تاریخ نگارش ۱۴۰۴/۰۴/۱۶
یک ایده شاید مفید برای آلودگی هوا
طرح "ایجاد سازمان هوای پاک" با منابع مالی مبتنی بر حق اشتراک خودروها، و هزینهکرد در پروژههای محیطزیستی (کاشت درخت آکاسیا سنگال و توسعه دوچرخهسواری) ارائه میشود. تحلیل در سه بازه زمانی ۱۰، ۲۰ و ۳۰ ساله تنظیم شده است.
🟢 عنوان طرح:
سازمان هوای پاک (Clean Air Authority of Iran)
🎯 اهداف کلان:
تأمین مالی پایدار برای پروژههای احیای محیط زیست و مقابله با آلودگی هوا
بیابانزدایی و افزایش بارش از طریق کاشت گونه مقاوم آکاسیا سنگال
کاهش آلایندگی شهری با توسعه زیرساخت دوچرخهسواری
تغییر رفتار زیستمحیطی رانندگان از طریق مشارکت مالی مستمر
💰 منابع مالی پیشنهادی:
نوع خودرو داخلی مبلغ حق اشتراک ماهانه نرخ تبدیل تقریبی داخلی ۱ دلار به نرخ روز (مثلاً ۷۰٬۰۰۰ تومان) و سالانه ۸۴۰٬۰۰۰ تومان متغیر با نرخ ارز
نوع خودرو خارجی حق اشتراک ماهانه ۱۰ دلار به نرخ روز (مثلاً ۷۰۰٬۰۰۰ تومان) و سالانه ۸٬۴۰۰٬۰۰۰ تومان -
در صورت وجود ۲۰ میلیون خودروی داخلی و ۲ میلیون خودروی خارجی:
درآمد سالانه حدوداً ۲۵ هزار میلیارد تومان (تقریبی، با نرخ ارز متغیر ۷۰هزار تومان)
⛏️ مصارف اصلی بودجه:
کاشت و نگهداری درخت آکاسیا سنگال در نواحی خشک و بیابانی
ایجاد و توسعه شبکه دوچرخهسواری شهری، آموزش، پارکینگ، خدمات اشتراکی
توسعه سیستمهای سنجش کیفیت هوا، دادهکاوی و پایش مداوم
کمکهزینه به شهرداریها برای سیاستهای کاهش آلودگی
🌱 چرا کاشت درخت آکاسیا سنگال؟
درختی مقاوم به خشکی و شوری و مناسب فلات مرکزی خشک کشور
ریشهزنی عمیق برای تثبیت خاک
افزایش رطوبت موضعی، کاهش تبخیر آب خاک و تأثیر غیرمستقیم بر افزایش بارش
تولید صمغ قابل فروش (برای مصارف دارویی و غذایی)
توان احیای خاک و کاهش فرسایش بادی
🚲 چرا زیرساخت دوچرخهسواری؟
کاهش ترافیک شهری خصوصا شهرهای بزرگ
کاهش مصرف سوخت فسیلی و کاهش انتشار دی اکسیدکربن و گرمایش زمین و تغییرات اقلیمی و تاثیر آن بر کشور(کشور ما بیشترین آسیب را از تغییرات اقلیمی خصوصا با وجود پخمه سالاری متحمل خواهد شد)
بهبود سلامت جسمی و روحی و روانی شهروندان
مکمل سیاستهای کاهش انتشار آلایندهها
📆 تحلیل در سه بازه زمانی
خروجی مورد انتظار مالی جمعآوری پایدار منابع از ۲۰+ میلیون خودرو بودجه سالانه پایدار (تا ۲۵ هزار میلیارد تومان)
کاشت درخت شروع با ۲۰۰٬۰۰۰ هکتار بیابانی (بهصورت فازبندی) تثبیت خاک، ایجاد کمربند سبز اولیه
دوچرخهسواری توسعه مسیر در ۱۰ کلانشهر + سیستم دوچرخه اشتراکی کاهش بخشی از سفرهای کوتاه با خودرو
، تشویق مشارکت داوطلبانه و سازمانی
