به بهانه مرگ بازیگر اصلی "فیلم ویلن زن روی بام"
حدود یک ماه پیش، "حییم توپول"بازیگر اصلی فیلم "ویلن زن روی بام" در 87 سالگی درگذشت. نسل ما خاطره بسیاری از فیلم های موزیکال ها مانند: "آوای موسیقی"، "آواز در باران"، "یک آمریکایی در پاریس"، "مری پاپینز" و همین فیلم "ویلن زن روی بام" دارد .
فیلم "ویلن زن روی بام" ساخته نورمن جویسون در سال 1971، ماجرای یک خانواده یهودی در یک دهکده یهودی نشین روسیه دوران تزاری را روایت می کرد که برخلاف برخی سنت های آیین یهود، دختران این خانواده بدون واسطه ازدواج کرده و حتی از خانواده دور می شدند. در نهایت نیز ماجرا به روال آثار هلوکاستی، فشار سربازان تزار را به این یهودیان به تصویر کشیده که در نهایت ناگزیر از ترک خانه هایشان شده و راه مهاجرت در پیش می گرفتند. به خصوص گروهی از آنان به دنبال همان سرزمین موعود راهی فلسطین شدند اما دست از سنت های خود برنداشتند.
فیلم "ویلن زن روی بام" در سالهایی به نمایش عمومی درآمد که هنوز حتی در خود جامعه آمریکا، ساخت این گونه آثار به طور علنی درباره یهودیت و یهودیان و آداب و سنن و رسم و رسومشان باب نبود. چنانچه حتی نام کوچک "حییم توپول" نه برروی تیتراژ فیلم، نه در شناسنامه اثر، نه در هیچ نوشته و یادداشتی برای فیلم و نه حتی هنوز در مکتوبات مختلفی که درباره این فیلم انتشار می یابد، ذکر نشده و او تنها با نام "توپول" شناخته شد. شاید از همین روی نیز فیلم "ویلن زن روی بام" در کمال شگفتی و علیرغم نامزدی برای دریافت 8 جایزه اسکار از جمله بهترین فیلم و کارگردانی اما میدان را به فیلم کم هزینه و بی سر و صدای "ارتباط فرانسوی" و کارگردان جوانش "ویلیام فرد کین" واگذاشت و تنها 3 جایزه بهترین فیلمبرداری و موسیقی و ترانه فیلم را دریافت نمود.
اما پس از درگذشت "توپول"، تازه برای خیلی ها مشخص شد که نام کوچکش "حییم" بوده و اصلا تابعیت اسراییلی داشته و عضو ارتش اسراییل بوده است. و بالاخره چند روز پیش وب سایت "رادیو فردا" به نقل از روزنامه اسراییلی "هاآرتص" خبری با این تیتر که "ویولن‌زن روی بام همکار موساد بود"، موضوع تازه ای را درباره بازیگر اصلی فیلم یاد شده و اساسا این گونه فیلم های مطرح نمود. متن خبر یاد شده به نقل از وب سایت رادیو فردا به شرح ذیل است:
"یک ماه پس از درگذشت حییم توپول، بازیگر فقید و اسطوره‌ای اسرائیل، تأیید خبر همکاری او با سازمان موساد، رسانه‌ها را به خود مشغول کرد و برخی از هنرمندان همکار او نیز گفتند که جسته‌وگریخته از این همکاری خبر داشتند.
به‌نوشته روزنامه هاآرتص، این بازیگر پرآوازه دهه‌های ۷۰و ۸۰ قرن بیستم میلادی که ایفای نقش او در فیلم «ویولن‌زن روی بام» در جهان پرطرفدار شد، از جایگاه ویژه خود به‌عنوان یک ستاره بین‌المللی برای کمک به موساد در خارج از اسرائیل استفاده می‌کرد.
عومر توپول، پسر او، به هاآرتص گفت برای او و خواهرانش روشن است که پدرشان از سوی موساد در مأموریت‌های محرمانه مشارکت می‌کرد، امکان داشت به هر مکانی که می‌خواهد برود، همه درها در هر جایی به روی او گشوده بود و از این فرصت برخوردار بود که اسناد مورد نظر موساد را منتقل کند و از افراد و اماکنِ هدف عکس و فیلم بگیرد بدون آن‌که کسی از او سؤالی بکند. او همیشه با دوربین و ضبط‌صوت‌هایی که اوج فناوری روز بود، به خارج سفر می‌کرد.
به‌گفته خانواده توپول، در آن دوران خانه آنها در لندن کمتر از یک شعبه موساد در بریتانیا نبود و یک مقام ارشد موساد به نام "تسویکا مالخین" پیاپی به خانه توپول سفر می‌کرد و هر بار مدتی عملیات موساد را از آن‌جا هدایت می‌کرد.
به‌گفته عومر توپول، در یک مورد از کمک‌های پدرش به موساد، او و تسویکا مالخین برای نصب تجهیزات شنود در سفارت یک کشور عربی به یکی از پایتخت‌های اروپایی سفر کردند و مجبور شدند دیوار مشترک آپارتمان اجاره‌شده را سوراخ کنند تا تجهیزات شنود را نصب کنند.
سروصدای سوراخ‌کردن دیوار، نیروهای امنیتی سفارتِ هدف را به آپارتمان کشاند، اما توپول و مالخین که فکر این وضعیت را هم کرده بودند، با نشان‌دادن تجهیزات دندانپزشکی که از قبل در آپارتمان قرار گرفته بود، مدعی شدند که آن‌جا به یک مطب تبدیل شده است؛ تسویکا مالخین روپوش پزشکی به تن داشت و حییم توپول روی تخت بیمار دندانپزشکی دهان خود را باز کرده و نقش بیمار را به قانع‌کننده‌ترین شکل ایفا کرده بود... "
پیش از این نیز براساس اسناد و شواهد مستند دریافته بودیم که در سینمای موزیکال هالیوود، بسیاری از داستان ها و قصه های کلاسیک از حکایات و روایات عهد عتیق الهام گرفته شده. از همین رو بود که اغلب ترانه سرایان، شاعران و آهنگسازان این قبیل فیلم ها از همان یهودیان مهاجر بودند از جمله "ایروینگ برلین" که حدود 60 سال حکایت ها و روایت های توراتی و تلمودی را به ترانه برای فیلم های موزیکال تبدیل کرد و یا آنها را در قالب سرودهای ملی و میهنی به مردم آمریکا ارائه نمود. برلین به پاس این خدمات از دست دوایت آیزنهاور، رییس جمهوری وقت آمریکا در سالهای بعد از جنگ دوم نیز مدال افتخار دریافت کرد!
