سعید مستغاثی
سعید مستغاثی
خواندن ۶ دقیقه·۳ سال پیش

پدر ژپتو برای مشهورترین تنیس‌بازان جهان - تحلیل فیلم شاه ریچارد 2021 King Richard

برخلاف اغلب فیلم‌های هالیوودی این بار بازهم یک پدر خوب و قابل قبول داریم که سخت‌گیری‌هایش به موفقیت فوق‌العاده و دور از تصور بچه‌ها می‌انجامد.
پدری از نوع "پدر ژپتو" پینوکیو یا دون کورلئونه "پدر خوانده" یا کریس گاردنر فیلم "در جستجوی خوشبختی" یا "برایان میلز" فیلم های Taken که برای نجات دخترش تا قلب باندهای مخوف قاچاق انسان می رود یا "جان کیو" که برای نجات پسرش، یک بیمارستان را به گروگان گرفته و در مقابل همه دم و دستگاه پلیس می ایستد یا پدر فیلم "جاده" کورمک مک کارتی که برای حفاظت از پسرش به عنوان منجی آخرالزمان تا فداکردن خودش پیش می رود و یا ...
اگرچه امسال در میان نامزدها و برگزیده ها و منتخبین فصل جوایز، از این نوع پدرها نمونه های دیگر هم داریم، پدرهایی که برخلاف اغلب آثار هالیوود خصوصا در فصل جوایز، دیگر هیولا و فراری و غائب نیستند و مخالف همیشه، خانواده را گرد هم جمع می کنند. پدران فیلم های "بلفاست" و "کودا" و حتی "تلماسه" از این نوع هستند.
اما در فیلم "شاه ریچارد"،ریچارد ویلیامز (ویل اسمیت) پدر یک خانواده سیاهپوست نه چندان مرفه در کامپتون کالیفرنیاست که پیش از تولد دخترانش "وینس" و "سرینا"، تصمیم گرفته تنیسور شوند، چراکه به نظرش تنیس می تواند آنها را پولدار و ثروتمند کرده و زندگی به دور از رنج و بدبختی برایشان ایجاد نماید.
این درحالی است که ورزش تنیس، اساسا ورزش گرانقیمت و در آن سالها بیشتر به سفیدپوستان اختصاص داشت، سالهایی که به قول معروف یک سیاهپوست نمی توانست به یک سفید پوست، دست بزند!
اما ریچارد علیرغم کودکی سخت و رنج آور خود که اصلا از سوی پدر و مادر و خانواده اش حمایت نشد و همواره از سوی دیگران تحقیر گردید، اگرچه 3 دختر دیگر هم دارد و خوب هم به آنها می رسد اما با وینس و سرینا از کودکی تمرین تنیس به راه می اندازد، آنها را به هر حال و علیرغم همه محدودیت ها برای تمرینات مداوم سر زمین برده و به دلیل همین محدودیت ها از جمله درگیری با باندهای خلافکار، با هر سختی ، همراه باج دادن و پارتی بازی و استفاده از دوست و آشنا، آنها را هر بار برای تمرین سر زمینی دیگر برده، برایشان توپ و راکت تهیه کرده و خودش پا به پای آنها تمرین می کند.
در عین حال که به دنبال مربی است و با توجه به اینکه گرفتن مربی، هزینه بالایی طلب می کند، در صدد است با نمایش استعداد آنها از طریق تهیه ویدئو و بروشورهای مختلف، مربی رایگان بگیرد.

