بانک سامان در سال 1381 تأسیس و به عنوان یکی از بانک‌های خصوصی پیشرو در زمینه بانکداری الکترونیک شناخته می‌شود.
نقد و بررسی هویت بصری هر برندی احتیاج به دانستن بریف و استراتژی آن برند دارد، اما ما به عنوان یک تیم دیزاینر، می‌خواهیم درک خود را از تغییرات هویت بصری بانک سامان، با توجه به چیزی که می‌بینیم، تشریح کنیم.
لوگو؛ مدرن و پویا!
لوگو بانک سامان در ابتدای شروع فعالیت به صورت یک شمسه دوازده پر به صورت سنتی و با رنگ زرشکی تقریباً در مرکز یک کادر مربع به رنگ آبی تیره با قوسی در بالا بود.
در سال 1391 بانک سامان با توجه به تغییرات در استراتژی فعالیتش که از سال ۱۳۸۹ شروغ شده بود، تصمیم به ری‌دیزاین هویت بصری برند خود گرفت. در این تغییر قابل توجه لوگو بانک سامان کاملا دگرگون شده و تنها شمسه دوازده پر از لوگوی قبلی حفظ شد.. لوگوی جدید با رویکردی مدرن و در تضاد با ظاهر سنتی اما با حفظ نظم دیزاین شده است. در لوگو جدید به جای استفاده از دو رنگ متفاوت و متضاد (آبی تیره و زرشکی)، از طیف رنگ آبی استفاده شده‌است. لوگو در پرسپکتیو قرار گرفته و این احتمالا برای بیان کردن حس پویایی و در حرکت بودن برند بوده است.
با توجه به نوشته ای در وبسایت بانک سامان، این لوگو با انعطافی بیشتر و ترکیبی از طیف آبی و سفید، ضمن انتقال حس ثبات، اطمینان و شفافیت به مخاطب، بستر پذیرش استراتژی جدید آنها را فراهم می‌کند. این رویکرد جدید با شکستن قالب‌های شکل‌گرفته در طراحی هندسی شمسه بانک سامان، در پی القای مفهوم «تلفیق کسب‌و‌کار با لذت» است.
اما آیا شمسه نماد مناسبی برای یک برند ایرانی است؟ این نماد از سالها قبل از ورود اسلام در ایران مورد استفاده قرار می‌گرفته است، اما پس از ورود اسلام بیش از پیش در طرح های ایرانی‌‌ـ‌اسلامی مشاهده می‌شود. همین موضوع باعث شده این نماد هویت ایرانی خود را تا حدودی از دست بدهد و به نمادی مشترک بین کشورهای اسلامی به خصوص کشورهای حاشیه خلیج فارس تبدیل بشود.
معمولا در طراحی لوگوهایی که با عموم جامعه در ارتباط هستند، بهتر است از جزئیات کمتری استفاده شود تا مخاطب بدون نوشته زیر لوگو بتواند آن را بشناسد، اما لوگو بانک سامان در این مورد پر از جزئیات است.
لوگوی بانک سامان شباهت زیادی به لوگوی شرکت بریتیش پترولیوم دارد.
در نگاه دقیق‌تر به این دو لوگو به تفاوت‌هایی از جمله دلیل این انتخاب که در لوگوی بانک سامان شمسه 12 پر، به عنوان یک نماد ایرانی-اسلامی و در لوگوی بریتیش پترولیوم، الهانم گرفتن از خدای یونان و گل آفتاب گردان بوده، پی می‌بریم.
شعار برند؛ مشتری ایز دِ کینگ!
شعار بانک سامان هم در سیر این ریبرندینگ تغییر کرده و از «بانک سامان، بانک هوشمند» به «با شما هستیم» تبدیل شده است.
با توجه به این تغییر می‌توان حدس زد که بانک سامان استراتژی خود را از یک سازمان «خدمت محور» به «مشتری محور» تغییر داده‌است.
