شاید تنها تفاوت هتروزیگوت و هموزیگوت در نتایج بره های متولد شده باشد. همانطور که گفته شد عمده هدف برولا در برنامه اصلاح نژادی زنجان دوقلوزایی می باشد. تفاوت کلیدی همو و هترو در این است که: قوچهای هترو ۵۰% برههایش هترو می شوند. و قوچهای همو همه برههایش هترو می شود. حال این هترو بودن چه ویژگی ایی دارد؟ بره های ماده هترو همگی دوقلوزا هستند. و بره های نر نیز اگر به عنوان قوچ استفاده شوند می توان ۵۰% بره های متولد شده هترو بدست آورد. حال شاید برایتان سوال پیش بیاید پس هموزیگوت یا همان اصطلاحا همو چگونه به وجود می آِید؟
هترو به معنای این است که در گوسفند تنها یک ژن دوقلوزایی وجود دارد و فاقد ژن دوم می باشد. تک ژن بودن گوسفند سبب می شود که حداقل بخشی از بره های متولد شده از این قوچ فاقد ژن باشد. ولی میشی که خود دارای حداقل یک ژن (هترو) باشد حتما دو قلو زا خواهد بود.
هتروزیگوت × فاقد ژن = ۲۵% هتروزیگوت و ۷۵% فاقد ژن
هتروزیگوت × هتروزیگوت = ۵۰% هتروزیگوت × ۵۰% فاقد ژن
در واقع دو ژن در نژاد برولا عامل دوقلوزایی است. در صورتی که هر دو ژن در گوسفندی باشد به آن همو می گویند. حال ویژگی همو چیست؟ گوسفند همو با هر نژادی که جفت گیری کند حداقل یک ژن را منتقل می کند. و بدین ترتیب حتما بره حاصله دوقلوزا خواهد بود. به عبارتی دیگر بره های حاصله هترو خواهند بود. حال با این توضیح شاید یتوانید نحوه تشکیل همو را نیز پیش بینی کنید. در صورتی که قوچ هترو و میش هترو رو با هم آمیخته گری کنیم در صورتی که هم میش و هم قوچ ژن دوقلوزایی خود را منتقل کنند. بره حاصله دارای دو ژن خواهد بود و بنابراین از آمیخته گری هترو با هترو می توان به همو دست یافت. مد نظر داشته باشید که قوچ همو ارزشمند است و میش همو از ارزش کمتری برخوردار است. البته طبیعی است که با ترکیب همو و هترو احتمال بره زایی همو بیشتر و در صورتی که از میش و قوچ همو استفاده کنیم احتمال آن بسیار بیشتر می باشد.
هتروزیگوت × هتروزیگوت = ۲۵% فاقد ژن و ۲۵% هموزیگوت و ۵۰% هتروزیگوت
هتروزیگوت × هموزیگوت = ۵۰% هتروزیگوت و ۵۰% هموزیگوت
هموزیگوت × هموزیگوت = ۱۰۰% هموزیگوت
میزان هترو و همو بدست آمده از آمیخته گری
هتروزیگوت × فاقد ژن = ۵۰% هتروزیگوت و ۵۰% فاقد ژن
هتروزیگوت × هتروزیگوت = ۲۵% فاقد ژن و ۲۵% هموزیگوت و ۵۰% هتروزیگوت
هتروزیگوت × هموزیگوت = ۵۰% هتروزیگوت و ۵۰% هموزیگوت
هموزیگوت × هموزیگوت = ۱۰۰% هموزیگوت
چند نسل از آمیخته گری هترو با میش فاقد ژن FecB باید جلو بروم تا به همو برسم؟
فرض کنید :
قوچ هتروزیگوت × ۱۰۰۰ میش فاقد ژن (کل بره ها ی متولد شده ۱۰۰۰) = ۲۵۰ نر هتروزیگوت و ۲۵۰ ماده هتروزیگوت و ۲۵۰ نر فاقد ژن و ۲۵۰ ماده فاقد ژن
هتروزیگوت × ۲۵۰ میش هتروزیگوت (کل بره ها ی متولد شده ۵۰۰) = ۶۳ نر هتروزیگوت و ۶۲ ماده هتروزیگوت و ۳۲ نر هموزیگوت و ۳۱ ماده هموزیگوت و ۳۲ نر فاقد ژن و ۳۱ نر فاقد ژن
هموزیگوت × ۶۲+۲۵۰ میش هتروزیگوت = ۷۸ نر هتروزیگوت و ۷۸ ماده هتروزیگوت و ۷۸ نر هموزیگوت و ۷۸ ماده هموزیگوت
هموزیگوت × ۷۸+۳۱ میش هموزیگوت = ۵۴ ماده هموزیگوت و ۵۵ نر هموزیگوت
با توجه به خشکسالی چند سال اخیر و فرمایشات مقام معظم رهبری در جهت اقتصاد مقاومتی و در جهت خودکفایی کشور در تولید گوشت قرمز تولید و تکثیر گوسفند دوقلوزا افشار و سایر نژاد های میش ایرانی در مجتمع افشارژن صورت گرفته تا دام ایرانی و مشخصا افشار به سمت دو قلو زایی برود . مجتمع دامداری افشارژن تمام تلاش کارشناسان خود را در این راه معطوف کرد ه و خوشبختانه موفق به تولید قوچ افشار دو قلو زا هترو و همو گردید ه است. در کنار قوچ هترو موفق به تولید بره ماده هترو و بره نر هترو نیز شده است و این محصولات را با شرایط مناسب به دامداران عرضه می کند. شایان ذکر است با توجه به کمبود شدید مرتع کارشناسان مجتمع در جیره نویسی با قیمت اقتصادی و نگهداری در سیستم بسته مشاوره های رایگان میدهند.مجتمع دامپروری افشار ژن عضو پارک علم و فن آوری دانشگاه تربیت مدرس تهران می باشد که در زمینه افزایش دوقلوزایی در دام ایرانی مخصوصا افشاری فعالیت می نماید.
منبع : افشار ژن