افزایش حساسیت عمومی نسبت به هوا و محیط زیست
خروجی مورد انتظار کاشت درخت گسترش به ۷۰۰٬۰۰۰ هکتار (شامل نوار شرقی کشور و اطراف دریاچهها)
افزایش چشمگیر رطوبت، مهار گرد و غبار،
کاهش نسبی دما
فروش صمغ
بررسی مدلهای اقلیمی برای افزایش میانگین بارش ۳٪ تا ۵٪ محلی (درخت آکاسیا سنگال امکان جذب رطوبت و افزایش بارش در کشور را خصوصا در فلات مرکزی فراهم میکند)
ایجاد "جنگلهای کممصرف" در مناطق خشک حملونقل پاک مسیرهای دوچرخه کامل در ۲۵ شهر + قوانین حمایتی جایگزینی ۱۵٪ سفرهای درونشهری زیر ۵ کیلومتر با دوچرخه
بودجه ایجاد صندوق پایداری محیط زیست و سرمایهگذاری در فناوری پاک
استقلال جزئی از درآمد اشتراک خودرو
خروجی مورد انتظار اقلیم تثبیت نواحی بیابانی با بیش از ۱ میلیون هکتار درختکاری شده
مهار کامل گرد و غبار داخلی،
کاهش محسوس دمای کشور
الگوسازی منطقهای و صادرات تجربه انتقال مدل به کشورهای خشک همسایه (افغانستان، عراق، ترکمنستان)
درآمدزایی از دانش و تجربه محیطزیستی
حملونقل پاک استانداردسازی شهری: الزام مسیر دوچرخه در طرحهای جامع شهری
کاهش مصرف سوخت ملی و مزایای جانبی آن در جهت افزایش صادرات سوخت و ارز آوری و کاهش واردات سوخت،
کاهش بیماریهای تنفسی
آلودگی هوا کاهش محسوس یافته
کاهش ذرات معلق در شهرهای صنعتی
ارتقاء شاخص سلامت هوا در ۸۰٪ روزهای سال
📉 چالشها و راهکارها
راهکار مقاومت روانی مالکان خودرو با شفافسازی کاربرد وجوه، ارائه مشوقها (مثلاً معافیت از عوارض)
راهکار بیاعتمادی عمومی به مدیریت منابع شفافیت کامل مالی، نظارت مردمی، انتشار گزارش ماهانه
رقابت بودجهای دولت استقلال مالی سازمان، ممنوعیت انتقال وجوه به خزانه کل در جهت اجرای هدف اصلی سازمان در بلند مدت
جلوگیری از تخریب درختان در دوره خشکسالی با انتخاب گونههای مقاوم (مثل آکاسیا سنگال)،
آبیاری اولیه با روش قطرهای(آبیاری کوزه ای بهترین روش برای این طرح)
📌 نتیجهگیری:
ایجاد "سازمان هوای پاک" با منابع مالی پایدار مبتنی بر مالکیت خودرو و هزینهکرد در پروژههای درختکاری و حملونقل پاک:
در کوتاهمدت باعث کاهش آلودگی شهری و بهبود ذهنیت زیستمحیطی میشود
در میانمدت اثرات اکولوژیکی قابل مشاهده در تثبیت خاک و افزایش بارش خواهد داشت
در بلندمدت تبدیل به الگوی جهانی برای کشورهایی با شرایط اقلیمی مشابه خواهد شد
در نهایت این طرح به نفع هر موجود زنده ای اعم از انسان ها و حیوانات و گیاهان در جغرافیای خشک و شکننده امروز کشور خواهد بود و عاقلانه ترین کار پیشبینی و چاره اندیشی برای اینده کشور و فرزندان ایران است
