فلاتر یا جاوا ؛ برای برنامه نویسی کدامیک بهتر است؟

توسعه اپلیکیشن‌های تلفن همراه – به خصوص برای سیستم عامل اندروید - یکی از زمینه‌های محبوب برنامه نویسی است که فرصت‌های هیجان انگیزی را در اختیار توسعه دهندگان قرار می‌دهد. از گذشته تا کنون، اغلب برنامه نویسانی که قصد دارند تا برنامه نویسی اندروید را شروع کنند، به سراغ زبان‌هایی مانند جاوا می‌روند. اما یادگیری اصول اولیه این زبان برنامه نویسی برای افراد تازه‌کاری که قبلا تجربه کدنویسی نداشتند، تاحدودی دشوار و زمانبر است.

در همین راستا شاهد معرفی فریمورک‌های جدید و پیشرفته برای کاهش سختی‌ها و پیچیدگی‌های ساخت برنامه برای اندروید هستیم. در میان این فناوری‌های نوظهور، فلاتر (Flutter) از سایر رقبا قدرتمندتر و محبوب‌تر ظاهر شده است. اما کدام یک بهتر است؟ فلاتر یا جاوا ؟ در این مطلب قصد داریم به بررسی ویژگی‌های جاوا و فلاتر بپردازیم و ببینیم که به عنوان یک توسعه دهنده اندروید، باید آموزش فلاتر را انتخاب کنید یا به دنبال آموزش برنامه نویسی اندروید با جاوا باشید. تا انتهای مقاله همراه ما باشید چرا که یک پیشنهاد شگفت انگیز برایتان داریم.

معرفی زبان برنامه نویسی جاوا

جاوا توسط سان مایکروسیستمز که در حال حاضر مالک اوراکل است، توسعه داده شده است. جاوا اغلب به عنوان بهترین زبان برنامه نویسی اندروید شناخته می‌شود و به دلیل قدرتمند بودن، برنامه نویسان زیادی در سراسر جهان از آن استفاده می‌کنند. این زبان به طور خاص برای کاهش وابستگی‌های زمان پیاده سازی طراحی شده است و همین ویژگی جاوا را سریع، ایمن و قابل اعتماد می‌کند.

زبان برنامه نویسی جاوا امکان ساخت هر برنامه‌ای در هر زمینه‌ای را فراهم می‌کند، با بسیاری از محیط های نرم افزاری و سخت افزاری همخوانی دارد و از انواع مختلف سیستم عامل مانند OS X، اندروید، ویندوز، لینوکس و... پشتیبانی می‌کند. برنامه‌های نوشته شده با زبان جاوا با سیستم عامل ارتباط برقرار کرده و به طور مستقیم از سخت افزار استفاده می‌کنند. برخی از برنامه‌های نوشته شده با جاوا عبارتند از:

• اسپاتیفای (Spotify)
• توییتر (Twitter)
• سیگنال (Signal)

ویژگی‌های زبان جاوا

جاوا یکی از قدیمی ترین و محبوب ترین زبان‌های برنامه نویسی مبتنی بر شی گرایی است. جاوا ویژگی‌های زیادی دارد که باعث می‌شود برنامه نویسان مختلفی جذب آن شوند. در ادامه برخی از این ویژگی‌ها را معرفی می‌کنیم.

• نوشتار زبان جاوا: دستور زبان جاوا بر پایه C++ است و یادگیری آن باعث می‌شود تا برنامه نویسان مفاهیم اصلی کدنویسی را بهتر درک کنند و یادگیری عمیق تری در برنامه نویسی داشته باشند. به همین دلیل یادگیری جاوا مقرون به صرفه و استقرار مطالب برای توسعه‌دهندگان آسانتر است.
• پلتفرم مستقل: برخلاف زبان‌های دیگر مانند C و C++ که در ماشین‌های مخصوص خودشان پلتفرم کامپایل می‌شوند، کدهای جاوا پس از نوشتن می‌توانند در هر محیط سخت‌افزاری یا نرم‌افزاری مستقر شوند. این سازگاری به این دلیل است که جاوا یک پلتفرم مبتنی بر نرم افزار است که بر روی سایر محیط های مبتنی بر سخت افزار اجرا می‌شود.
• مدیریت حافظه قوی: فقدان نشانگرهای صریح و جمع‌آوری خودکار زباله که به صورت پشت سر هم در ماشین مجازی جاوا (JVM) کار می‌کنند تا اشیایی را که دیگر استفاده نمی‌شوند حذف کنند. همچنین به عنوان برنامه نویس به ویژگی‌هایی مانند مکانیسم های بررسی نوع و مدیریت استثنا دسترسی خواهید داشت.
• امنیت در زمان اجرا: برنامه‌های جاوا اساساً در داخل محیط امن ماشین مجازی اجرا می‌شوند که جاوا را به یک پلتفرم توسعه به نسبت امن تبدیل می‌کند.

