سعید مستغاثی
سعید مستغاثی
خواندن ۷ دقیقه·۲ ماه پیش

باور کنید جشنواره فیلم جای "سینما" است نه شعار


به بهانه جشنواره فیلم تورنتو 2024

طبق معمول پیش از آغاز جشنواره فیلم تورنتو (که یکی از جشنواره های مهم بین المللی به حساب آمده و فیلم های برگزیده اش اغلب در مراسم اسکار جوایز اصلی را دریافت می نمایند) بازهم شبه رسانه های زنجیره ای در خارج و داخل و زامبی های حلقه به گوششان، فاز تسخیر جشنواره یاد شده برداشته بودند!
خصوصا که در جشنواره های اخیر علیرغم همه سر و صدا و پشتک وارو و قیل و قال، حتی برگ چغندری هم دستشان را نگرفته بود!!
این بار هم با "دانه انجیر معابد" رسول اف آمده بودند (که مدیریت جشنواره کن، ناگزیر شد در مقابل بی اعتنایی هیئت داوران، خودش از آستینش جایزه ویژه ای به آن بدهد!) که دیگر حتم داشتند توجه تماشاگران کانادایی را جلب کرده و جایزه اصلی جشنواره را دریافت می کند. (جوایز جشنواره تورنتو را مخاطبان تعیین می کنند)
به علاوه یک اثر به اصطلاح اپوزیسیونی از علی صمدی به نام "هفت روز" با ردپایی از همان رسول اف در فیلمنامه و با بازی بازیگر از دور خارج شده، ویشکا آسایش که بدون حجاب گویا به نوعی نقش نرگس محمدی را بازی کرده بود!
که شبه رسانه های داخلی و خارجی بررویش کلی تبلیغ کردند با مصاحبه ها و نمایشات مختلف و ادعای کاری کارستان و ... که گویا کشش بالای دراماتیک دارد و با میزانسن‌های خوب و چه و چه و چه....
همچنین "هر کجا، هر زمان" ساخته میلاد تنگشیر، "قصه یک خواهر" ساخته لیلا امینی در بخش مستند، "چه کسی خورشید را دوست دارد" ساخته ارشیا شکیبا در بخش فیلم کوتاه که همگی در کشورهای دیگر ساخته شدند، مجموعه نسبتا پر رنگی از حضور سینمای خارج نشین یا به قولی اورژانسی منتسب به ایران را در جشنواره امسال تورنتو تشکیل داد.
قرار بود جایزه های این بخش را بزنند تنگ تجمعاتی که برای سالگرد قضایای 1401 برنامه ریزی کرده و هر یک از برندگان خیالی هم برای خود نطق مفصلی تدارک دیده بودند که خود را بچسبانند به همان ماجراها!
اما نتایج که اعلام شد، گویی آب یخی بر سر همه این خیالباف ها ریخته شد، این بار نه فقط جوایز اصلی و فرعی که حتی جایزه همیشه در دسترس "فیپرشی" هم به هیچکدام نرسید!
حتی در مورد بهترین فیلم های بخش های مختلف که تا 3 رتبه اعلام گردید نیز هیچکدام ولو در رتبه های پایین هم نبودند!!
از همین رو بود که علیرغم تمامی سر و صدای قبلی، طبق معمول همه آن شبه رسانه های داخلی و خارجی در یک سکوت مرگبار گورستانی فرو رفتند، انگار نه انگار که در دنیا اصلا جشنواره ای به نام تورنتو وجود خارجی دارد!!!

این همان سینمای مستقل مورد نظر حضرات است؟ که همه چیز دارد به جز سینما و هنر و جذابیت؟!! (که البته استقلالش فقط از ایران است وگرنه انواع و اقسام بودجه ها را از خارج کشور دریافت می کند)
آقایان! یعنی دوزاری های شما آنقدر کج بوده که هنوز نیفتاده؟! هنوز متوجه نشدید که این جشنواره ها، محل نمایش "فیلم" و "سینما"ست و نه تریبون سخنرانی و بیانیه و شعر و شعار!
خب اگر می خواستید شعار بدهید و سخنرانی کنید، دو تا خیابان آن طرف تر از سالن روی ویلسون و محل برگزاری جشنواره، دوستانتان در حال راهپیمایی بودند و از قضا سخنران هم کم داشتند!!
حضرات! دوره جایزه برای شعر و شعار و بیانیه تمام شد! باید "سینما" بلد باشید، باید "فیلم" بسازید به معنی و مفهوم واقعی باید ابزار "سینما" را بشناسید و از آن استفاده کنید!
اگر اینگونه که هستید، پیش بروید همان بودجه های بی زبانی را هم که به شما می دادند، دیگر درش را می بندند و می روند 4 تا از هنرجویان مدارس سینمایی را می آورند که لااقل کار با دوربین را بلد باشند، قاب را بشناسند، ریتم و دکوپاژ را بدانند!
نه آنکه با آن همه ادعا و منم منم زدن که شاخ غول را انگار می شکنند، حتی یک قاب بندی ساده از یک جمع چند نفره را بلد نباشند! (مانند آن افتضاحی که در نمای مستر سکانس دورهمی پیرزنان در فیلم "کیک محبوب من" انجام دادند!!)
آگر قرار بود از این دیگ آبی گرم شود که برای "کیک محبوب من" در جشنواره برلین شده بود! حداقل دیگر لازم نبود در جشنواره کن مدیریتش دخالت کند و در مقابل بی توجهی هیئت داوران، جایزه ای از روی هوا به "دانه انجیر معابد" بدهد!! تازه با آن همه شوآفی که رسول اف انجام داد و زمین و زمان را بهم دوخت!!
اگر قرار بود از این نمد کلاهی بافته شود، برای نادر ساعی ور و فیلم "شاهد" بافته می شد که حتی در بخش های جنبی جشنواره ونیز هم راهش ندادند تا به یک بخش جنبی از بخش جنبی دیگر دلخوش شود!!

