آثار قانونی معلوم شدن پدر واقعی فرزندخوانده : مفهوم و معنای فرزندخوانده فرزند کسی است که از نسل دیگری باشد و رابطه‌ی خونی و طبیعی، او و پدر و مادر را به هم پیوند دهد. فرزند طبیعی را در صورتی میتوان به پدر و مادر منسوب کرد که ناشی از نکاح باشد یعنی پدر و مادر او، زن و شوهر باشند. اکنون باید افزود که ممکن است زن و شوهری، کودکی بیگانه را به فرزندی بپذیرند و قانونگذار، به احترام اراده‌ی آنان و حمایت از کودک، او را در حکم فرزند خانواده می‌شمارد. فرزندی که طبق احکام قانون، در حکم فرزند خانواده بشمار آید فرزندخوانده گفته میشود.
قانون حمایت از کودکان بدون سرپرست مصوب1353 نخستین گامی است که حقوق ایران برای شناسایی و منظم ساختن روابط اخلاقی اینگونه کودکان با خانواده برمیدارد. باید توجه داشت که نه فرزندخوانده از زوجینی که او را به سرپرستی قبول کرده‌اند ارث میبرد و نه زوجین مزبور در زمره وراث او در می‌آیند ولی با این اوصاف خانواده‌ای که سرپرستی طفل را برعهده میگیرد باید هزینه نگاهداری و تربیت طفل تا سن بلوغ را تأمین کنند تا در صورت فوت آنان، از محل مزبور، آینده مالی طفل نابالغ تأمین شود.
صغیری که تحت حمایت خانواده سرپرست قرار میگیرد اولاً باید سن او از 12سال کمتر باشد و در ثانی پدر یا جدپدری یا مادر طفل صغیر در قید حیات نباشند یا لااقل شناخته نشده باشند و او را نیز به مؤسسه عام‌المنفعه سپرده باشند.
شخصی که سرپرستی فرزندخوانده را به عهده گرفته بود فوت شود نه تنها اموال متوفی به فرزندخوانده به ارث نمیرسد بلکه با پیدایش پدر واقعی او، چنانچه اموالی به فرزندخوانده تملیک شده باشد به ورثه متوفی مسترد و اعاده میگردد.
ممکن است این تصور بوجود آید که با صدور حکم سرپرستی، رابطه‌ی خویشاوندی کودک با خانواده‌ی اصلی قطع میشود ولی این تصور را باید از ذهن زدود؛ زیرا خویشان زوجین سرپرست، هیچ نسبتی با کودک پیدا نمی‌کنند و دلیلی بر قطع رابطه‌ی خویشاندی خونی و طبیعی کودک وجود ندارد. قطع این رابطه امری است مجازی که تنها با حکم صریح قانونگذار ممکن است و نه تنها چنین حکمی در قانون به چشم نمیخورد بلکه امکان فسخ سرپرستی در اثر توافق با پدر و مادر واقعی طفل، دلیل بر بقای آن است. بنابراین حکم سرپرستی باعث میشود که اقتدار پدر و مادر حقیقی در باب نگهداری و تربیت فرزند به سرپرست منتقل شود لیکن آثار قرابت به جای خود می‌ماند.
پس از فوت سرپرست فرزندخوانده با وجود شناسایی پدر حقیقی طفل، امکان تعیین قیم منتفی است و پدر وی میتواند با تقدیم دادخواست به دادگاه، ابطال حکم سرپرستی را از دادگاه صادرکننده‌ی حکم تقاضا نماید و سرپرستی طفل واقعی خود را برعهده بگیرد.
دختران مجرد بالای 30سال میتوانند متقاضی دریافت فرزندخواندگی از مراکز سازمان بهزیستی باشند. براساس قانون این دختران در رتبه دوم اولویت اخذ فرزندخواندگی قرار دارند بطوری که زوجین بدون فرزند در رتبه اول اولویت، دختران مجرد بالای 30سال در رتبه دوم و زوجین دارای فرزند نیز در رتبه سوم اولویت قرار می‌گیرند.
در صورت فوت طفل، وجوه و اموال مذکور از طرف دولت به زوجین سرپرست تملیک میشود و به هیچ عنوان آن اموال به دولت یا ورثه‌ی فرزندخوانده در خانواده حقیقی نخواهد رسید.
فرزندخوانده از سرپرست خود ارث نمی‌برد اما نفقه‌ی او برعهده‌ی سرپرست است. به عبارت دیگر تأمین مایحتاج زندگی فرزندخوانده و نفقه‌ی او، به عهده‌ی پدرخوانده می‌باشد.