مزایای استفاده از جاوا

جاوا یکی از قدیمی ترین و محبوب ترین زبان‌های برنامه نویسی مبتنی بر شی گرایی است. به دلیل آنکه جاوا عمر بیشتری را به نسبت به سایر زبان‌های برنامه نویسی داشته است، نه تنها برای ساخت برنامه‌های اندرویدی مفید است بلکه کارهای مختلفی می‌توانید با آن انجام ‌دهید. وجود مجموعه‌ای غنی از کتابخانه‌ها در زبان جاوا به توسعه و نگهداری برنامه‌های کاربردی وب، موبایل و دسکتاپ کمک می‌کند. پس اگر جاوا بلد باشید، عناوین شغلی بسیار متنوعی در انتظار شماست.

همچنین چندین سال است که این زبان در بسیاری از موسسه‌ها و دانشگاه‌های جهان تدریس می‌شود. بالا بودن تعداد برنامه نویسان جاوا باعث شده تا این زبان انجمن‌های (Community) بسیار گسترده‌ای در سطح جهان داشته باشد. برخی از مزایای جاوا عبارتند از:

• برای ساخت اپلیکیشن‌های بومی اندروید مناسب است.
• از آنجایی که خود اندروید براساس جاوا ساخته شده است، کتابخانه‌های جاوای زیادی برای کمک به شما وجود دارد.
• وجود ارث بری و قوانین شی گرایی به همراه Dependency Injection قدرت کدنویسی را افزایش می‌دهد.
• توسعه‌ی پروژه‌های بزرگ در جاوا آسان‌تر است.
• امکان ماژوله سازی کدها و استفاده مجدد در بخش های دیگر از پروژه وجود دارد.
• همانطور که گفتیم جاوا کارایی و امنیت بالایی دارد.
• جاوا از اجرای چند نخی (Multi-threading) پشتیبانی می‌کند.

معایب استفاده از جاوا

همانند هر زبان برنامه نویسی، جاوا نیز دارای معایب مخصوص به خود است. برخی از این معایب عبارتند از:

• جاوا یک زبان بسیار سنگین است، به این معنی که شما کدهای بسیار بیشتری را می‌نویسید و این احتمال خطا و باگ را افزایش می‌دهد.
• یادگیری تمام اصول آن زمانبر است؛ به خصوص برای افرادی که قبلا کدنویسی نکرده‌اند.
• جاوا به دلیل محدودیت‌های زبانی، در طراحی API اندروید دارای مشکلاتی است.
• جاوا در مقایسه با زبان‌های برنامه نویسی دیگر به حافظه بیشتری نیاز دارد.

معرفی فلاتر

علی رغم شهرت بی چون و چرای جاوا به عنوان یک زبان برنامه نویسی، مدت‌ها بود که برنامه نویسان اندروید به یک چارچوب مدرن‌تر برای توسعه برنامه نیاز داشتند. گوگل با معرفی فلاتر (Flutter) این خلاء را پر کرد. فلاتر یک چارچوب کیت توسعه نرم‌افزار رابط کاربری است و با در نظر گرفتن توسعه بین پلتفرمی(Cross Platform) ساخته شده است. این ویژگی به توسعه‌دهندگان، طراحان و برنامه‌نویسان اجازه می‌دهد تا برنامه‌های موبایل مدرن برای اندروید و iOSطراحی کنند.

زبان رسمی برنامه نویسی در فلاتر دارت (Dart) است، اما فلاتر با زبانهای برنامه نویسی زیادی تعامل دارد: توسعه دهندگانی که به زبان‌های سی (C) و سی پلاس پلاس (C++) مسلط هستند نیز می‌توانند برنامه‌های بومی تلفن همراه، دسکتاپ و حتی برنامه های پیشرفته تحت وب را بسازند. به همین دلیل بازار کار فلاتردر حال گسترش است.

