جان فون نویمان یکی از معدود کسانی است که نوشتن مقاله ای کوتاه درباره زندگی و دستاوردهایش کار ساده ای نیست. رد پای این نابغه مجارستانی در اغلب کشفیات و اختراعات مهم قرن گذشته از توسعه کامپیوتر، نظریه کوانتومی و ماشین های خود همانندساز گرفته تا تولید بمب اتم و اولین ویروس کامپیوتری دیده می شود. در نتیجه نویسنده برای کاهش حجم مقاله باید بر خلاف میلش روی بخش هایی از زندگی و دستاوردهای درخشان او خط بکشد.
این ریاضیدان، مخترع، متخصص کامپیوتر و فیزیکدان یهودی زمانی که در دانشگاه مشهور پرینستون درس می داد آنقدر مطالب را سریع و در سطح بالا بیان می کرد که حتی نابغه های این دانشگاه هم نمی توانستند پا به پای او پیش بروند.
جان فون نویمان کارش را به عنوان ریاضیدان محض شروع کرد اما بعدا استعداد ناب خود را در حوزه های بسیاری به رخ کشید. البته او در طول جنگ جهانی زوایای تاریک ذهنش را هم به نمایش گذاشت و نفرتش از هیتلر و نازی ها باعث شد که در توسعه بمب اتم با آمریکایی ها وارد همکاری شود.
اما من در اینجا فقط به نقش بزرگ این ریاضیدان در توسعه کامپیوتر ها میپردازم
جان فون نویمان نه تنها در بهینه سازی انیاک، اولین کامپیوتر دنیا نقش مهمی ایفا کرد بلکه برنامه مرتب سازی ۲۳ صفحه ای را به صورت دستنویس برای کامپیوتر «ادواک» نوشت که در صفحه اول آن عبارت «فوق محرمانه» با مداد نوشته شده بود. او همچنین در زمینه فلسفه هوش مصنوعی نیز با آلن تورینگ، پدر علم کامپیوتر همکاری هایی داشته است.
نویمان به تعریف نوعی خاصی از معماری کامپیوتر پرداخت که در آن هم داده و هم برنامه در یک آدرس مشابه حافظه ذخیره می شوند. وی هفتاد و چهار سال قبل و زمانی که در حال نوشتن گزارشی برای انیاک بود ایده واحد محاسبه و منطق (ALU) را مطرح کرد. این معماری بعدا به پایه ای برای طراحی کامپیوترهای مدرن تبدیل شد.
او در سال ۱۹۵۳ ایده محاسبات تصادفی را معرفی کرد اما نظریه‌اش آنقدر پیچیده بود که تا دهه ۱۹۶۰ و توسعه کامپیوترهای پیشرفته تر امکان پیاده سازی آن وجود نداشت.
از دیگر دستاوردهای جان فون نویمان باید به توسعه اولین نرم افزار مدل سازی آب و هوا با همکاری «گریگوری چارنی» و اجرای نخستین پیش بینی جوی عددی در کامپیوتر انیاک اشاره کرد.
نظریه مشهور «تکینگی فناوری» نیز نخستین بار توسط او مطرح شد. بر پایه این تئوری شتاب در فناوری در نهایت باعث می شود که هوش مصنوعی از هوش بشر پیشی گرفته و منجر به تغییرات شگرف یا حتی پایان تمدن بشری شود.
معماری وُن نویمان (به انگلیسی: Von Neumann architecture)، یک مدل طراحی برای یک رایانهٔ ارقامی است که از یک واحد پردازش مرکزی و یک حافظهٔ مجزا مستقل برای نگه‌داری از اطلاعات و دستورالعمل‌ها استفاده می‌کند. این طراحی به خاطر جان فون نویمان (دانشمند علوم رایانه‌ای) نامگذاری شده‌است. از این قبیل رایانه‌ها، کار یک ماشین تورینگ را انجام می‌دهند و یک معماری ترتیبی دارند.
یک رایانهٔ ارقامی با برنامهٔ ذخیره شده به گونه‌ای است که دستورهای برنامه‌ریزی شده مانند داده‌ها را در حالت خواندنی-نوشتنی در حافظه دسترسی تصادفی (RAM) نگه‌داری می‌کند.
از معماری این مدل استنتاج می‌شود چون گذرگاه‌ها بین واحدها به اشتراک گذاشته شده‌اند بنابراین در هر لحظه فقط یکی از حالت‌های آوردن دستورها یا انجام عملیات روی داده‌ها صورت می‌گیرد که به آن گلوگاه فون نیومن می‌گویند.
منبع : ویکی پدیا فارسی