لحن برند؛ برای دوستی.
لحن به کار رفته در نوشته‌های شبکه‌های اجتماعی و وبسایت بانک سامان حالت رسمی ندارد و با حالتی صمیمی سعی در ایجاد پیوندی دوستانه با مخاطب دارد.
معماری شعب؛ دوستانه‌تر!
نکته‌ی بالا نه تنها در شعار برند بلکه در طراحی فضای داخلی شعب این بانک هم به وضوح به چشم می آید. معماری داخلی شعب بانک سامان از محیط اداری و مرسوم در بانک‌ها کام دور بوده و بسیار تعاملی و دوستانه است. اگر چه در ابتدای ریبرندینگ شاید تا حدودی باعث سردرگمی مشتریان شد اما با گذشت زمان بعید است اگر در بانک سامان حساب داشته باشید، بتوانید در شعب بانک دیگری احساس راحتی کنید.
بانک سامان در طراحی فضای داخلی و خارجی شعب خود از یک پترن مشخص استفاده می‌کند، طراحی این پترن، باعث ایجاد حس حرکت و پویایی شده و سعی دارد این حس را از داخل به خارج شعب با مخاطب همراه کند.
تبلیغات؛ یکپارچه و با هویت.
استفاده از قالب کلی در طراحی تبلیغات (پوستر، بیلبورد و...) یک مثال خوب برای نشان دادن یکپارچگی هویت بصری برند بانک سامان است. اتفاقی که تاثیر زیادی در به یاد ماندن برند در ذهن مخاطب دارد.
بانک سامان در سال 1392 طی قراردادی با فدراسیون والیبال حامی تیم ملی شد و تا سال 1395 اسپانسر تیم ملی بود. هدف بانک سامان علاوه بر حمایت از تیم ملی، بیشتر دیده شدن هویت بصری جدیدش برای مخاطب اصلی برند (بازه‌ی سنی ۱۸ تا ۴۰ سال) بود. این اتفاق چند سال بعد طی همکاری با کارلوس کیروش (سرمربی آن زمان تیم ملی فوتبال) تکرار شد که بررسی آن کمپین و سایر تبلیغات بانک سامان از موضوع این نوشته خارج است.
آرکیتایپ برند:
از نظر شخصیت (آرکیتایپ) برند از آنجا که بانک سامان در ابتدا سازمانی خدمت محور بوده است می توان گفت شخصیت آن صلاحیت (competence) بوده است.
ویژگی این شخصیت متخصص بودن در حوضه کاری خود است و دلیل این تخصص و هوشمندی داشتن عملکرد و خدمت عالی است، که نسبت به شعار اولیه این برند که «بانک سامان، بانک هوشمند» بوده است، به دلیل تاًکید بر هوشمند بودن، این شخصیت را داشته‌است.
اما پس از نوزایی برند شخصیت آنها از صلاحیت (competence) به خلوص و صمیمیت (sincerity) تغییر پیدا کرد.
ویژگی این شخصیت اخلاق مداری و مسئولیت پذیری است و همچنین در جلب اعتماد مشتری عملکرد خوبی دارد. با توجه به تغییر شعار بانک سامان «با شما هستیم» و همچنین تغییر ساختار سازمانی به مشتری مداری، می‌توان این شخصیت را پس از این تغییرات در بانک سامان مشاهده کرد.
با توجه به هدف بانک سامان که «تلفیق کسب‌و‌کار با لذت» است، مطمئنن می‌توان گفت در این امر موفق و ریبرندینگ کاملا هم راستا با هدف و شعار این برند بوده است.
طی چند ماه گذشته بانک سامان فعالیت جدی خود را در حوزه‌ی بانک‌های الکترونیک با معرفی برندی به نام بلوبانک آغاز کرده و باید دید که در معرفی و ارائه خدمات در برند جدید خود می‌تواند مانند این ریبرندینگ موفق عمل کند یا خیر.
منابع:
