نگاهی به فیلم الویس
Elvis
ابتدا به ساکن بایستی توضیح دهم که مقصود از سلبریتی، قطعا نمونه های مدعی سینمایی و یا موسیقایی وطنی نیستند که این جماعت اساسا با مفهومی به نام سلبریتی، فاصله ای بعید دارند. سلبریتی در درجه نخست باید نزد جماعتی کثیر از مردم شناخته شده باشد و ثانیا محبوب آن جماعت باشد که متاسفانه مدعیان وطنی همان مورد نخست را فاقد هستند از همین روی هم تسامحا به آنها شبه سلبریتی اطلاق شده است!
بگذریم، اما الویس پریسلی یکی از همان سلبریتی های دنیای موسیقی و سینماست که زندگی و ظهوری خلاف قاعده داشته و دورانی ظاهرا پرشکوه اما در واقع تلخ و غم انگیز و پایانی تراژیک و غم انگیزتر را پشت سر گذارد.
طرفه آنکه روایت هالیوود از اغلب این دسته سلبریتی ها همین قدر تلخ و سیاه و ویران کننده است. از فیلم"جودی" (روپرت گولد-2019) درباره جودی گارلند (بازیگر معروف فیلم های "جادوگر آز" و "ستاره ای متولد می شود" و ...) گرفته تا فیلم "ری (تیلور هکفورد-2004) درباره ری چارلز (خواننده و نوازنده معروف و نابینای موسیقی جاز) و فیلم دیگر امسال درباره مریلین مونرو (بازیگر مشهور دهه 1950) به نام "بلوند" ساخته اندرو دامینیک.
باز لورمن (سازنده آثاری همچون "مولن روژ" و "گتسبی بزرگ") این بار براساس زندگی الویس پریسلی خواننده مشهور دهه های 50 و 60 میلادی فیلم "الویس" را ساخته و روایت زندگی او را از زبان سرهنگ تام پارکر (تام هنکس) مدیر برنامه های سالهای شهرتش، به تصویر کشیده است. سرهنگی که اساسا سرهنگ و ارتشی نبود و تابعیت هیچ کشوری را نداشت و در همان شروع فیلم، شرح می دهد که خیلی ها او را مسئول و عامل مرگ الویس پریسلی می دانند.
فیلم "الویس" با یکی از حملات قلبی او شروع شده، در حالی که تام پارکر بالای سر اوست و به جای رسیدگی پزشکی و درمانش، دستور می دهد که با دارو سرحالش بیاورند تا بتواند دوباره روی صحنه برود! و همین سکانس آغازین، در واقع همه حرف باز لورمن را در روایتش از زندگی خواننده ای که سالها اسطوره برخی از جوانان بود، نمایان می سازد؛ بهره کشی و استثمار و سوء استفاده از سلبریتی ها توسط سرمایه داران و اعتیاد و الکلیسم و بیماری های مرگبار در اوج جوانی و شهرت!
پس از آن شاهد فلاش بک به روزهایی هستیم که الویس نوجوان در محله سیاهپوستان "ممفیس" رشد کرده، عاشق موسیقی است و برای همین پای کار مراسم گاسپل سیاهپوستان در کلیسا شده و شور و تحرک آن نوع موسیقی را که به "بلوز"سیاهان هم تنه می زند را با "کانتری"مخلوط کرده و موسیقی خاصی بیرون می آورد که در کنار حرکات دیوانه وار و تحریک کننده اش، "راک اند رول"نام گرفته و اجراها و صفحاتش مورد استقبال قرار می گیرد.
سرهنگ تام پارکر که خود گرداننده یک سیرک موسیقایی متحرک است و خواننده اصلی اش هم یک کانتری خوان به نام "هنک اسنو"، به عنوان راوی فیلم تعریف می کند که الویس را در همان اوایل و قبل از شهرتش کشف کرد و او بود که الویس را مشهور ساخت. پارکر وقتی شور و شوق جنون آمیز دختران و پسران را در مقابل حرکات دیوانه وار الویس می بیند، رگ سوء استفاده و پول پارو کردنش بالا زده، "هنک اسنو" را از گروهش خارج کرده و طی قراردادی با خانواده الویس یعنی پدرش "ورنون" و مادرش "گلادیس"، الویس را به طور کامل در اختیار می گیرد.
