مقدمه
در ایالت آندرا پرادش هند، قانونی که افراد دارای بیش از دو فرزند را از شرکت در انتخابات محلی منع می‌کرد، لغو شده است. هم‌اکنون، احتمال تصویب قانونی جدید وجود دارد که بر اساس آن، افرادی که کمتر از دو فرزند دارند، از نامزدی در انتخابات محروم خواهند شد. این تغییرات بازتاب نگرانی‌هایی درباره کاهش نرخ باروری (TFR) و پیری جمعیت در جنوب هند، به‌ویژه در ایالت‌های آندرا پرادش و تامیل نادو است.
تأثیر بر مرزبندی حوزه‌های انتخاباتی
رهبران ایالت‌های جنوبی، از جمله وزیران ارشد آندرا پرادش و تامیل نادو، نگرانی‌هایی درباره تغییرات احتمالی در مرزبندی حوزه‌های انتخاباتی پارلمان مطرح کرده‌اند. این تغییرات ممکن است سهم ایالت‌های جنوبی را در پارلمان هند کاهش دهد، زیرا این ایالت‌ها موفق‌تر از ایالت‌های شمالی در اجرای سیاست‌های کنترل جمعیت عمل کرده‌اند. به همین دلیل، اختلافات میان ایالت‌های شمالی و جنوبی هند در زمینه سیاست‌های جمعیتی و نمایندگی سیاسی افزایش یافته است.
اختلافات در سیاست‌های جمعیتی
درحالی‌که برخی از رهبران حزب حاکم و گروه‌های وابسته به آن، از جمله سازمان RSS، از هندوها می‌خواهند که تعداد فرزندان بیشتری داشته باشند تا تعادل جمعیتی بین هندوها و مسلمانان حفظ شود، این درخواست‌ها تناقض‌هایی را در سیاست‌های ملی‌گرایانه هندوها نشان می‌دهد. این تناقض‌ها حاکی از آن است که سیاست‌های جمعیتی گاهی کاهش نرخ تولد و گاهی افزایش آن را هدف قرار می‌دهند.
افزایش تنش‌ها در ساختار فدرالی هند
اختلافات در ساختار فدرالی هند به‌ویژه در زمینه تخصیص منابع و نمایندگی سیاسی تشدید شده است. ایالت‌های جنوبی که رشد جمعیتی کندتری دارند و عملکرد اقتصادی بهتری از خود نشان داده‌اند، نگران از دست دادن نفوذ خود در بازنگری آتی حوزه‌های انتخاباتی پارلمان هستند. انتظار می‌رود که این بازنگری به نفع ایالت‌های پرجمعیت شمالی باشد. به‌عنوان مثال، وزیر ارشد تامیل نادو، م.ک. استالین، نگرانی خود را درباره کاهش سهم این ایالت در لوک سبها (مجلس عوام هند) ابراز کرده است. در مقابل، وزیر کشور هند، آمیت شاه، تلاش کرده است تا به ایالت‌های جنوبی اطمینان دهد که این تغییرات به کاهش نمایندگی آن‌ها منجر نخواهد شد.
مخالفت ایالت‌های جنوبی با تغییرات پیشنهادی
ایالت‌های جنوبی هند، از جمله کارناتاکا (با مرکزیت بنگلور، قطب فناوری هند)، تامیل نادو (قطب صنعتی)، و تلانگانا (یکی از ایالت‌های با رشد سریع اقتصادی)، با این تغییرات مخالف هستند. این پنج ایالت در مجموع ۳۰٪از تولید ناخالص داخلی هند را تشکیل می‌دهند و به همین دلیل نقش اقتصادی مهمی در کشور دارند. وزیر ارشد تامیل نادو، استالین، با دعوت از رهبران بیش از ۴۰ حزب سیاسی، مخالفت خود را با این تغییرات اعلام کرده و این روند را «تلاش برای کاهش نمایندگی و سرکوب صدای جنوب» دانسته است.