اما جشنواره فیلم تورنتو هم امسال با طعم و رنگ فلسطین و اعتراض به نسل کشی در غزه آغاز شد. در همان روز افتتاحیه جشنواره تظاهراتی در مقابل سالن پرنس ولز مکان نمایش فیلم افتتاحیه به نام فندق شکن ها (به کارگردانی دیوید گوردون گرین و بازی بن استیلر ) در اعتراض به حامی مالی جشنواره یعنی رویال بانک کانادا (آر بی سی) که روابط مستحکمی با اسراییل دارد، به راه افتاد که با ادامه آن به درون سالن سینما و توقف نمایش فیلم منتهی شد.
تظاهر کنندگان با شعار «آر بی سی نسل کشی را تامین مالی می کند» و تابلوهایی با متن «آر بی سی آینده ما را می کشد اعتراض خود را به ارتباط جشنواره تورنتو با رویال بانک و اسراییل ابراز داشتند.
تاثیر این تظاهرات در آن حد بود که کامرون بیلی، مدیر جشنواره فیلم تورنتو، سخنان افتتاحیه خود را به سمت همین اجتماع اعتراضی کشاند و ضمن صدور بیانیه ای گفت:
"... بحران انسانی همچنان تاثیر ویرانگری دارد و این جشنواره با همه کسانی که تحت تاثیر این بحران قرار گرفته اند احساس همدردی می کند...."
جشنواره فیلم تورنتو از آن جشنواره هایی است که حداقل در 14 سال اخیر، 12 فیلم برگزیده اش در زمره نامزدهای اسکار بهترین فیلم قرار داشته اند و 4 تای آنها از جمله سخنرانی پادشاه (تام هوپر) و 12 سال بردگی (استیو مک کویین) و سرزمین آوارگان (کلویی ژائو) و کتاب سبز (پیتر فارلی) جایزه بهترین فیلم اسکار را دریافت کردند.
ضمن آنکه قبلا نیز فیلم هایی مانند ارابه های آتش (هیو هادسن) و میلیونر زاغه نشین (دنی بویل) و زیبایی آمریکایی (سام مندس) از برگزیدگان این جشنواره، اسکار بهترین فیلم را دریافت کرده بودند.
از همین روی مجموعه ای از فیلم ها و فیلمسازان برجسته در آن شرکت می کنند تا بلکه راهی به فصل جوایز پیدا کنند. امسال هم از مایک لی و دیوید کراننبرگ و پل شرایدر و ران هاوارد و والتر سالس و پدرو آلمودوار و کیوشی کوروساوا و آلفونسو کوارون و ژاک اودیار و ... در این جشنواره حضور داشتند تا آنجلینا جولی و کیت بلانشت و هیو گرانت و پاملا اندرسون و داستین هافمن و رالف فاینس و ژولیت بینوش و امی آدامز و جیمی لی کرتیس و اندرو گارفیلد و جود لاو و ...

اما جایزه اصلی جشنواره به فیلمی عجیب و غریب از مایک فلانیگان به نام "زندگی چاک" براساس داستان کوتاهی از استیون کینگ رسید. ماجرای زندگی 39 ساله چارلز کراتس که از آخر و مرگ او در اثر تومور مغزی شروع شده و به کودکی اش در یک خانه ارواح ختم می شد!
در بخش بهترین فیلم جشنواره، فیلم های "امیلیا پرز" ساخته ژاک اودیار که در جشنواره کن هم جایزه ویژه هیئت داوران و بهترین بازیگر زن را گرفت، به عنوان فیلم دوم و "آنورا" از شان بیکر که نخل طلای کن را دریافت کرده بود، فیلم سوم شد.
در بخش مستند؛ فیلم "تراژیکالی هیپ" از مایک داونی اول و فیلم های "ویل و هارپر" (جاش گرین بام) و "فردای تو" (الی واینشتاین) به ترتیب دوم و سوم شدند.
در بخش جنون نیمه شب؛ فیلم "ماده" ساخته کورالی فارژه اول شد و "انجمن نوابغ مرده" (جان هسو) و فرند شیپ (اندرو دو یانگ) دوم و سوم،
در بخش پلتفرم؛ "آنها به غبار تبدیل می شوند" (کارلوس مارکز مارست) بهترین فیلم شد و جایزه افتخاری به سیلویا چانگ برای بازی در فیلم "دخترِ دختر" رسید.
جایزه بهترین فیلم کانادایی ؛ "چوپان" ساخته سوفی دراسپ
جایزه بهترین کشف استعداد کانادایی ؛ "زبان جهانی" ساخته متیو رنکین و جایزه افتخاری به "شما تنها نیستید" ساخته ماری هلن وین و فیلیپ لوپین
جایزه بهترین فیلم کوتاه بین المللی؛ "دکل پنج بی" ساخته مالین اینگیرید یوهانسون و جایزه افتخاری به فیلم "کوتا" از جاب راگوین و جوریس اوپرین و ماریکه بلاو
جایزه بهترین فیلم کوتاه کانادایی ؛ "آیا ترسیدی خودت باشی ...." ساخته بک پیکات
جایزه نت پک (فیلم آسیا پاسیفیک) ؛ "آخرین زن دریایی" ساخته سو کیم
جایزه فیپرشی ؛ "مادر مادر" ساخته کنان ورسام از سومالی

فیلمجشنوارهسینماتورنتواسکار
مستندساز و کارشناس سینما
شاید از این پست‌ها خوشتان بیاید