اخیرا پستی در یوتیوب دیدم از کانال خوب چراز با عنوان " مقایسه فقر ایران و آمریکا " :) . در واقع توی این ویدیو به صورت آماری نقدی میکنه بر ادعای برخی مسئولین در سال ۱۴۰۱ مبنی بر اینکه میگن "بقیه دنیا از ما بدترن."
طبیعتا میدونید نتیجه ویدیو چیه و پاسخ به سوال مقایسه فقر ایران و امریکا چی میتونه باشه. ولی من از سر کنجکاوی شروع کردم به یک سری محاسبه(پیشنهاد میکنم قبلش حتما ویدیو رو تماشا کنید)
یادتون باشه این محاسبه‌هایی که من میکنم صرفا بر اساس یک مقیاس کلی و آمارهایی هست که پیدا میکنم و من هم اقتصاددان نیستم. پست رو از روی کنجکاوی می‌نویسم و شماهم از روی کنجکاوی بخونید و عبور کنید. در ضمن من دانش اقتصادی خاصی ندارم، پس اگر اشتباهی در محاسبات داشتم میتونیم در نهایت ارامش باهم درستش کنیم.?
خوش بگذره ??
یه مفهومی داریم به اسم international dollar که با دلاری که تو ذهنمون داریم فرق داره. یه مفهوم دیگه هم وجود داره به اسم "Purchasing power parity (PPP)" که قدرت خرید ادم‌ها رو نشون میده. حالا برای اینکه قدرت خرید آدم‌ها باهم قابل مقایسه بشه باید همه رو بر اساس یک واحد پولی محاسبه کرد و اون واحد پولی چیزی نیست جز international dollar . حالا این موضوع یعنی چی؟. یعنی اگر شما یه سبد کالا رو در امریکا ۱۰۰۰ دلار قیمت بذاری و در ایران ۲۰۰ دلار(به واسطه اینکه قیمت در کشورهای مختلف متفاوته)، لازمه درآمد شما برای محاسبه‌ی قدرت خرید در ۵ ضرب بشه.
پس منطقی به نظر میرسه که یک واحد پولی ثابت برای مقایسه داشته باشیم. اینکه تعریف دقیق محاسبه این واحد پولی چیه و ایا آمارها درستن یا نه رو بذاریم کنار. فرض کنیم همه چی درسته و این تنها معیاری که میخوایم بررسی کنیم.
خب اینجا میتونید ببینید که مقدارppp conversion factor تقریبا برابر ۲۹۰۰ تومان در سال ۲۰۲۰ در نظر گرفته شده. از اونجا که من به آمارها اعتمادی ندارم فرض میکنیم آمار غلط داده شده و ۲۵٪ بهش اضافه میکنم. یعنی این نرخ تبدیل رو برابر ۳۵۰۰ تومان در نظر میگیرم.
خب حالا بیایم ببینیم سال ۲۰۲۰ یعنی دو سال پیش (۱۳۹۹) تبدیل قدرت خرید دلاری به ریالی با این سیستم چی میشه.
ستون سمت چپ درآمد خالص سالانه رو در آمریکا نشون میده(کاری ندارم فعلا اعداد واقعی چی میتونه باشه!).بعد درآمد همون آمریکایی به صورت ماهانه و بعد ستون سوم درآمد تومانی با نرخ تبدیل ۳۵۰۰(یادتون هست که این قیمت دلار نیست و نرخ تبدیل برای شبیه سازی قدرت خریده که ما ۲۰٪ هم بهش اضافه کردیم بابت شکاکی!).
خب بیایم فرض کنیم درآمد سال ۱۳۹۹ شما ۱۴ ملیون تومان بوده(آبرو داری کنیم و عددهامونو خیلی پایین نبریم??). طبق این فرمول شما معادل قدرت خرید درآمد ۴۰۰۰ دلار در ماه یک امریکایی رو خواهید داشت.(فعلا نمیخوام بدبختی‌ها رو مقایسه کنم که ۱۴ ملیون درامد در سال ۹۹ چی بوده در ایران و ۴۰۰۰ دلار درامد در امریکا چی بوده. ) اگر کنجکاوید این اعداد توی امریکا به چه صورتیه میتونید درامد خالص ماهیانه رو در مناطق مختلفش سرچ کنید. مثلا اینجا . اگر امار درست باشه،عدد خالص ۴۰۰۰ دلار در ماه برای ۲۰۱۹ به نظر میاد متوسط آمریکایی‌ها رو نشون میده.(دیگه خودتون ببینید ۱۴ ملیون کجا بوده سال ۱۳۹۸?)
خب بریم سراغ سال ۱۴۰۱ و ۲۰۲۲ اجنبی? از اونجایی که به داده‌های قبلی هنوز هم شک دارم فرض کردم در دوسال گذشته هر سال قدرت خرید مردم ۵۰ درصد کاهش داشته(منظورم اینه نرخ رو هر سال ۵۰ درصد افزایش دادم که میشه کمی(10 درصد حدودا) بالاتر از امارهای رسمی امارهای رسمی.)
*آپدیت: درآمد میانگین امریکایی‌ها در ۲۰۲۲ تقریبا ۵۰ هزاردلار در سال هست.
