واژه ی آلرژی به تنهایی به معنای یک واکنش افراطی است که سیستم دفاعی و ایمنی بدن نسبت به عوامل مختلف از خود نشان می دهد. این واکنش می تواند به صورت خارش، آبریزش بینی، عطسه، سرفه و نشانه های دیگر ظاهر شود. رایج ترین نشانه ها و عوارض حساسیت های فصلی شامل آبریزش بینی، ریزش اشک از چشم، سرفه وعطسه می باشد که ممکن است به علت تغییرات طبیعت و یا مصرف دارو ها و مواد شیمیایی خاص ایجاد شود. آلرژی های فصلی در چشم موجب ورم ملتهبه بهاره، در دستگاه تنفسی فوقانی باعث گرفتگی، خارش و آب ریزش بینی و در دستگاه تحتانی تنفسی موجب سرفه، خس خس گلو و تنگی نفس، کهیر، سر درد های مکرر، خستگی بیش از حد و خارش پوست می شود. این مشکل هم چنین می تواند علائم بیماری آسم را نیز تشدید کند.
فصل بهار: درخت‌ها عامل بیشتر حساسیتهای بهاری هستند. درختانی مانند بلوط، نارون ، افرا ، توس، سرو، توسکا، شاه بلوط، بید و صنوبر.
فصل تابستان: همان‌طور که گفته شد حساسیت را به این دلیل تب یونجه هم می‌نامند که افراد زیادی علائم حساسیت را در فصل تابستان که در تاریخ فصل برداشت یونجه است تجربه می‌کنند. عامل اصلی حساسیت فصل تابستان، علف‌هایی چون تلخه و دم‌گربه‌ای چمن‌زار و یک سری علف‌های هرز خاصی هستند. و گیاهانی چون علف دوروا و لوئیچه چمنی در فصل تابستان گرده افشانی می‌کنند. این بیماری با آسم نیز همراهی دارد و در موارد بسیاری، افراد به هردوی این بیماری‌ها مبتلا هستند. بنا به گزارش مؤسسه‌ی آسم و آلرژی آمریکا، علف‌ها شایع‌ترین عامل ایجاد تب یونجه‌اند.
واکنش نسبت به مواد آلرژی زا مختص یک سن خاص نیست که بخواهیم آن را به کودکی یا سالمندی یا حتی میانسالی ارتباط دهیم. به جنسیت خاصی هم ربط ندارد و در مردان و زنان امکان بروز دارد. اما شدت و میزان آن در هر فردی نسبت به فرد دیگر متفاوت است و این تفاوت فقط به میزان حساسیت سیستم ایمنی بدن فرد در مقابل مواد حساسیت‌زا ارتباط دارد.
در فصل بهار و تابستان گرما، رطوبت و وزش باد از دیگر عوامل تشدیدکننده آن است.
فصل پاییز: پاییز فصل کهنه‌واش است که به آن آمبروسیا (Ambrosia) نیز می‌گویند. بیش از ۴۰ گونه از گیاه کهنه‌واش در دنیا وجود دارد. کهنه‌واش‌ها گیاهان مخربی هستند که به‌سختی می‌توان کنترل‌شان کرد. گرده‌ی این گیاه، آلرژن بسیار متداولی است و علائم حساسیت به کهنه‌واش می‌تواند شدید باشد. سایر گیاهانی که در پاییز گرده‌افشانی می‌کنند، گزنه، برنجاسف (mugwort)، ترشک، سلمه تره (fat hens) و بارهنگ هستند.
فصل زمستان: در فصل زمستان، بیشتر آلرژن‌های بیرون خانه، به خواب زمستانی می‌روند، در نتیجه سرد شدن هوا برای بسیاری از افرادی که حساسیت دارند، آرامش و آسودگی به همراه دارد. اما همین سرمای هوا باعث می‌شود زمان بیشتری در داخل خانه سپری شود. اگر حساسیت فصلی دارید ممکن است به آلرژن‌های داخل خانه مانند کَپَک، موی حیوانات خانگی، هیره و یا سوسک حمام واکنش نشان دهید.آلرژن‌های داخل فضای بسته را راحت‌تر از آلرژن‌های بیرون می‌توانید از محیط اطراف‌تان حذف کنید.
بعضی از سلول‌های ایمنی بدن، زمانی که در تماس با آلرژن قرار می‌گیرند، هیستامین ترشح می‌کنند. در واقع هیستامین با افزایش نفوذپذیری مویرگ‌های خونی در برابر گلبول‌های سفید خون و پروتئین‌های دیگر، اجازه می‌دهد سیستم ایمنی بدن در برابر مهاجمان خارجی عملکرد بهتری داشته باشد. اما به‌عنوان یک نتیجه‌ی جانبی، در قسمتی از بدن که هیستامین آزاد می‌شود، علائم التهابی مانند تورم، قرمزی، خارش و خلط ظاهر می‌شود.
با ارزیابی علائم و نشانه‌های بیمار و انجام معاینات فیزیکی، پزشکان می‌تواند تشخیص دهند که بیمار دارای حساسیت فصلی هست یا خیر. پس از تشخیص، پزشک قادر به شناسایی عامل اصلی آلرژیک می‌باشد و می‌تواند درمان را شروع کند . برای اینکار دو نوع آزمایش لازم است انجام شوند: آزمایش خون و آزمایش از طریق پوست
آزمایش پوستی به دو صورت انجام می‌شود: با چکاندن مقداری از عامل حساسیت زا (آلرژن) روی پوست بیمار و سوزن زدن به آن یا با تزریق مقداری آلرژن زیر پوست.
ابزارهای جایگزین دیگری نیز برای تشخیص آلرژی فصلی وجود دارند مانند: تست‌های آزمایشگاهی، تصویربرداری و آزمایش آندوسکوپی بینی. در تست‌های آزمایشگاهی، پزشک مقداری از مخاط بینی را زیر میکروسکوپ بررسی می‌کند. اگر فاکتورهای چون تعداد گلبول‌های سفید خون، افزایش یافته باشند نشان دهنده احتمال بروز آلرژی است.
تشخیص حساسیت فصلی در بهار یا آلرژی پاییزی یک فرایند پیچیده نیست که نیاز به آزمایش و یا اقدامات تشخیصی دقیق داشته باشد. پزشک می‌تواند با معاینه مخاط بینی و گلو متوجه التهاب در این نواحی شود. با سوالات زیر هم از بیمار شرح حال می‌گیرد.
---------------------------------
---------------------------------
مدیر مرکز خدمات تخصصی داخلی جهاددانشگاهی خراسان رضوی عنوان کرد: سرفه‌های فرد مبتلا به آلرژی فصلی سطحی است و دلیل بروز سرفه حساسيت فصلي ترشحاتی است که حاصل ابتلا به آلرژی فصلی بوده و از طریق بینی به پشت حلق حرکت کرده و بیمار برای دفع ترشحات ته حلق سرفه می‌کند و به عبارتی سرفه‌ها باصطلاح عوام، از ته دل نیست در حالی که در بیماری کروناویروس، سیستم تنفسی فرد درگیر ویروس شده و یک فرد کرونایی گرفتار سرفه‌های شدید و بعضا با احساس درد در قفسه سینه است.
بهترین دارو برای رینیت آلرژیک در تمام طول سال، اجتناب از مواد آلرژی‌زایی است که علائم را ایجاد می‌کنند. داروهایی نیز برای درمان علائم در دسترس هستند. برخی از افراد نیز درمان های جایگزین را امتحان می کنند.
بسته نگه داشتن پنجره ها
محدود کردن تایم بیرون از خانه
استفاده از ماسک مخصوصا در روزهای بادی
اجتناب از مصرف سیگار
استفاده از تهویه ی مناسب بجای پنکه
ضداحتقان‌ها و آنتی هیستامین‌های بدون نسخه، مانند ستیریزین (Zyrtec) و داروهای ترکیبی حاوی استامینوفن، دیفن هیدرامین و فنیل افرین
داروهای تجویزی، مانند اسپری های بینی حاوی ضد التهاب های استروئیدی که حتما باید با دستور پزشک مصرف شود.
برخی از داروهای آلرژی ممکن است عوارض جانبی ناخواسته ای مانند خواب آلودگی، سرگیجه و گیجی داشته باشند.
براساس مطالعات مصرف ویتامین c در بهبود آلرژی می تواند کمک کننده باشد.
آنتی‌هیستامین‌ها داروهایی هستند که می‌توانند علائم حساسیت فصلی را کاهش دهند.
نمونه‌هایی از داروهایی هستند که بدون نسخه می‌توانید از داروخانه تهیه کنید و با آن آبریزش بینی و چشم و عطسه و خارش را از بین ببرید.
شنیده‌اید که می‌گویند پیشگیری بهتر از درمان است. آیا این جمله در مورد حساسیتهای فصلی هم مصداق دارد؟ قطعا پرهیز از قرار گرفتن در معرض آلرژن‌ها یک اقدام پیشگیرانه و هم اقدامی برای درمان حساسیت فصلی در منزل است. چند مورد از این اقدامات را در ادامه ذکر می‌کنیم.
حساسیت فصلی عارضه‌ای است که مشکل در سلامت عمومی بدن شما ایجاد نمی‌کند ولی ممکن است به‌قدری شدید باشد که فعالیت‌های روزانه شما را مختل کند، شما را دچار بی‌خوابی کند، یا حتی در تنفس شما مشکل ایجاد کند، حتی ممکن است با درمان حساسیت فصلی در منزل هم وضعیت شما را بهبود نبخشد.
---------------------
منبع: دکتر علیرضا نادری
---------------------
