کسانی که به مصلحت، ناحق را بر حق ترجیح دهند در سراشیبی سقوط قرار میگیرند. فارغ از اختلاف سیاسی که با مهندس میرسلیم داشتم و دارم، او را حقمدار میدانستم و دوستش داشتم و هنوز هم حقباور میدانم ولی، پای او در سیاست دستِکم دوبار لغزید. یکی در انتخابات ۹۶ و دیگری در ۹۸. هرچند ظاهر دنیای سیاست در ایران تبدیل به موجسواری و تا اندازهی زیادی از حقیقت تهی گشته، ولی، در لایههای زیرین سیاستمداران و سیاستورزان وطندوست قدرت تشخیص اصالت مواضع را دارند. به گفته قران:
كَذَلِكَ يَضْرِبُ اللَّهُ الْحَقَّ وَالْبَاطِلَ فَأَمَّا الزَّبَدُ فَيَذْهَبُ جُفَاءً وَأَمَّا مَا يَنْفَعُ النَّاسَ فَيَمْكُثُ فِي الْأَرْضِ كَذَلِكَ يَضْرِبُ اللَّهُ الْأَمْثَالَ (الرعد: ۱۷)؛ خداوند حق و باطل را چنين مثل مىزند اما كف بيرون افتاده از ميان مىرود ولى آنچه به مردم سود مىرساند در زمين [باقى] مىماند خداوند مثلها را چنين مىزند.
خوب به یاد دارم که در ماههای آغازین مسئولیتم در وزارت راهوشهرسازی بود که آقای میرسلیم به دیدن من آمد و از شهرفروشی در تهران فغان داشت و گفت من در صددم که در اینباره گزارشی تهیه کنم و برای مقام معظم رهبری ارسال نمایم. ایشان همین موضع را در سال ۱۳۹۵ داشت و از تخلفهای شهرداری تهران شکایت داشت. به ایشان گفتم عزیز! در آن زمان اصل بر رعایت قانون و مقررات بود و تخلف استثنا بود. لذا، میشد تخلفها را شمرد. ولی، اکنون اصل بر شهرفروشی است و عمل به مقررات استثنا است. شما چه گزارشی میخواهی تهیه کنی؟ آیا آنچه در این ۱۴ سال (۱۳۸۲-۹۶) در شهرداری تهران بر شهر تهران گذشته هیچ تناسبی با رعایت و اعمال قانون داشته که شما در پی شمارش موارد خلاف هستی؟ فاجعهای که در منطقه یک تهران رخ داده و سه برابر ظرفیت پیشبینی شده در طرح جامع شهر تهران با فروش شهر اجازه ساختوساز داده شدهاست را تو میخواهی ساختمان به ساختمان گزارش تهیه کنی؟
آیا آنچه در منطقه ۲۲ تهران که دالان عبور هوا در تهران است و در طرح جامع شهر تهران، تراکم حداقلی برای آن پیشبینی شده و در عمل اجازهی ساخت بیشترین برجها و بزرگترین مال تجاری ایران در آن صادر شدهاست را شما میخواهی دانهدانه اندازهگیری کنی؟ همین فاجعه را در منطقه ۲ و ۴ تهران میتوانی ببینی. در تهران حدود ۱۰۰۰ برج ساخته شده که تنها ۵۰۰ برج آن از سال ۱۳۸۵ تا ۱۳۹۶ ساخته شدهاست[i]. حدودا 50درصد پروانههای صادره در تهران در مناطق اعیاننشین است که قابلیت سوداگری دارند. شهر تهران جولانگاه سوداگران بوده و آنچه در آن به مبادله گذاشته میشده قابلیت زیست انسانی و حرکت مرم در شهر بودهاست.
برای آنکه عمق فاجعهای که در تهران رخ دادهشده، شهر و حق حیات طبیعی مردم فروختهشده و مسکن و امکان زندگی مردم به کالایی برای سوداگری تغییر دادهشده را شناخت، کافی است که نمودار زیر مورد توجه قرار گیرد. این نمودار بهخوبی نشان میدهد که ذینفعان سوداگرایی شهری چگونه با طرح اخذ چند میلیون تومان مالیات چگونه بحث را از مجرای درست خود خارج میکنند و تظاهر به دلسوزی برای مردم مینمایند.
آمار واحدهای مسکونی در پروانههای ساختمانی در شهر تهران (اعداد هزار واحد) و نرخ رشد آنها
ظرفیت ساختوساز در شهر تهران طی یک دوره ۲۲ ساله سالانه ۹۰۰۰۰ واحد مسکونی است. به هر روی، تنها طی ۷ سالِ ۱۳۸۶تا۹۲ برای احداث ۱میلیون و ۱۴۲هزار واحد مسکونی، یعنی ۸۰% بالاتر از میانگین، پروانه صادر شدهاست. آمار سالهای نزدیکتر به سال ۱۳۹۲ که سال انتخابات است، ۲.۵ برابر میانگین است. عمدهی این پروانهها در منطقههای ۱ الی ۵ و ۲۲ صادر شدهاند. تنها طی این ۲۲سال برای ساخت ۲میلیون و ۳۹۵هزار واحد مسکونی معادل ۸۸.۷% تعداد کل خانوارهای ساکن تهران پروانه صادر شدهاست. با توجه به رواج تراکمفروشی در شهرداری، میتوان از این رقم حجم توافقهای خارج از طرح جامع، مقررات قانونی و فساد احتمالی متضمنِ آن را حدس زد. البته این محدود به ساخت و ساز شهری نیست. مگر پل صدر که هزینه ساخت آن میلیارد دلاری بوده و هنوز هیچ گزارش رسمی از قیمت تمامشده آن انتشار نیافته و کمترین تاثیر را در روانی ترافیک منطق شرق-غرب تهران داشته بر مبنای نقشهی جامع شهر تهران اجرا شدهاست [ii]؟
بحث من به بیراهه نرود. روی سخن من با دوست عزیزم آقای مهندس میرسلیم بود. شما کموبیش همه اینها را میدانستی. و میدانی که تخلف از مقررات در پیاش فساد است. شما به چه مصلحتی در انتخابات ۹۶ و ۹۸ چشم بر ناحقی به این آشکاری که به آن آگاهی نیز داشتی پوشیدی و با آن همراهی کردی؟ حضرات به اشتباه تصور میکنند که سیاست صحنهی زیروروکشی است. درست است که سیاست بالا و پایین فراوان دارد. ولی، در نهایت آنچه به سود مردم است در جهان باقی میماند. سیاستمدار واقعی نه شعبهباز و نه مامور و معذور است. سیاستمدارِ وطندوست، نگهبان منافع ملت است، برای مردم نفع عمومی میآفریند، بر اصالت مواضع و هویت ملی خود اصرار و بر سرِ سخن خود میایستد، هرچند او را آماج حملهها و اتهامها قرار دهند. آنچه من از قران و سیره حضرت رسول و منش بزرگان فهمیدم این است که مصلحت هیچ ناحقی را به حق تبدیل نمیکند و هیچگاه هدف وسیله را توجیه نمینماید.
[i] مصاحبه شهردار تهران با روزنامه شرق، 3/6/1398
[ii] برای آگاهی بیشتر نگاه کنید به https://www.abbasakhoundi.ir/archive/ArticleType/ArticleView/ArticleID/1790