حالا با این نرخ اگر قرار هست روی سطح قدرت خرید قبلیتون بمونید(یعنی همچنان شبیه درآمد ۴۰۰۰ دلاری ماهانه در آمریکا باشید) باید درآمد ۳۱ ملیونی ثبت کنید. همچنان هم به خاطر داریم من همه‌ی آمارها رو دست بالاتر از چیزی که اعلام شده گرفتم). خب بافرض افزایش حقوق ۲۶ و ۳۸ درصد دو سال پیاپی، برای رسیدن به این عدد باید حدود ۳۰٪ هم ارتقا گرفته باشید(پیشرفت شغلی و این چیزا!) خب فعلا روی کف ۴۰۰۰ دلاری بمونیم و خیلی جدولو طولانی نکنیم:))
بیایم سال ۲۰۲۵ و ۱۴۰۴ رو بررسی کنیم.
بیاید فرض کنیم در سالهای پیش رو سالانه ۲۵ درصد افزایش حقوق تورمی میگیرید و کلا هم ۲۰ درصد رشد شغلی میکنید ولی تورم همچنان حدود ۵۰ درصد باقی میمونه. عدد گوشه سمت پایین محاسبه حقوق شماست با این چیزایی که گفتم(البته میدونید که عدد دقیقی نیست و من مالیات و بیمه هزارتا چیز دیگه رو در نظر نگرفتم و میتونه تغییر کنه). با سه سال تورم ۵۰ درصد نرخ تبدیل به ۲۶۵۰۰ میرسه و حقوق ۷۳ ملیونی شما به قدرت خرید ۳۰۰۰ دلار در ماه نزدیک میشه(البته این تورم و ... در امریکا هم هست. داریم یه طرفه به قضیه نگاه میکنیم و شاید با تغییرات اونور باز حدود ۴۰۰۰ تا بمونید.)
یه بار فرض کنیم تورم از دستمون در میره و به ۷۰ درصد میرسه و سالانه ۳۵ درصد هم حقوق‌ها تورمی اضافه میشن و باز شما ۲۰ درصد هم رشد شغلی میکنید.
خب راستش خیلی دیگه نیازی نیست توجیه کنم که در صورتی که وضعیت تورمی بدتر بشه چه اتفاقی میفته و قدرت خرید چه تغییری میکنه. در نظر بگیرید که با این مفروضات شما حدود ۹۰ ملیون درامد ثبت میکنید.(باز تاکید میکنم این عددها خیلی ناقص اند و صرفا به عنوان کنجکاوی بهشون نگاه کنید)
حالا فرض کنیم در سه سال پیش رو اوضاع اروم میشه، برخی موانع اقتصادی برداشته میشه و ما به تورم ۳۰ درصد برگردیم و ۱۵ درصدم تورمی حقوق‌ها افزایش پیدا کنه.
خب به نظر میاد قدرت خریدمون رو حفظ میکنیم.
خب خیلی ساده‌انگارانس که بخوام با یه مفهوم ppp کل کیفیت زندگی ادما رو این قدر نادقیق بسنجم و با این محاسبات به شدت نادقیق بخوام مقایسه انجام بدم ولی یه حس کلی نسبت به مقایسه میشه پیدا کرد که این عددای تورمی و درآمد‌ها برامون چه جور زندگی میسازه.
تصویر زیر بیشتر واستون شرایط رو روشن میکنه که این اعدادی که صحبت میکنیم چه چیزی رو نمایش میدن.
چندتا نکته:
یه مشکل اساسی این نوشته اینه که داریم بر اساس سبدی حرف میزنیم بین دو فرهنگی که لزوما امارو اعدادش و نیازش مشخص نیست.یعنی از یه درآمدی به بعد در ایران ممکنه شما سبد مورد نیازتو تامین کنی و دیگه مطلوبیت زندگیت با این فاکتور سنجیده نشه. پس خیلی حواسمون باشه که این خیلی بعد ساده‌شده از کل ماجراست.
ممکن بگید چرا عددهای جدولو رو به پایین در نظر نگرفتی. راستش میخواستم ببینم اگر مهاجرت کنیم و در یک شرایط ایده‌آل حقوقی بالاتر از درآمد در امریکا بگیریم، معادل قدرت خرید چی میشه. اگر قرار باشه ۲۰۲۵ درامد خالص دلاریت ۱۰۰ هزارتا باشه باید تا اون موقع اینجا ۱۵۰ ملیون حدودا درامدزایی کنی.
عددای نرخ تبدیل رو صرفا به صورت ضرب تورمی در نظر گرفتم درحالی که این اعداد نسبین و وقتی پایه محاسبه هم تورم داره این اعداد میتونن کمتر از این‌ها باشن. پس یکم بدبینانه نگاه میکنیم به قضیه.
این که هر دفعه حقوق رو حساب میکردم راستش به معنی افزایش معنا دار قدرت خریدتون نمیشه و یک راه پیش رو برای افزایش قدرت خرید وجود داره و اونم رشد اقتصادیه. لذا فکرتون رو با اینکه مشکل از شماست مخدوش نکنید.
اخر هم اینکه من علم اقتصادی ندارم و صرفا کنجکاو شدم یه سری عدد رقم در بیارم و با این متر و معیاری که گفتم مقایسه انجام بدم. هیچ وقت زندگیتون رو با چندتا عدد نسنجید.?
چندتا لینکم میذارم شاید جالب باشه دیدنشون:
Purchasing power parities (PPP)
GDP per capita, PPP (current international $) - Iran
List of countries by GDP (PPP) per capita
fact-sheet-adjustment-global-poverty-lines
