رئیس به عنوان یکی از اولین برندهای فعال در زمینهی تولید و سرو قهوه با دارا بودن شعب مختلف یکی از با کیفیتترین ارائه دهندههای قهوه و در بین کافههای زنجیرهای یکی از محبوبترینهاست. در این نوشته رئیس را از دیدگاه برندنیگ و فعالیتهای مرتبط با آن بررسی کنیم. در وبسایتشان اینگونه خود را معرفی کردهاند:
- تداوم و استراتژی یکپارچه:
در تمام فعالیتهای برند رئیس یکپارچگی و تداوم دیده میشود. از اینکه شعب فقط با صلاحدید خانواده اضافه میشوند و تابلویی به فروش نمیرسد تا لباس فرم با کیفیتی که همیشه بر تن همهی پرسنل دیده میشود. به نظر میرسد همه چیز از قبل فکر شده و بر اساس استراتژی مشخصی برای برند پیش میرود. این یکی از مهمترین دلایل ماندگاری رئیس نسبت به سایر رقباییست که شاید طی سالها کیفیت مشابه ارائه میدادند اما به دلیل نداشتن استراتژی از یادها رفتهاند. فراموش نکنیم اگر امروز از نقاط قوت این برند صحبت میکنیم بیست سال از اولین روز فعالیت آن گذشته و اصل اول ساختن یک برند که تداوم است به خوبی رعایت شده. تداومی که از روز اول فعالیت و کافهی کوچک خیابان جم تا کارخانه و امروز در تمام ۸ شعبه به چشم میآید. این موضوع حتا در افتتاح شعبهی جدید هم به چشم میآید جایی که همین چند وقت پیش در شعبهی جدید شهرک غرب از روز اول همان کیفیت و نشانههای آشنای همیشگی رئیس را میبینیم. استراتژی برند یعنی اینکه بدانیم در برخورد با مشتریان و رقابت با سایر برندها چگونه برخورد کنیم که به نظر میرسد خانوادهی اصلانی و تیمشان آن را برای رئیس به خوبی اجرا کردهاند.
- هویت بصری:
هزاران مخاطب هر روز تابلوی ورودی مغازهها، منوی کافه، بسته بندی محصولات و حتا پیج اینستاگرام کافه را میبینند. اما این چند هزار نفر هر روز چه میبینند؟ بدون اندکی فکر کردن، با نگاهی به لوگوی کافه رئیس میتوان گفت: استارباکس.
بله، اولین چیزی که از لوگوی رئیس میتوان برداشت کرد استارباکس است. اما چرا در این "موج" انتقادات برندها که عمومن در شبکههای اجتماعی به راه میافتد، خبری از متهم کردن کافه رئیس به "کپی کردن" نیست؟ برند رئیس برایمان آن قدر قدیمی و جا افتاده است که انگار استارباکس است که لوگویی شبیه به رئیس طراحی کرده است. البته که به نظر میرسد این کار فکر شده بوده. به طور قطع صاحبان برند رئیس میخواستند با دیدن لوگویشان یاد استارباکس (بزرگترین برند کافهی دنیا) بیفتید؛ چرا که در ابتدای فعالیتشان قهوهی "استارباکس" به کشور وارد میکردند و میفروختند. هر چند که این شباهت میتواند در ناخوداگاه ما، کافهای بسیار بزرگ و با کیفیت (که رئیس همینطور هم هست) را تداعی کند.
اگر تا به حال به یکی از شعب رئیس سر زده باشید، عکسهایی از شخصیتهای تن تن را روی دیوارهایش دیدهاید. مجموعهی تن تن، میتواند یکی از اصلیترین تصاویری باشد که ما رئیس را با آن به خاطر میآوریم، نه رنگ سبز استارباکس. در عین حال تصویر مردی که در لوگوی رئیس دیده میشود (هر چند که تصویر مرسوم یک رئیس را تداعی میکند) به نظر بی ربط به شخصیتهای تن تن میباشد.
