---
نوروز؛ جشن کهن و نماد شکوه بهار
مقدمه
نوروز، جشن آغاز سال نو و بهار، یکی از کهن‌ترین و پرشکوه‌ترین جشن‌های ایرانیان است که نه تنها در ایران، بلکه در کشورهای متعددی از جمله افغانستان، تاجیکستان، آذربایجان و بخش‌هایی از ترکیه و عراق گرامی داشته می‌شود. این جشن که ریشه در تاریخ و فرهنگ غنی ایرانی دارد، از دیرباز نماد نو شدن و تولد دوباره طبیعت بوده و آیین‌ها و رسوم بسیاری را در دل خود جای داده است.
---
تاریخچه نوروز
نوروز قدمتی بیش از سه هزار سال دارد و به دورهٔ هخامنشیان بازمی‌گردد. شواهد تاریخی و نوشته‌های باستانی نشان می‌دهند که این جشن در دورهٔ هخامنشیان، ساسانیان و حتی پس از ورود اسلام به ایران گرامی داشته شده است. در شاهنامه فردوسی نیز به برگزاری نوروز اشاره شده که نشان از اهمیت و قدمت این آیین دارد.
---
آداب و رسوم نوروز
خانه‌تکانی
یکی از آیین‌های مرسوم پیش از نوروز، خانه‌تکانی است. این آیین به معنی پاک‌سازی و نوسازی خانه‌ها و محیط زندگی است که به نوعی نشانه‌ای از تطهیر روحی و جسمی نیز محسوب می‌شود.
هفت‌سین
چیدن سفره هفت‌سین یکی از مهم‌ترین و زیباترین رسوم نوروزی است. این سفره شامل هفت ماده با نام فارسی که با حرف «سین» شروع می‌شوند، مانند سبزه، سکه، سنجد، سماق، سیر، سرکه و سمنو است. هر یک از این عناصر نمادی از برکت، سلامتی و فراوانی است.
دید و بازدید
دید و بازدیدهای نوروزی نیز از دیگر سنت‌های رایج این جشن است. خانواده‌ها و دوستان به دیدار یکدیگر می‌روند و با آرزوی سالی خوش و پررونق برای یکدیگر، پیوندهای خانوادگی و اجتماعی را تقویت می‌کنند.
عیدی دادن
عیدی دادن به کودکان و نوجوانان از دیگر رسوم نوروزی است. این رسم نشانه‌ای از محبت و توجه بزرگ‌ترها به کوچک‌ترهاست و باعث ایجاد شادی و انگیزه در کودکان می‌شود.
---
نوروز در کشورهای مختلف
علاوه بر ایران، نوروز در کشورهای مختلفی نیز گرامی داشته می‌شود:
افغانستان: نوروز در افغانستان با نام "جشن گل سرخ" گرامی داشته می‌شود.
تاجیکستان: در تاجیکستان نوروز به‌عنوان یکی از مهم‌ترین جشن‌های ملی برگزار می‌شود.
آذربایجان: مردم آذربایجان نیز با آیین‌هایی مشابه ایران، نوروز را جشن می‌گیرند.
ترکیه و عراق: در بخش‌هایی از ترکیه و عراق، خصوصاً در مناطق کردنشین، نوروز با شور و هیجان بسیاری برگزار می‌شود.
---
جشن‌های مرتبط با نوروز
چهارشنبه‌سوری
آخرین چهارشنبه سال با برافروختن آتش و پریدن از روی آن جشن گرفته می‌شود. این مراسم با باورهایی مانند پاک‌سازی و دور کردن ارواح شیطانی همراه است.
سیزده‌بدر
سیزدهمین روز از فروردین که به «سیزده‌بدر» معروف است، روزی برای طبیعت‌گردی و پایان جشن‌های نوروزی محسوب می‌شود. مردم در این روز به دامان طبیعت می‌روند و با سبزه‌گره زدن، به‌نوعی آرزوی برکت و شادکامی می‌کنند.
---
نوروز در ادبیات و هنر
نوروز در اشعار شاعران بزرگی همچون حافظ، سعدی، فردوسی و مولانا جایگاه ویژه‌ای دارد. همچنین در هنرهای تجسمی، نقاشی‌ها و موسیقی سنتی ایرانی نیز به نوروز پرداخته شده است. این حضور گسترده نشان‌دهنده اهمیت فرهنگی و تاریخی این جشن در ادبیات و هنر ایران است.
---
تأثیرات فرهنگی و اجتماعی نوروز
نوروز نماد وحدت و همبستگی میان اقوام مختلف است. این جشن باعث تقویت پیوندهای اجتماعی، ایجاد شادی و نشاط در جامعه و بازآفرینی هویت ملی می‌شود. همچنین نوروز به عنوان یک جشن بین‌المللی در فهرست میراث فرهنگی یونسکو ثبت شده که نشان از جهانی بودن این آیین دارد.
---
نتیجه‌گیری
نوروز نه‌تنها یک جشن ملی بلکه یک آیین جهانی است که پیام‌آور صلح، دوستی، همبستگی و نو شدن است. این جشن با آداب و رسوم خاص خود، نسل به نسل منتقل شده و همچنان در زندگی ایرانیان جایگاه ویژه‌ای دارد. حفظ و پاسداری از این آیین کهن نه تنها وظیفه‌ای فرهنگی، بلکه مسئولیتی ملی و تاریخی است.
---
@shopingmalliran
@shopingmalliran
