سازه فلزی، اسکلت فلزی متشکل از فولاد، تیر و ستون است. اصلیترین ماده بکار رفته در سازههای فلزی فولاد است و در حاضر اهمیت زیادی در صنایع ساخت و ساز تمام جهان دارد. فولاد ویژگیها و مزایای خارقالعادهای از جمله مقاومت بالا، شکل پذیری و ... دارد و به همین دلیل سراسر دنیا از این فلز برای ساخت ساختمانها و خانهها استفاده میکنند.
سازههای فلزی امروزه پیکر و پایه اصلی تمام ساختمانهای شهری است که به صورت عمودی و افقی روی هم قرار میگیرند و پیکر ساختمان را ایجاد میکنند.
علاوه بر استقامت بالا، فولاد فلزی فوقالعاده سبک است که باعث شده ساختمانها علاوه بر سبک وزن بودن، تحمل هرگونه ضربه و فشار را داشته و همچنین به دلیل تعادل نسبی بیشتر در برابر زلزله نیز مقاومت بیشتری از خود نشان دهند.
سازههای فلزی و فولادی جدای از استقامت و مقاومت مزایای بیشمار دیگری هم دارند این مزایا عبارتاند از:
· فلز از استحکام و مقاومت بالایی برخوردار است به همین در ساخت اغلب ساختمانها از آن استفاده میشود و باعث میشوند ساختمان مقاومت بالایی در برابر فشارهای بیرونی داشته باشد.
· وزن سبک سازههای فلزی باعث میشود که سرعت نصب آنها بالاتر باشد.
· این سازهها فضای خیلی کمتری را اشغال میکنند.
· مقاومت بالایی در برابر زلزله دارند.
· سازههای فلز خواص ارتجاعی و خم پذیری زیادی دارند.
· میتوان مجدداً از این فلزات استفاده کرد.
· شکل پذیری سازههای فلزی سبب میشود که از تمرکز تنش و ارتعاش جلوگیری شود.
· کاهش وزن ساختمان
· امکان اصلاح و عیبیابی بدون تخریب مصالح
· امکان انجام عملیات با دقت و کیفیت بالا
· ضعف در برابر حرارت بالا
· فلزات در برابر زنگ زدگی مقاومت چندانی ندارند.
· امکان خم شدن و شکست در برابر فشار
· عدم جوشکاری مناسب قطعات و نظارت دقیق
سازههای فلزی در کل به چهار دسته تقسیمبندی میشوند که هر کدام از اینها ویژگیها و کارایی خود را دارند. در ادامه با انواع و ویژگیهای انواع سازههای فلزی آشنا خواهیم شد.
1. سازههای قاببندی شده
این سازهها ترکیبی از ستونها و تیرها هستند و در واقع مجموعهای از اعضای قائم و عمودی هستند. این ستونها و تیرها توسط اتصالات ساده یا صلب به هم متصل میشوند. امروزه در ساخت بسیاری از ساختمانهای چند طبقه و صنعتی و حتی پلها از سازههای قاببندی شده استفاده میشود.
2. سازههای خرپایی
این سازهها به گونهای طراحی شدهاند تا نیرو به وسیله ترکیبی مثلثی شکل از اعضا به تکیهگاهها منتقل شود و نیرویی محوری کششی و فشاری ایجاد میشود.
3. سازههای معلق
سازههای معلق در ساخت پلهایی که دهانههای بلند دارند و سقف دار هستند، استفاده میشوند. در ساختار این سازهها از یک اسکلت قابی استفاده شده و این اسکلت با استفاده از آویزهایی معلق شده است. علاوه بر پلها، در ساخت اسکلت سقف و عرشه پل نیز از آنها استفاده میشود.
4. سازه پوستهای
سازههای پوستهای و آخرین سازه این لیست، سازههایی هستند که در ساخت سازههای مهم مانند سیلوها، مخازن نگهداری از سیالات تحت فشار و سقفهای گنبدی از آنها استفاده میشود.