گونه خاطره‌‌ای از رژیم سابق ژاپن و هیاهوی آن دوران نداشت و در دورهٔ تایشو فعالیت می‌کرد. او را به‌عنوان پدر داستان کوتاهِ ژاپن می‌شناسند که متاسفانه در سی‌وپنج سالگی بر اثر ابتلا به بیماری دست به خودکشی زد. هر سال در ژاپن جایزهٔ ادبی ویژه‌ای به نام او به نویسندگان اهدا می‌شود. انیمهٔ «سگ‌های ولگرد بانگو» نیز شخصیتی به نامِ او دارد که با الهام از او ساخته شده است.

او در زندگی کوتاه‌اش سختی‌های بسیاری را متحمل شد و شهرتش را بیشتر مدیون داستان‌های کوتاه خیالی و تاریکش است. نامِ اصلی داستان بی‌بی‌هیولا، یوبا است و نویسنده سعی دارد در این داستان این پیام را به خواننده منتقل کند که قدم‌گذاشتن به عصر جدید و مدرن به معنای مرگ باورها و ارواح گذشته نیست بلکه آن‌ها همچنان در تاریکی و ناشناخته‌ها پنهان شده‌اند. بی‌بی هیولا هم شاید اولین تلاش‌ها برای زنده‌کردن ارواح و جن‌ها در ژاپن جدید باشد.

می‌توانید کتابِ داستان‌های جن و پری را با تخفیف ویژه از فروشگاه اینترنتی 30بوک تهیه کنید و با خواندن داستان‌های کوتاهِ آن با مقولهٔ جن و شبح در فرهنگ و افسانهٔ ژاپن آشنا شوید.