چالش‌های ناشی از اجرای قانون تحدید حدود انتخاباتی
بر اساس قانون اساسی هند، بازنگری در مرزبندی حوزه‌های انتخاباتی پس از هر سرشماری ملی باید انجام شود. اما به دلیل همه‌گیری کرونا، سرشماری سال ۲۰۲۱ برگزار نشد و تاکنون دولت نارندرا مودی اقدامی برای انجام این سرشماری نکرده است. بر اساس سرشماری ۲۰۱۱، جمعیت هند ۱.۲۱ میلیارد نفر بود، در حالی که تعداد کرسی‌های انتخاباتی پارلمان همچنان ۵۴۳ کرسی باقی مانده است. ساختمان جدید پارلمان، که سال گذشته افتتاح شد، ظرفیت ۸۸۸ کرسی را دارد، که نشان‌دهنده احتمال افزایش تعداد کرسی‌های پارلمان در آینده است.
تشدید اختلافات ایدئولوژیک میان شمال و جنوب هند
تفاوت‌های میان شمال و جنوب هند صرفاً به مسائل منطقه‌ای محدود نمی‌شود، بلکه نشان‌دهنده شکاف‌های عمیق اجتماعی، اقتصادی و سیاسی است. در حالی که حزب بهاراتیا جاناتا به دنبال تثبیت سلطه خود از طریق ترویج ایدئولوژی هندوگرایی (هندوتوا) است، ایالت‌های جنوبی با تأکید بر سکولاریسم و هویت منطقه‌ای، با این سیاست‌ها مقابله می‌کنند. بر اساس دیدگاه برخی محققان، حزب بهاراتیا جاناتا با تمرکز بر هویت اکثریت هندو، دیدگاه‌های سکولار و تنوع منطقه‌ای را تضعیف می‌کند. این سیاست‌ها به‌ویژه در ایالت‌های جنوبی، که از میراث فرهنگی، زبانی و تاریخی متفاوتی برخوردارند، مقاومت شدیدی ایجاد کرده است.
تفاوت‌های آموزشی و اقتصادی میان شمال و جنوب
ایالت‌های جنوبی، با نرخ سواد ۸۰٪، بسیار جلوتر از ایالت‌های شمالی با نرخ سواد ۶۰٪هستند. این تفاوت‌ها نه‌تنها منجر به فرصت‌های شغلی و سطح درآمد بالاتر در جنوب شده، بلکه انسجام اجتماعی و مقاومت در برابر افراط‌گرایی ایدئولوژیک را نیز افزایش داده است. علاوه بر این، ایالت‌های جنوبی سهم عمده‌ای در سیستم آموزش عالی هند، از جمله مؤسسات مهندسی و پزشکی، دارند.
در حوزه اقتصادی، ایالت‌های جنوبی ۲۵٪از مالیات‌های هند را تأمین می‌کنند، اما از نظر تخصیص منابع، کمتر از سهم خود دریافت می‌کنند. این مسئله موجب نارضایتی رهبران ایالت‌های جنوبی شده است، زیرا آن‌ها معتقدند که درآمدهای حاصل از جنوب برای تأمین هزینه‌های ایالت‌های شمالی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این رویه باعث ایجاد نابرابری‌های ساختاری در سیستم فدرالی هند شده است.
آیا فدرالیسم هند در معرض خطر است؟
قانون تحدید حدود انتخاباتی پیشنهادی می‌تواند باعث کاهش نفوذ ایالت‌های جنوبی در پارلمان شود و به تقویت قدرت ایالت‌های پرجمعیت شمالی که حامیان اصلی حزب بهاراتیا جاناتا هستند، منجر شود. درحالی‌که طرفداران این قانون بر لزوم بازتاب جمعیت در ترکیب نمایندگان پارلمان تأکید دارند، منتقدان آن را مجازاتی برای ایالت‌های جنوبی می‌دانند که در دهه‌های گذشته سیاست‌های کنترل جمعیت را به‌خوبی اجرا کرده‌اند.