ویژگی‌های فلاتر

روز به روز توسعه دهندگان بیشتری از فلاتر به عنوان چارچوب جدیدتر و بهتر برای توسعه برنامه های تلفن همراه استقبال می‌کنند. برنامه‌هایی که با استفاده از فلاتر ساخته شده‌اند، روان‌تر و کارآمدتر عمل می‌کنند و از نظر عملکرد، یک تجربه برنامه تقریباً بومی را ارائه می‌دهند. فلاتر دارای ویژگی‌های زیادی است که در ادامه درمورد آنها صحبت می‌کنیم:

• متن باز: فلاتر که توسط گوگل توسعه داده شده است، یک چارچوب رایگان و منبع باز است که می‌تواند توسط توسعه دهندگان برای توسعه برنامه‌های مختلف (به خصوص برای سیستم عامل تلفن همراه) استفاده شود.
• کراس پلتفرم: کدهایی که یک بار در فلاتر نوشته می‌شوند را می‌توان بدون نگرانی در مورد سازگاری، نگهداری و در پلتفرم‌های مختلف مستقر کرد و این باعث می‌شود فرآیند توسعه برنامه از نظر زمان و هزینه به صرفه باشد.
• حداقل کد: زبان برنامه نویسی دارت از کامپایلرهای AOT و JIT برای افزایش زمان راه اندازی کلی و تسریع عملکرد برنامه استفاده می‌کند. همچنین با به روز رسانی ابزارهای ساخت رابط کاربری (UI) سعی می‌کند تا بدون صرف منابع برای توسعه یک رابط جدید، روند توسعه را سریعتر کند.
• بارگذاری مجدد در لحظه: بدون شک یکی از محبوب ترین ویژگی‌های فلاتر، Hot Reload است که به توسعه دهندگان این امکان را می‌دهد تا هر تغییری را که در کد ایجاد می‌کنند، فوراً و در لحظه مشاهده کنند. از آنجایی که تغییرات در برنامه در زمان واقعی قابل مشاهده است، توسعه دهندگان می‌توانند هر گونه خطا را فورا شناسایی و برطرف کنند.
• ابزارک‌ها: فلاتر دو مجموعه محبوب از ویجت‌ها، یعنی کوپرتینو و متریال یوآی را ارائه می‌دهد که می‌توانند طرح‌های سفارشی خاصی را ایجاد کنند تا تجربه‌ای بدون اشکال را در همه پلتفرم‌ها ارائه دهند.

مزایای استفاده از فلاتر به نسبت جاوا

هدف توسعه دهندگان فلاتر، سریع‌تر کردن روند کدنویسی برای برنامه نویسان است. یک برنامه نویس فلاتر قطعا سرعت بیشتری در نوشتن کد دارد و به همین دلیل است که توسعه دهندگان زیادی فلاتر را دوست دارند. سایر مزایای فلاتر عبارتند از:

• فلاتر به راحتی قابل استقرار است.
• همانطور که گفتیم با اجرای سریع می‌توان خطاها را راحتتر شناسایی کرد.
• برنامه‌ها فوق العاده روان اجرا می‌شوند.
• در حقیقت با اینکه دارت یک زبان به نسبت جدید است، ابزاری بسیار همه کاره و رقیب قدرتمندی برای ری اکت نیتیو (React Native) است.
• یادگیری دارت آسان است.
• برای ساخت برنامه‌های دارای معماری MVP مناسب است.
• فلاتر در مقایسه با سایر چارچوب ها کارآمدتر عمل می‌کند، ارزان تر است و با پلتفرم های مختلفی سازگار است.
• بازار کار فلاتر عالی است و موقعیت‌های شغلی فلاتر روز به روز در حال افزایش است.

معایب استفاده از فلاتر

جامعه برنامه نویسان فلاتر هنوز جوان است و منابع یادگیری محدود هستند، بنابراین یافتن پاسخ برای سوالات می‌تواند کمی دشوار باشد. با این حال، با افزایش محبوبیت آن، منابع و جامعه به مرور زمان گسترش خواهد یافت.

سایر معایب فلاتر به شرح زیر می‌باشد:

• از آنجایی که فلاتر به نسبت جدید است، دسترسی محدودی به کتابخانه‌های SDK فراهم می‌کند و قابلیت‌های موجود را برای یک توسعه‌دهنده محدود می‌کند. البته با گذر زمان این ایراد در حال برطرف شدن است.
• از آنجایی که فلاتر هنوز نوپا است، پیدا کردن توسعه دهندگان باتجربه به عنوان منتور تیم کمی دشوار است.
• یادگیری دارت برای افرادی که با نوشتار جاوا یا ++C خو گرفته‌اند، کمی دشوار است.

جاوا بهتر است یا فلاتر؟ کدامیک را یاد بگیریم؟

توسعه اپلیکیشن‌های اندرویدی گزینه خوبی برای رسیدن به موفقیت در کسب وکار شما است اما انتخاب بهترین زبان برنامه نویسی اندروید بسیار دشوار است. جاوا یا فلاتر در حوزه‌های خود بسیار خوب کار می‌کنند. اما تفاوت عمده بین این دو جامعه کاربران آن است. فلاتر انتخاب اول برنامه نویسی برای نسل جدید است و جاوا طرفداران قدیمی خود را دارد.

