وُیتِک؛ خرس قهرمان ایرانی در جنگ جهانی دوم!

وُیتِک یه خرس ایرانی بود که به ارتش لهستان پیوست، این خرس هم سیگار می‌کشید، هم آبجو می‌خورد و هم تبدیل به یه قهرمان در جنگ جهانی دوم شد. اما چطور این خرس قهوه‌ای ایرانی سر از جنگ جهانی دوم در آورد و به ارتش لهستان پیوست؟

در تاریخ حیوانات قهرمان زیادی داریم، مثلا سگ فضانورد شوروی که اولین موجود زنده در فضا بود یا حتی دالی گوسفند، اولین موجود زندۀ شبیه‌سازی شده بود. اما اگه از بعضی کهنه سربازهای ارتش لهستان در مورد حیوونی قهرمان بپرسید اون‌ها به موجود دیگه‌ای اشاره می‌کنند: وُیتِک، خرس قهوه‌ای 500 کیلوئی که در هنگ 22 توپخانۀ ارتش لهستان پذیرفته شد و به عنوان یک سرباز در جنگ جهانی دوم روحیۀ سربازان رو تقویت می‌کرد!

بهار سال 1942 بخشی از ارتش لهستان خاک شوروی رو به مقصد ایران ترک کرد تا برای جنگ با آلمان نازی به نیروهای متفقین بپیونده. این عده بعد از تهاجم شوروی به شرق لهستان دستگیر شده و در شوروی زندانی شده بودن. توی ایستگاه راه‌آهن همدان بود که اون‌ها با پسربچۀ همدانی روبه‌رو می‌شن. پسربچه گرسنه و خسته‌ست، سربازها بهش پیشنهاد غذا می‌دن و پسر بچه یه گونی رو می‌ندازه زمین و جلو می‌ره تا غذا رو بگیره اما صداهای عجیب و غریبی از توی گونی در میاد! پسر بچه زبان لهستانی بلد نبوده برای همین سربازها با ایما و اشاره ازش سؤال می‌کنن توی کیسه چی داری؟ پسرک می‌گه بچه!

خلاصه وقتی سربازها کیسه رو باز می‌کنن می‌بینن که توی کیسه یه بچه خرس پنهون شده، بچه خرسی که مادرش به دست شکارچیان کشته شده. ایرانا بوکیوویچ هجده ساله، خواهرزادۀ یکی از ژنرال‌ها، همراه با این ارتش بود و خیلی از این بچه خرس خوشش میاد و از ستوان تارنویسکی می‌خواد تا خرس رو بخره. پسرک خرس رو با چندتا کنسرو و مقداری پول عوض می‌کنه. سربازها برای تأمین غذا و سهولت حمل‌ونقل خرس اسمش رو توی فهرست ارتش می‌نویسن و اون با تمام اعضای گروهان 22 پشتیبانی توپخونه آشنا می‌شه به جز یه نفر.

وقتی براون، فرماندۀ گروهان 22 فهرست سربازها رو چک می‌کنه، می‌بینه که یه نفر غایبه، سرباز وُیتِک! طبق مدارک موجود سرباز وُیتِک می‌بایست اونجا می‌بود چون هم شمارۀ خدمت داشت و هم دفترچۀ جیره ولی وُیتِک کجا بود؟ براون چند بار اسم وُیتِک رو صدا می‌کنه اما جوابی نمی‌گیره و یه سرهنگ با خنده اون رو به سراغ قفس یه خرس قهوه‌ای می‌بره و با سرباز وُیتِک آشناش می‌کنه. سربازها با وُیتِک مثل یه بچه رفتار می‌کردن و حسابی بهش می‌رسیدن، شاید چون توی جنگ از خانواده‌های خودشون دور بودن.

بعد از مدتی وُیتِک حسابی جای خودش رو توی ارتش باز می‌کنه و در واقع تبدیل به سمبل خوش یمنی ارتش می‌شه. اسمش هم در زبان اسلاوی به معنی جنگجوی خندان و خوشحاله. این خرس تمام کارهای سربازها رو تقلید می‌کرد، نوشیدنی مورد علاقه‌اش آبجو بود و حتی بعد از مدتی مثل سربازها روی دو پا رژه می‌رفت. دیمیتر ساولوگو یکی از سربازانی بود که از وُیتِک مراقبت می‌کرد. اون به خبرنگارها گفته بود که: «وُیتِک سیگارهای روشن رو از دست سربازها می‌گرفت، یه پک می‌کشید و اون‌ها رو قورت می‌داد. دوست داشت از بطری آبجو بنوشه و وقتی که خالی می‌شد تعجب می‌کرد و از دهانۀ آبجو نگاه می‌کرد ببینه بقیۀ آبجو کجاست.»

وُیتِک با ارتش لهستان به مصر رفت و توی اون گرمای شدید یاد گرفت چطوری بره توی حمام و دوش آب رو باز کنه و این مشکل‌ساز شده بود چون آب جیره‌بندی بود و این کارش گاهی اوقات باعث کمبود آب می‌شد. سربازها حتی به وُیتِک یاد داده بودن اون‌ها رو طوری سروته توی هوا بلند کنه که انگار می‌خواد بخورتشون و اینطوری سربازهای تازه وارد رو می‌ترسوندن. در طول نبرد مونته کاسینو، وُیتِک در خطوط مقدم جبهه، مهمات رو جابه‌جا می‌کرد. مطبوعات و رسانه‌ها باعث شهرت وُیتِک شدن و این خرس تبدیل به یه قهرمان شد و هنگ نشان خودش رو به تصویری از وُیتِک در حال حمل یک خمپاره تغییر داد. اون‌ها به خودشون می‌بالیدن که یه خرس در ارتش کنارشونه و بهش درجه دادن و ویتک از سرباز به سرجوخه تبدیل شد.

وقتی جنگ جهانی دوم تموم شد نیروهای لهستانی پراکنده شدن و یک جور کشمکش سیاسی سر نگهداری وُیتِک شروع شد. مراقبان وُیتِک نمی‌خواستن اون رو به لهستان برگردونن چون می‌ترسیدن دولت شوروی خرس رو به عنوان نمادی برای کمونیسم انتخاب کنه. در انتها وُیتِک به اسکاتلند می‌رسه و به طور موقت توی یه مزرعه نگهداری می‌شه و بعدش هم بقیۀ عمرش رو توی یه باغ وحش در اسکاتلند می‌گذرونه.

چندین دهه از این قضیه گذشته اما هنوز هم از وُیتِک تقدیر می‌کنن و به افتخارش مجسمه‌های مختلفی در جای‌جای دنیا قرار دادن. کتاب ویتک خرس قهرمان رو هم نویسندۀ مهاجر ویسلاو لاستسکی نوشته که در سال 1968 منتشر شد. لاستسکی خودش ستوان سواره نظام ارتش لهستان بود و در نبرد مونته کاسینو هم شرکت کرد. لاستسکی توی کتاب وُیتِک خرس قهرمان جریان پیوستن این خرس کوچولو به ارتش و ماجراجویی‌های اون رو به طور کامل شرح داده و آنا مارچینوفسکا، مترجم لهستانی، کتاب وُیتِک خرس قهرمان رو از زبان لهستانی به فارسی ترجمه کرده.

داستان این خرس کوچولو رو دوست داشتید؟ داستان کاملش توی کتاب ویتک خرس قهرمان چاپ شده. می‌تونید برای خرید آنلاین کتاب و خرید کتاب ویتک خرس قهرمان با تخفیف ویژه به فروشگاه اینترنتی کتاب 30بوک سری بزنید.