هویت بصری کافه رئیس در طول بیست سال فعالیتش تغییراتی هم کرده که عمومن در همین چند سال اخیر این اتفاق افتاده است. اصلیترین تغییر هویت بصری کافه رئیس، حذف شدن ستارهها و لوگوتایپ انگلیسی آن، و اضافه شدن لوگوتایپ فارسی بر روی لوگوی آن است. تغییری که به ما میگوید با جا افتادن برند رئیس، صاحبان این برند دیگر تمایلی به تداعی کردن استارباکس در ذهن مخاطبانشان ندارند. دور شدن از لوگوی استارباکس بدون شک تغییری مثبت برای این برند خواهد بود؛ اما این تغییر باید در راستای استراتژیهای این برند باشد.
نقد و بررسی هویت بصری هر برندی احتیاج به دانستن بریف و استراتژی آن برند دارد. درست است که ما آن استراتژی را نمیدانیم، اما استفاده از کلمه "رئیس" با فونت رایگان "بی سینا" به عنوان لوگوتایپ، شاید در جایگاه یکی از بهترین و مهمترین برندهای کافه در ایران نباشد. به نظر نمیرسد که بررسی تخصصی جزئیات لوگوی کافه رئیس کار درستی باشد، چرا که با نوشتن نام برند با یک فونت بسیار ضعیف (از نظر اصول طراحی)، هر چند که نقطههایش را تغییر دادهاند (که احتمالن برای ایجاد صمیمیت بیشتر در هویت بصریشان بوده است)، بعید است که زمانی مناسب، با استراتژی مشخصی، برای دیزاینش صرف شده باشد. در آخر ذکر این نکته ضروری است که صرف نظر از لوگو، کافه رئیس طراحی بسته بندی، طراحی وبسایت و منوهای بسیار یکپارچه، ساده و خوبی دارد؛ که با دیزاین داخلی ساده و کلاسیک شعبههای آن همخوانی بسیاری دارد.
- حضور در شبکههای اجتماعی و فضای آنلاین:
حضور رئیس در اینستاگرام به اندازه و مدیریت شده است. خبری از کانتتهای عجیب و جذب مخاطب به هرقیمتی نیست. استوریهایی که مشتریان صفحه را تگ میکنند با دقت بسیاری انتخاب و ریشر میشوند. اکثر کامنتها و فعالیتهای افراد طبق استراتژی احترام به مشتری همیشگی رئیس پاسخ داده میشوند. اگرچه شاید از نظر اطلاعرسانی دربارهی ساعتکاری و فعالیت شعبهها اینستاگرام کمی عقبتر از شعب عمل میکند اما تمرکز تمام شعب در یک صفحه و عکاسیهای با کیفیت برگبرندهی رئیس با حدود ۴۷ هزار فالور است.
در یکسال گذشته رئیس تلاش کرده تا وبسایت خود را به عنوان یک فروشگاه اینترنتی با محصولات متنوع مرتبط با قهوه مطرح کند. در وبسایت همه چیز ساده و قابل دسترس است، منو در صفحهی اول نمایش داده شده و امکان خرید پاکتهای قهوه به راحتی فراهم است. به نظر میرسد ضرورت حضور برندها در فضای دیجیتال به خوبی برای رئیس مشخص است و با استفاده از روشهای مختلف مانند ارسال پروموشن به مشتریان وفادار، تخفیفهای ویژهی خرید آنلاین، پکیجهای نوروزی تنها روی وبسایت سعی دارد برندی فعال و قوی در دنیای آنلاین داشته باشد.
اگرچه که هنوز در برخی صفحات وبسایت متنهای آماده لورم ایپسوم دیده میشود و این برای برند مطرحی مثل رئیس نقطه ضعف بزرگی محسوب میشود اما میتوان امید داشت که با تداوم همیشگی که از رئیس سراغ داریم به زودی یک وبسایت تخصصی فروش قهوه و تجهیزات مرتبط با آن خواهیم دید.
در پایان همانطور که گفته شد برای بررسی دقیق یک برند نیاز به اطلاعات بیشتری است اما رئیس به عنوان یکی از برندهای محبوب تیم استدیو ۹۸۷۶ با وجود اینکه شاید در مواردی مانند گرافیک دیزاین و طراحی داخلی شعب میتواند بهتر باشد، در کیفیت محصول حرف اول را میزند و این مهمترین اتفاق برای ماندگاری یک برند است. یادتان باشد این بار که به یکی از شعب رئیس سر زدید حتما به برخورد صندوقدار توجه کنید، همهی جزئیات حتا کلمات مورد استفاده همان همیشگیست!