آلبوم‌هایی که باید پیش از ناکار شدن با کرونا شنید
قسمت اول
«Freak Out!»
از فرانک زاپا و the Mothers of Invention
سال 1966
****
دهه 1950 و دهه 1960 موسیقی مردمی به خصوص در امریکا تجربه‌های گران‌بهایی از سر گذراند. اورنت کلمن، مایلز دیویس،تلنیوس مونک و امثالهم در دهه 1950 آثاری با رویکردهای تجربه‌گرایانه منتشر کردند. ولی آنها مسیری را می‌رفتند که بسیار متفاوت از راک اند رول ساده و شورانگیز الویس و هم اسلافش بود. وقتی این میراث راک به دهه 1960 رسید و با بیتلز و رولینگ استونز شکوفایی بزرگ‌تری تجربه کرد، هنرمندانی پیدا شدند که می‌خواستند موسیقی‌شان راک باشد ولی ساده و سهل الوصول هم نباشد. یکی از پیشگامان این نگرش فرانک زاپا بود که با گروه «دِ مادرز آو اینونشن» اولین آلبوم‌شان را با عنوان «فریک آوت» سال 1966 منتشر کردند. آلبومی که اگر یک مخاطب بیتلزی آن را تهیه می‌کرد احتمالا از گوش دادنش سر درد شدیدی می‌گرفت. آلبوم در امریکا چندان موفق نبود ولی فروش و دیده شدنش در اروپا به خصوص انگلیس باعث شد تا گروه بتواند راهش را ادامه بدهد. مدت زمانی طول کشید تا منتقدان به این میزان تجربه گرایی در یک آلبوم راک روی خوش نشان بدهند. جایگاه اساطیریی که آلبوم امروز دارد در گذر زمان به دست آمده است.
در آن دوران راک صدای نخراشید و سرسام آور محسوب می‌شد و زاپا دست روی همین ویژگی گذاشته بود و با برخوردی رادیکال‌تر عملا سر و صدا و داد و بیداد تولید کرده بود. این اغتشاش و تهور فقط در موسیقی نبود، متن ترانه‌ها هم سرشار از جنون بود.
در قطعه «چه کسی پلیس ذهن است؟» آنارشیستم درونی را به چالش کشیده است چیزی که در ظاهر کسی به آن دسترسی ندارد و پلیسی هم ندارد و درمان پذیر هم نیست حتا اگر شکل بیرونی پیدا نکند. محتوایی که دستمایه فیلمی مثل «پرتقال کوکی» ِ استنلی کوبریک هم هست که البته 5 سال بعد از این آلبوم ساخته شد.
در «برو بر شانه کس دیگری گریه کن» عملا عشق به سخره گرفته می‌شود و شخص عاشق‌پیشه‌ی شکست خورده، در هنگام بازگشت معشوق(ه)، مواجه‌ای انتقام جویانه‌ای دارد.
به جز 5 عضو اصلی گروهِ «دِ مادرز آو اینونشن» حدود 20 نوازنده دیگر در ضبط آلبوم همکاری کردند. زاپا از همان آغاز در پی رسیدن به بافت و هارمونی خاصی فراتر از آن راک متعارف بود. چیزی که بعدها در پروژهایی مثل «هات رَتس» به بلوغی شگفت انگیز رسید.
اسم گروه «مادِرز» بوده و به اصرار تهیه کننده به «دِ مادرز آو اینونشن» تبدیل شد. درباره اسم اولیه گروه زاپا یک بار گفته بوده «در آن زمان اگر شما می‌خواستید موزیسن خوبی باشد باید «مادِرفا...رز» می‌بودید و «مادِرز» خلاصه شده این عبارت بود!»
******
- Go Cry on Somebody Else's Shoulder
- Who Are the Brain Police?
- در دهه شصت و تا حدودی هفتاد مفهوم زمان با امروز کمی فرق داشت. حتا یک ماه زمان بسیار مهمی بود. همه در پی صداهای جدید بودند و هر زمانی اتفاقی نو در شرف وقوع بود. کما اینکه یک ماه بعد از این آلبوم ، «پت ساندز»ِ گروه بیچ بویز منتشر شد که یکی از مهم‌ترین آلبوم‌های تجربه‌گرایانه موسیقی راک است.
- اسامی پینگلیش نوشته شد تا شاید متن به هم نریزد.
