رشد تکنولوژی در این چندسال باعث قدرتمندتر شدن آدم‌ها شده است و زندگی آدم‌ها را به طور میانگین ساده‌تر کرده است. اما همین تکنولوژی جذاب، همان که خیلی ها را شیفته‌ی خود کرده، می‌تواند موجب آسیب‌هایی شود که در نگاه اول اصلا بدیهی نیستند! در اینجا میخواهم کمی از آسیب‌هایی که فضای تکنولوژیکی کامپیوتر می‌تواند بزند بگویم و برای حل آن هم راهکاری پیشنهاد کنم!
این روزها که نرم افزارهای کامپیوتری و اینترنتی باعث بوجود آمدن هزاران محصول مفید شده است و درآمدهای زیادی را به خود اختصاص داده است، علاقه‌مندی به خلق محصولات جدید و سرویس‌های جدید کامپیوتری بسیار زیاد شده است. همه کارهای خلاقانه در این مسیر مورد تشویق قرار می‌گیرند. این شوق زیاد گاهی باعث میشود که خیلی از آسیب‌های تکنولوژی آنقدرها به چشم نیایند! بعضی از همین نرم‌افزارها در کوتاه مدت یا دراز مدت، می‌تواند آسیب‌های جبران ناپذیری بزند که در نگاه اول شاید توسط افراد خلاق کارآفرین با دیدگاه بیزینسی که همیشه به دنبال بیشینه کردن سود آوری شرکت هستند قابل تشخیص نباشد.
بگذارید با دو مثال این قضیه را بیشتر توضیح بدهم. اول یک مثال غیر کامپیوتری بدیهی میزنم:
ممکن است که یک کارخانه تولیدی برای کاهش هزینه‌ها، زباله‌های خود به رودخانه‌ها بریزد و باعث شود تا طبیعت آسیب ببیند. در اینجا این کارخانه برای سودآوری بیشتر باعث آسیب‌زدن به طبیعت شد. در این لحظه که این مثال را گفتم، شما در صورتی که خود را مسئول آن کارخانه تصور کنید، مطمئنا توجه زیادی به آسیب نرساندن به محیط زیست خواهید داشت! چون این آسیب آسیبی بدیهی است! تقریبا همه می‌دانیم که نباید زباله را در رودخانه ریخت!
حال یک مثال از یک نرم افزار کامپیوتری میزنم که می‌تواند آسیب زننده باشد! اما آسیبش بدیهی نیست: نرم افزارهای مسیریاب!
این روزها همه از نرم افزارهای مسیریاب استفاده میکنند. شرکت‌های مختلف نقشه، سعی میکنند در این رقابت بهترین سرویس را ارائه کنند و به ازای هر نفر، سعی کنند بهترین مسیر ممکن را به ارائه بدهند. در نگاه اول به نظر میرسد که این شرکت‌ها باعث می‌شوند که ترافیک در شهر به کمترین حالت خود برسد. و در نتیجه کسی با وجود این شرکت‌ها مخالفتی نمی‌کند. با این حال می‌توان نشان داد، در بعضی شرایط، همین نرم افزارها می‌تواند باعث بوجود آمدن ترافیک های شدیدی شود و چه بسا در صورتی که همه مردم از نرم افزارهای ساده‌تری مثل google map استفاده می‌کردند، ترافیک کمتری داشتیم.
برای درک بهتر اینکه چرا ممکن است نرم افزارهای مسیریاب باعث ترافیک بیشتر بشوند به مثال تصویر پست توجه کنید.
مساله این است: دو مسیر بالا و پایین داریم. هردو مسیر دارای یک قسمت تندرو و یک قسمت عادی است. مردم به طور میانگین از هر دو مسیر به طور یکسان استفاده میکنند. حال یک مسیر میانبر بین این دو مسیر قرار می‌دهیم. انتظار داریم اضافه کردن مسیر جدید باعث کم شدن ترافیک شود. اما این اتفاق نمیفتد بلکه برعکس ترافیک هردو مسیر بیشتر میشود! چرا؟
در هر مسیر یک راه تندرو وجود دارد و یک راه عادی. در حالتی که مسیر میانبر وجود نداشته باشد، نصف ماشین ها از مسیر بالا استفاده میکنند و نصف ماشین ها از مسیر پایین. این یعنی هر فرد نصف مسیر را در راه تندرو بوده است. در صورتی که مسیر میانبر استفاده بشود، همه ماشین ها سعی میکنند از هر دو مسیر تندرو استفاده کنند و این باعث میشود ترافیک هردو مسیر تندرو زیاد شود و در این صورت، هر فرد تنها از دو مسیر پرترافیک عبور کرده است و دیرتر به مقصد خود میرسد. پس در این حالت اضافه کردن یک میانبر باعث بوجود آمدن ترافیک بیشتر شده است!
حال استفاده از نرم افزار های مسیریاب نیز می‌تواند باعث بوجود آمدن چنین میانبر هایی بشود. حتما تجربه داشته اید که بعضی از این نرم افزار ها در نشان دادن راه های میانبر چقدر خوب هستند! در نتیجه بسته به شرایط و جزییات مساله، در بعضی حالات ممکن است استفاده نکردن از نرم افزار های مسیریاب باعث بهبود ترافیک شود!
این تنها و تنها یک مثال ساده بود. منظور من از این مثال این بود که چه بسا نرم افزارهایی که به نظر خوب می‌رسند ولی مضر هستند! و تشویق می‌کنم افراد رو اینکه کمی بیشتر به تاثیر کارهای خود توجه کنند! شاید گاهی همین کارهای ساده باعث خرابکاری های بزرگ شود!
راه حل پیشنهادی من، افزایش شک به چیزهای به نظر بدیهی است. اینکه شک کنیم و اجازه بدهیم دیدگاه‌های مختلف از کاملا شنیده بشوند. همچنین افرادی که نظرات مخالف دارند هم نظرات خود را به صورت علمی بیان کنند. و قبول کنیم گاها حقایق آنطور که ما میپسندیم نیستند و اصرار نکنیم که همه کارهایمان درست است!
و افزایش مطالعه دقیق است. و همچنین جا دادن به افراد آشنا با مسائل مربوط به نظریه بازی‌ها در سیستم‌های مربوط به قانون‌گذاری هست!
پ‌ن: برای اطلاعات بیشتر و مثال های واقعی این قضیه:
Braess Paradox
را مطالعه کنید. صفحه ویکیپدیا:
#Prince_of_Anarchy #Braess_Paradox #Technology_is_not_always_beneficial_for_humanity