این اختلافات نشان‌دهنده یک دوگانگی عمیق در سیاست‌های هند است: از یک‌سو، حزب بهاراتیا جاناتا با تأکید بر هندوتوا به دنبال تثبیت هویت ملی واحد است، درحالی‌که ایالت‌های جنوبی با تأکید بر سکولاریسم و استقلال منطقه‌ای، به مقابله با این روند پرداخته‌اند. این تنش‌ها نه‌تنها بر ساختار سیاسی و اقتصادی کشور تأثیر گذاشته است، بلکه سوالات جدی درباره آینده فدرالیسم و وحدت ملی هند ایجاد کرده است.
با توجه به وضعیت پیچیده سیاسی، اجتماعی و جمعیتی در هند، نقش مسلمانان در این تحولات می‌تواند چند بعدی و چندوجهی باشد. در زیر به چند رویکرد کلیدی اشاره می‌کنم:
۱. تأکید بر حقوق قانونی و نمایندگی سیاسی
مسلمانان باید از طریق نهادهای قانونی و نمایندگی در مجامع انتخاباتی، مبارزه خود را برای حفظ سهم منصفانه در پارلمان و حوزه‌های انتخاباتی ادامه دهند. استفاده از سیستم‌های قضایی و سازمان‌های حقوق بشری می‌تواند در مقابله با سیاست‌های تفکیک‌آمیز یا تبعیض‌آمیز دولت به عنوان یک ابزار مهم باشد.
۲. ترویج همبستگی میان اقشار مختلف
با وجود اینکه جنبش هندوتوا به رهبری حزب بهاراتیا جاناتا رویکرد ضدمسلمانانه‌ای دارد، مسلمانان نیازمند ایجاد اتحاد و همبستگی با دیگر گروه‌های اقلیت و حتی نیروهای سکولار در کشور هستند تا از طریق یک جبهه مشترک بتوانند در برابر سیاست‌های تفکیک‌کننده و فشارهای دموکراتیک مقاومت کنند.
۳. فعالیت مدنی و فرهنگی
مسلمانان می‌توانند از طریق فعالیت‌های فرهنگی، آموزشی و اجتماعی، جایگاه خود را در جامعه تقویت کنند. این فعالیت‌ها شامل برگزاری همایش‌های عمومی، نمایشگاه‌های فرهنگی و استفاده از رسانه‌های اجتماعی برای آگاهی‌رسانی و ارائه روایت‌های مثبت از حضور و نقش مسلمانان در هند می‌شود.
۴. رویکرد عدم خشونت و فعالیت سیاسی سازنده
با وجود فشارهای سیاسی و تبلیغات پراکنده ضد مسلمانان، اتخاذ رویکرد عدم خشونت و فعالیت سیاسی سازنده ضروری است. استفاده از روش‌های مدنی، مانند تظاهرات مسالمت‌آمیز، مشارکت در نهادهای تصمیم‌گیری و گفتگوهای عمومی، به جای واکنش‌های خشونت‌آمیز، می‌تواند منجر به تغییرات ساختاری و اصلاحاتی شود که در نهایت منجر به بهبود وضعیت شود.
۵. مشارکت در گفتگوهای ملی و بین‌المللی
مسلمانان می‌توانند از طریق ایجاد شبکه‌های ملی و بین‌المللی، حمایت و همبستگی خود را با دیگر جوامع مسلمان و نهادهای حقوق بشری جلب کنند. این امر به آن‌ها امکان می‌دهد که در عرصه بین‌المللی نیز به موضوع تبعیض و نابرابری‌های موجود در هند پرداخته و فشارهای سیاسی لازم را اعمال کنند.
نتیجه‌گیری
با وجود پیچیدگی‌های ناشی از عوامل مختلف — اعم از سیاست‌های جمعیتی، اختلافات منطقه‌ای و تحولات ایدئولوژیک — مسلمانان هند می‌توانند با تأکید بر حقوق قانونی، فعالیت‌های مدنی و فرهنگی، همبستگی داخلی و مشارکت در گفتگوی سازنده، رویکردی مقاوم و هوشمندانه اتخاذ کنند. این رویکرد، در کنار حفظ ارزش‌های سکولار و دموکراتیک، می‌تواند نقش مؤثری در مقابله با سیاست‌های ضدمسلمانانه جنبش هندوتوا و تضمین عدالت و نمایندگی منصفانه در جامعه هند ایفا کند.