سرانجام موفق می شود برای وینس که یک سال و 3 ماه بزرگتر است، توجه مربی مورد نظرش را جلب کند ولی این موضوع برای سرینا تکرار نشده و ناگزیر به او با استفاده از ویدئوهایی که از تمرینات وینس با مربی اش ضبط کرده، توسط مادرش آموزش می دهد.
فیلم "شاه ریچارد" ظاهرا درباره دو تن از مشهورترین تنیس بازان زن سیاهپوست جهان یعنی "وینس و "سرینا ویلیامز" است که هر کدام انبوهی از افتخارات بین المللی ورزشی به دنبال خود دارند. سرینا قهرمان 23 دوره گرند اسلم (یکی از مهمترین تورنمنت های تنیس جهان) و 3 دوره المپیک بوده و وینس نیز 4 مدال طلای المپیک را کسب کرده است.
اما "رینالدو مارکوس گرین" (در سومین کار بلند سینمایی اش) براساس فیلمنامه "زک بیلین" برخلاف قاعده، به شخصیت این دو تنیس باز مشهور که می توانستند برای فیلمش جذاب تر و مهمتر باشند، نپرداخته و برای اولین بار پدرشان، یعنی قهرمان واقعی زندگی آنها را در کادر دوربین خود قرار داده و نشان می دهد که ریچارد ویلیامز با چه خون دل و چه رنج ها و زحمت هایی، آن دو دختر خود را به سرانجامی موفق و پرافتخار رساند. رینالدو برای اولین بار مادر خانواده را اگرچه موثر اما در کنار پدر نشان داده و از همه مهمتر که خانواده را به گونه ای جدا نشدنی همواره به همراه یکدیگر تصویر کرده است.
آنها با هم به سر تمرین می روند، با همدیگر تفریح می کنند، باهم تصمیم می گیرند و حتی وقتی قرارداد مربی و تمرین طولانی مدت برای وینس می بندند، همه خانواده را هم جزو قرارداد، محسوب کرده و شرط می کنند که همه خانواده بایستی همراه وینس بوده، جا و مکان اقامت برایشان تدارک دیده شود و حتی برای پدر خانواده یعنی ریچارد نیز در همان مکان، شغلی در نظر بگیرند! و علیرغم همه این شرط و شروط بارهم برای نوع و میزان و وقت تمرینات و حتی شرکت در مسابقات نیز این پدر است که باید نظر آخر را بدهد و نه مربی و کارشناسان دیگر!!
و با همین سخت گیری های پدر علیرغم فشار مربی ها و حتی مادر خانواده و خود وینس و با وجود شرکت نکردن در مسابقات نوجوانان و دور ماندن چند ساله از رقابت های ورزشی، اما زمانی که ریچارد تشخیص می دهد "وینس" در مسابقات شرکت کند، او تا مقام نائب قهرمانی پیش می رود.
فیلم "شاه ریچارد" از خام دستی های متعددی در ساختار رنج می برد و علیرغم بازی های خوب و روان حتی از جانب "سانیا سیدنی" به نقش "وینس ویلیامز" و "دمی سینگلتون" به جای "سرینا"، اما در پیشبرد قصه لنگ می زند.

ابتدای فیلم و تبلیغات ریچارد برای جا انداختن استعداد دخترانش نزد مربیان، با نوع جملاتی که به کار برده شده، بسیار شعاری و نمایش از نوع سخیف در آمده و برخی لحظات فیلم مانند برخوردهای ریچارد با باند خلافکار اگر چه می توانست در شخصیت پردازی ریچارد موثر افتد اما با تصویری ناقص و مبهم و ابتر از این باندها و برخوردهای ریچارد با آنها که تداوم نیافته، کاملا بی مورد جلوه کرده به طوری که می توان آنها را حذف کرد و ضرر چندانی هم به فیلم و فیلمنامه نخورد.
همچنین شخصیت "اورسین" یعنی مادر، چندان یکدست پرداخت نشده و در طول فیلم، با فراز و نشیب های ناهمگون و بی خاصیتی مواجه می گردد و 5 دختر نیز به تناسب در کادر دوربین شخصیت پردازی نمی شوند. اگرچه در فیلم، "وینس" کاراکتر اصلی تر است و حتی "سرینا" در سایه او قرار می گیرد (که این سایه بودن در چند جای کار به شکلی شعاری نمایش داده شده) اما کتاب خوان نشان دادن یکی از آنها و در حد دکور بودن دو نفر دیگر نشان از عدم توانایی فیلمساز و فیلمنامه نویسش در شخصیت پردازی و حتی دکوپاژ کار داشته که البته برای اولین کار زک بیلین، چندان دور از انتظار به نظر نمی رسد.
اما به هرحال ریچارد ویلیامز با برنامه ریزی و تلاش و اراده، نه تنها دخترانش را به ستارگان تنیس جهان تبدیل کرده و زندگی مرفه تری برای آنها و خانواده اش به همراه می آورد بلکه برای تنیس جهان و حضور زنان سیاهپوست در این ورزش نژادپرستانه، طرحی نو در می اندازد که از آن پس تنیسورهای سیاهپوستی همچون سرینا ویلیامز بر بام تنیس جهان قرار می گیرند. چنین موضوعی هم به طور تمام و کمال با تم فصل جوایز امسال سازگار بوده و از همین روی علاوه بر انتخاب و دریافت جوایز در مراسم مختلف سینمایی و کانون های و انجمن های هنری و نقد فیلم، نامزد دریافت 6 جایزه اسکار 2022 نیز شد.
یادمان باشد که پدر بزرگ مادری "کاملا هریس" (معاون اول کنونی ریاست جمهوری آمریکا) با تلاش و کوشش فراوان باعث شد تا دخترش از روستایی کوچک و دور افتاده در جنوب هندوستان به آمریکا و کالیفرنیا مهاجرت کرده، در رشته پزشکی به تحصیل پرداخته و خانواده ای در طبقه تحصیل کرده آنجا تشکیل دهد که از درونش "کاملا هریس" بیرون آمده و به عنوان نخستین معاون اول زن و رنگین پوست ریاست جمهوری آمریکا انتخاب گردید.

سینمانقد فیلماسکار 2022
مستندساز و کارشناس سینما
شاید از این پست‌ها خوشتان بیاید