مناظرات ریاست جمهوری ایران: سکوت کر کننده در مورد اقتصاد دیجیتال

انتخابات ریاست جمهوری ایران در سال 1403 در حال نزدیک شدن است و کاندیداها در حال رقابت برای جلب نظر مردم هستند. مناظرات ریاست جمهوری فرصتی برای کاندیداها است تا دیدگاه ها و برنامه های خود را برای اداره کشور به اشتراک بگذارند. با این حال، در مناظرات اخیر، موضوع مهم اقتصاد دیجیتال به طور قابل توجهی نادیده گرفته شده است.

اقتصاد دیجیتال به طور فزاینده ای به بخش مهمی از اقتصاد جهانی تبدیل می شود و ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست. این بخش شامل طیف گسترده ای از فعالیت ها، از جمله تجارت الکترونیک، بانکداری آنلاین، رسانه های اجتماعی و اینترنت اشیا می شود. اقتصاد دیجیتال پتانسیل ایجاد شغل های جدید، افزایش رشد اقتصادی و بهبود کیفیت زندگی مردم را دارد.

با وجود این پتانسیل، به نظر می رسد کاندیداهای ریاست جمهوری ایران اهمیت اقتصاد دیجیتال را درک نکرده اند. در مناظرات اخیر، کاندیداها به ندرت در مورد این موضوع صحبت کرده اند و برنامه های مشخصی برای توسعه این بخش ارائه نداده اند.

این سکوت نگران کننده است. اقتصاد دیجیتال فرصتی بزرگ برای ایران است و عدم توجه به آن می تواند پیامدهای منفی برای کشور داشته باشد. رقبای منطقه ای ایران، مانند عربستان سعودی و امارات متحده عربی، در حال سرمایه گذاری هنگفت در اقتصاد دیجیتال خود هستند و ایران در خطر عقب ماندن از آنها است.

چرا اقتصاد دیجیتال مهم است؟

اقتصاد دیجیتال به چند دلیل برای ایران مهم است:

• ایجاد شغل: اقتصاد دیجیتال می تواند شغل های جدیدی در طیف گسترده ای از بخش ها ایجاد کند. به عنوان مثال، تجارت الکترونیک به مشاغل جدیدی در زمینه بازاریابی، لجستیک و خدمات مشتری نیاز دارد.
• جلوگیری از مهاجرت نخبگان: اقتصاد دیجیتال میتواند با عمق دهی به مشاغل تخصصی حتی خارج از شرکت های فناوری اطلاعات و ایجاد فرصت های ثابت شغلی برای متخصصان این حوزه از مهاجرت سرمایه های علمی کشور در قالب نیروی کار ارزان قیمت به دیگر کشورها جلوگیری کند.
• رشد اقتصادی: اقتصاد دیجیتال می تواند به رشد اقتصادی ایران کمک کند. همان طور که در برنامه های دولت گذشته و بر اساس افق 1404 ارتقاء اقتصاد دیجیتال به عنوان پیشران و موتور محرک پیشرفت همه جانبه کشور مطرح شد، در دولت آینده نیز اثر اقتصاد دیجیتال باقی است و باید برای آن برنامه داشت.
• بهبود کیفیت زندگی: اقتصاد دیجیتال می تواند کیفیت زندگی مردم ایران را بهبود بخشد. به عنوان مثال، رسانه های اجتماعی می توانند به مردم کمک کنند تا با یکدیگر ارتباط برقرار کنند و ایده ها را به اشتراک بگذارند، و اینترنت اشیا می تواند به مردم کمک کند تا خانه ها و مشاغل خود را به طور کارآمدتر مدیریت کنند هرچند از به کارگیری برخی ابزارهای ملموس برای مردم در اقتصاد دیجیتال دور هستیم اما با نگاه به بیانیه گام دوم اثر همه جانبه فناوری اطلاعات و پایه و شاخص عملیاتی شدن آن یعنی رشد اقتصاد دیجیتال و در نهایت بهبود کیفیت حکمرانی و کیفیت زندگی مردم یکی از سر راست ترین اثرات توجه به اقتصاد دیجیتال خواهد بود.

عدم صحبت در مورد اقتصاد دیجیتال چه پیامدهایی دارد؟

عدم توجه به اقتصاد دیجیتال می تواند پیامدهای منفی برای ایران داشته باشد:

• عقب ماندگی از رقبا: رقبای منطقه ای ایران در حال سرمایه گذاری هنگفت در اقتصاد دیجیتال خود هستند و ایران در خطر عقب ماندن از آنها است. این امر می تواند منجر به از دست رفتن فرصت های اقتصادی و شغلی شود.
• عدم ایجاد تنوع در اقتصاد: اقتصاد ایران به شدت به نفت وابسته است. اقتصاد دیجیتال می تواند به ایجاد تنوع در اقتصاد ایران و کاهش وابستگی به نفت کمک کند. اقتصاد دیجیتال میتواند ابزاری برای تمامی فرصت های درامدی و اقتصادی در صنایع مختلف این کشور باشد و عدم توجه به اقتصاد دیجیتال می تواند ایران را در برابر شوک های اقتصادی آسیب پذیرتر کند.
• افزایش نابرابری: اقتصاد دیجیتال می تواند به افزایش نابرابری در ایران منجر شود. به عنوان مثال، افرادی که به اینترنت دسترسی ندارند یا مهارت های لازم برای استفاده از فناوری های دیجیتال را ندارند، ممکن است از مزایای اقتصاد دیجیتال محروم شوند.

چه باید کرد؟

کاندیداهای ریاست جمهوری ایران باید اهمیت اقتصاد دیجیتال را درک کنند و برنامه های مشخصی برای توسعه این بخش ارائه دهند. آنها باید به موارد زیر توجه کنند:

• سرمایه گذاری در زیرساخت های دیجیتال: ایران باید در زیرساخت های دیجیتال خود، از جمله پهنای باند اینترنت و دسترسی به تلفن های هوشمند، سرمایه گذاری کند و پاسخی روشن ، شفاف و قابل قبول برای مردم در موضوعات مرتبط با محدودیت های اینترنت ارائه کند.
• حمایت از کسب و کارهای دیجیتال: ایران باید از کسب و کارهای دیجیتال، از جمله استارت آپ ها، با ارائه مشوق های مالی و سایر حمایت ها پشتیبانی کند و رئیس جمهور باید تسلط کافی بر مدیریت این سرمایه ها را توسط تیم تخصصی خود داشته باشد تا خدایی ناکرده با آمار سازی یا تخصیص غلط و رانتی این حمایت ها، موجبات تبدیل حمایت ها به ابزاری برای سرکوب متخصصین و ایجاد فاصله میان شرکت های کارآمد و شرکت های نمایشی که ناکارامدی طرح های آنها دو تا سه سال بعد از سرمایه گذاری مشخص میشود، نشود.
• آموزش مهارت های دیجیتال: قوه مجریه باید به مردم آموزش مهارت های دیجیتال مورد نیاز برای موفقیت در اقتصاد دیجیتال را ارائه دهد که این موضوع اهمیت درک درست رئیس جمهور در موضوع اقتصاد دیجتال را در جهت مدیریت هیئت دولت و هم سو سازی وزرا را دوچندان میکند.

اقتصاد دیجیتال فرصتی بزرگ برای ایران است. کاندیداهای ریاست جمهوری باید متعهد به توسعه این بخش باشند و برنامه های مشخصی که قابلت امکان سنجی و ارزیابی برای تحقق این امر در مسیر اجرا داشته باشد ارائه دهند.