کانادارم
کانادارم-2[1]و دکستر[2]دو ربات ساخت آژانس فضایی کانادا که مانند بازو و پنجۀ ایستگاه فضایی عمل میکنند و مأموریتهایی مانند نگهداری، تعویض و تعمیر را سرعت ودقتمیبخشند.
کانادارم-2، یک بازوی رباتیک 17متری به جرم 1497 کیلوگرم است که از سال 2001 بهعنوان بخشی از مشارکت کانادا در ایستگاه فضایی بینالمللی بهطور گستردهای در مونتاژ[3]قطعات مختلف این ایستگاه نقش داشتهاست.
کانادارم-2 میتواند بهصورت مستقل از دکستر نیز فعالیت کند. یکی از وظایف اصلی این ربات، قلابشدن به فضاپیماها(اعم از سرنشیندار و بیسرنشین) و متصلکردن آنها به ایستگاه فضایی است. این عملیات طی پنجمرحله صورت میپذیرد: مکانیابی فضاپیما با استفاده از GPS، کنترل و هماهنگشدن سیستم هدایت و کنترل حرکات فضاپیما با ایستگاه فضایی، قلابشدن کانادارم-2 به فضاپیما و اتصال آن به ایستگاه فضایی، بازشدن قفلهای هوایی بین ایستگاه و فضاپیما توسط خدمه و تخلیۀ بار محموله، سرانجام جداشدن فضاپیما از ایستگاه فضایی.
تازهترین عملیات موفق کانادارم-2 متصلکردن و بارگیری فضاپیمای سیگنوس[4]در 11آگوست بودهاست. تجهیزات فضاپیماهایی نظیر سیگنوس با هدف تأمین ذخایر و انتقال تجهیزات به ایستگاه فضایی، به فضا پرتاب میشوند. جالب است بدانید محموله 3700 کیلوگرمی همین فضاپیما شامل مواد غذایی مانند سیب،گوجهفرنگی و پیتزاو تجهیزاتی مانند دستگاه ردیابی مادون قرمز و پرینتر سهبعدی بودهاست.
دکستر یکی دیگر از رباتهای ساختهشده توسط آژانس فضایی کانادا است که به انتهای کانادارم-2 متصل میشود تا عملیاتهای پیچیدهتر را به انجام برسانند.
این پنجۀ رباتیک به طول 3.7 متر و جرم 1710 کیلوگرم؛ پیچیدهترین ربات ساختهشده توسط بشر است که از سال 2008 مشغول خدمترسانی به ایستگاه فضایی است.
هرکدام از بازوهای دکستر از هفت مفصل تشکیل شدهاند که امکان حرکات بالا- پایین، چپ- راست و چرخشی را فراهم میکند. در انتهای هر بازو، یک آچار موتوری جمعشونده، یک دوربین و چراغهایی برای مشاهده از نمای نزدیک و یک اتصال جمعشونده برای تأمین برق، داده و ارتباط ویدئویی قرار دارد. این طراحی منحصربهفرد و دقت عملکرد بالا باعث شدهاست بسیاری از مأموریتهای تعمیر و تعویض قطعات که توسط فضانوردان انجام میشد، توسط دکستر قابل انجام باشد و در نتیجه تعداد پیادهرویهای فضایی پرخطر را برای فضانوردان کاهش دادهاست.
جالبتوجه است که کانادارم-2 طوری طراحی شدهاست که هر دو سر آن قابلیت استفاده بهعنوان اتصال ثابت به ایستگاه فضایی را دارند. این ویژگی بهسبب PDGFها[5] میسر میشود. PDGF تجهیزاتی هستند که بهگونهای استراژیک برای دسترسی رباتها به نقاط مختلف ساختار بیرونی ایستگاه فضایی بینالمللی، بربدنۀ ایستگاه جاگذاری شدهاند.PDGFها در واقع قدرت و دادۀ لازم برای اتصال رباتها را فراهم میکنند.
کانادارم-2 و دکستر هر دو میتوانند توسط خدمه در ایستگاه فضایی یا از مراکز کنترل ناسا و آژانس فضایی کانادا بر روی زمین هدایت شده و دستور دریافت کنند.
البته که این چنین تکنولوژیهای سرآمدی، صرفاً مبانی لازم برای آزمایشهای شگفتانگیز بشریت و گسترش مرزهای دانش او هستند؛ جادوی اصلی درون ایستگاه است!
نیایش خرمدل
ورودی 99 کارشناسی هوافضا
[1] CANADARM2
[2]Dextre
[3] Montage
[4] Cygnus
[5]Power data grapple fixtures