تا قبل از ظهور فلاتر برای بسیاری از برنامه نویسان واضح بود که جاوا بهترین است؛ چرا که از گذشته تا کنون وجود داشت و همه آن را تحسین می‌کردند. اما پس از فلاتر، این اعتقاد مطلق به جاوا تا حدودی متزلزل شد و برنامه نویسان شروع به پرسیدن این سوال از خود کردند که از میان فلاتر یا جاوا کدام یک بهتر است؟ برای پاسخ به این پرسش باید این دو را از جهات گوناگون بررسی کنیم.

چند پلتفرمی

فلاتر یک ابزار بومی چند پلتفرمی است که سریعتر و چشمگیرتر کار می‌کند. با توجه به نیازهای برنامه نویسان و فناوری موجود فعلی، فلاتر با ویژگی‌های پیشرفته برای توسعه برنامه‌های چندپلتفرمی موبایل و وب به عنوان انتخاب اول شناخته می‌شود. در صورتی که ساخت برنامه‌های چندپلتفرمی با جاوا زحمت دوچندانی را می‌طلبد.

ساخت رابط کاربری

وجود طراحی متریال، ویجت های سفارشی و پشتیبانی تعاملی باعث شده است که محبوبیت فلاتر در جامعه توسعه دهندگان بالاتر رود. اما جاوا با اینکه حدود دو دهه قدمت دارد، بیشتر به دلیل محبوبیت گذشته اش بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد و همچنان فاقد ابزارهای مدرن توسعه است و در ارائه طرح های ظاهری و رابط کاربری بسیار ضعیف عمل کرده است.

شروع یادگیری

ممکن است شما در شروع راه برنامه نویسی باشید. دارت و فلاتر یکی از گزینه‌های خوب یادگیری است و به شما کمک می‌کند تا در زمان کمتری پروژه‌های متنوعی را انجام دهید. اما یادگیری اصول جاوا پیچیده تر است و به نسبت زمان بیشتری نیاز دارد.

بازار کار

بیشترین فایده یادگیری دارت، بازار کار فلاتر است. به خصوص اگر قصد به دست آوردن درآمد بالا را دارید چه در داخل و چه در خارج از کشور، یادگیری فلاتر می‌تواند مزایای زیادی برای شما داشته باشد. نیروی متخصص فلاتر نسبتا کمتر از سایر حوزه‌ها است. پس اگر تسلط خوبی بر فلاتر داشته باشید، یافتن موقعیت شغلی فلاتر برای شما کار بسیار ساده‌ای خواهد بود. یادگیری فلاتر برای کسانی که بر زبان برنامه نویسی دارت تسلط دارند مزیت بزرگی محسوب می‌شود و شرکت‌ها را برای استخدام آنها وسوسه می‌کند.

منابع و مستندات در فلاتر و جاوا

جاوا به دلیل جامعه کاربران قدیمی خود، دارای مستندات، تیم قوی و به روز رسانی مداوم ایمن تر است. پس اگر مشتاق تعامل با برنامه نویسان کهنه کار هستید شاید بهتر باشد کار توسعه اپلیکیشن های اندروید را با جاوا شروع کنید. اما از طرفی دوره‌های‌ آموزش فلاتر زیادی نیز درحال تدوین است. فلاتر طرفداران زیادی دارد و در بسیاری از موارد پاسخ سوالهای خود را به راحتی پیدا می‌کنید.

جمع بندی و پیشنــهاد شگفـــت انگــــیز

با تمام تفاسیر و مستنداتی که در مقاله بیان کردیم به نظر می‌رسد هم گوگل علاقه بسیار زیادی به توسعه برنامه نویسی اندروید با فلاتر دارد هم بازار کار ایران و خارج کشور تمایل بسیار زیادی برای جذب نیرو برنامه نویس فلاتر دارد.

در همین راستا مجموعه آموزش برنامه نویسی سون لرن برای شما دوره ای جامع و کاملا پروژه محور تدارک دیده است که می توانید با شرکت در این دوره و گذراندن تمام مراحل و امتحانات به یک برنامه نویس فلاترِ مناسب با بازار کار ایران یا خارج از کشور تبدیل شوید.

همین حالا می توانید در دوره آموزش فلاتر سون لرن با کد تخفیف flutter-vrgl که مخصوص شما کاربرانی است که مقاله را مطالعه کرده اید شرکت کنید.(توجه داشته باشید که مدت زمان و تعداد استفاده از کدتخفیف محدود می باشد پس سریعا اقدام نمایید).