وعده خرید دهها کادیلاک صورتی (که تنها یکی از آنها آرزوی همیشگی مادر الویس بود) و خانه های مجلل و ... الویس جوان را خام کرده و او را همراه پارکر روانه تورهای کنسرت می نماید تا اینکه برخی انجمن های خانوادگی و بعضی از مقامات سیاسی که بازلورمن، آنها را بنیادگرا و متعصب نشان می دهد! به دلیل حرکات دیوانه وار و وحشیانه الویس پریسلی در زمان خواندن، علیه او موضع گیری کرده و خواستار توقف کنسرت هایش می شوند.
درگیری های الویس بر سر چگونه خواندن، او را به سربازی اجباری در آلمان کشانده و ازدواجش با دختر یکی از افسران نیروی هوایی آمریکا به نام "پریسیلا" را موجب شده که حاصلش دختری به نام "لیزا مری"است.
اما در این بین تام پارکر یا همان سرهنگ پارکر همچنان مشغول سوء استفاده های مالی از الویس و سرکیسه کردنش به قیمت از دست رفتن جان و روح و جسم و زندگی و خانواده اش است. او را به بهانه بزرگترین کنسرت مانند یک برده به مدت 5-6 سال در یک هتل لاس وگاس به بند کشیده، مانع تورهای جهانی اش شده و از او کار می کشد و الویس که همه وجودش را برای اجرای موسیقی اش خرج می کند، از درون، روز به روز درون داغان و داغان تر شده. مصرف مواد مخدرش بالاتر رفته و برای ترمیم فشار های ناشی از اجرای کنسرت به قلبش، داروهای مختلف و خطرناک برایش تجویز می کنند.
در همین حال زندگی خانوادگش اش هم مورد تهدید قرار گرفته و پریسیلا که بی توجهی و بی خیالی و مصرف بالای مواد و داروی الویس، رنجش می دهد، همراه لیزا مری، او را ترک کرده و همین موجب فروپاشی نهایی الویس می گردد.
الویس دیگر حتی نمی تواند از تار عنکبوتی که تام پارکر برایش تنیده و همه وجودش را گرفته، بیرون برود، چرا که با بدهی کلان میلیون ها دلاری مواجه خواهد شد و مانند فاحشه هایی که به دلیل چک و سفته های متعدد تا وقتی جانی در بدن دارند و به مشتری ها سرویس می دهند، قادر به آزاد شدن نیستند، الویس هم حتی آخرین رمق هایش را نمی تواند بردارد و به راه خود برود و از دست تام پارکر خلاص گردد. حتی نمی تواند آنچنانکه پریسیلا می خواهد به درمان خود و رهایی از شر خیل داروها و مواد بپردازد.
هیبت الویس در روزها و سالهای پایانی عمرش بسیار دفرمه و مهیب می نمایاند (آنچنانکه بازلورمن در این صحنه ها از آستین باتلر بازیگر نقش الویس استفاده نکرده و از فیلم های اصلی خود الویس پرسلی بهره گرفته است) .
پایان او مانند پایان جودی گارلند و ری چارلز و مریلین مونرو و دین مارتین و راک هادسن و گرتا گاربور و ... بسیار غم انگیز و تراژیک است. شاید مقصر اصلی سرهنگ تام پارکر هم نباشد.
باز لورمن نمی تواند به عمق ماجراها و حکایت ها نقب بزند و مانند امثال چاپلین و کوبریک و حتی فیلمسازی همچون اریش فن اشتروهایم در فیلم "حرص"، ریشه قضایا را از دل سرمایه سالاری و ماهیتش بیرون بکشد. لورمن کارگردان نمایش و زرق و برق است، چنانچه در "مولن روژ" هم نتوانست لایه های مرگ ساتین را باز کند و تنها به نمایش رنگ ها از جمله قرمزی و سیاهی پرداخت. شاید انتظار بیش از این هم از سینماگری مانند او بیهوده باشد.
اما فیلم "الویس" که از آثار تحسین شده فصل جوایز 2023 است، هم همچنان تم های ایدئولوژیک این فصل را داراست و هم بازگشتی پس از 20 سال به فصل جوایز و مراسم اسکار برای بازلورمن محسوب می شود.
