دائو کتابی پر از داستانها و اسطورههای عجیب است. اسطورههایی که سبک زندگی، تفکرات و باورهای شما را به چالش میکشد. اگرچه برخی از این اسطورهها امروز به دست فراموشی سپرده شدهاند و یا بسیاری از قسمتهای آن در جهان مدرن تنها یک داستانشاعرانه و افسانه هستند، اما اگر به تاریخ ۲۰۰۰ سالهای که این متن پشت سر گذاشته نگاهی بیاندازیم، رد پای دانشمندان، فیلسوفانو متفکران زیادی را خواهیم دید. متنها و نظریهها و تفسیرهای فراوانی که همه و همه برپایه آموزههای دائو استوار است.
در کتاب زندگی بر اساس تعالیم خردمندانه دائو به بررسی آموزههای کتاب دائو د جینگ پرداخته است. کتابی که بیش از هر کتاب دیگریبعد از تورات به زبانهای مختلف ترجمه شده است.
برای ورود به این سرزمین شگفتانگیز بهتر است از قطعه اول شروع کنیم. دائو در قطعه اول خود را اینگونه معرفی میکند: دائو هم نامدارد و هم بینام است. چیزی که منشأ همهچیز است!
یکی از مفاهیم دیگری که بارها در دائو تکرار میشود، بسیار ساده و درعینحال قابلتأمل است. دائو به ما یادآوری میکند که نامهیچچیزی شبیه به خود آن چیز نیست. بهعنوانمثال اقیانوس، خود همان کلمه یا برچسبهایی نیست که ما برای توصیف آن استفادهمیکنیم؛ بنابراین، یکی از آموزههای دائو د جینگ این است که نباید به نام ها، برچسبها و کلمههایی که برای معرفی استفاده میشودتوجه کنیم.
دائو همان چیزی است که همهچیز را به دنیا آورده است. در این متن از دائو بهعنوان «مادر ده هزار چیز» یاد میشود. این ده هزار چیزاولین تشکیلدهندگان جهان بودهاند. ما نمیتوانیم دائو را ببینیم، اما نتایج آن در اطراف ماست: دائو و اولین چیزهایی که منجر بهموجودیت ما و همهچیزهایی شدهاند که امروز میتوانیم ببینیم.
دائو د جینگ راه رهایی انسان را خلاص شدن از چنگال آرزو ها میداند.
این فلسفه از ما میخواهد گاهی بایستیم، نفس عمیقی بکشیم و دست از تلاش برداریم. کمتر آرزو کنیم و کمتر از جهان انتظار داشتهباشیم.
این دقیقاً همان دستورالعملی است که برای رسیدن به آرامش، بهتر است به آن عمل کنید.
دائو د جینگ از انسان میخواهد دوگانگی طبیعت را درک کند. انسانِ زاده طبیعت باید توانایی پذیرش دو تفکر مخالف را داشته باشد. توجه داشته باشید که خیر و شر یا هر مفهوم دوگانهای در دائو هرگز به دنبال نفی یا رد تفکر مقابل خود نیست. چنین دیدگاهیشگفتانگیز و البته کمی سخت به نظر میرسد. ممکن است در آغاز کمی دشوار باشد اما چنین نگاهی واقعاً میتواند طرز فکر و رفتارشما را تغییر دهد.
در واقع طبیعت هرلحظه و در تمامی حالات به ما یادآوری میکند که سفید و سیاه از یکدیگر جدا نیستند. کمی با خود فکر کنید، تابهحالخوبی یا بدی مطلقی را دیدهاید؟ مطمئناً در قلب هر سیاهی یک نقطه روشن و در اوج سفیدی و پاکی ذرهای سیاهی وجود دارد. هرگزنمیتوان سیاهی را از سفیدی جدا کرد. چراکه این مفاهیم در کنار یکدیگر معنا پیدا میکنند.
دائو از شما میخواهد برای به دست آوردن رضایت روحی از جهان تلاش کنید. خواستههایتان را کمتر کنید و قانع باشید. به جهاناعتماد کنید و بدانید آنچه نیاز دارید حتی همین لحظه در اختیار شما قرارگرفته است.
پیروزی و موفقیت اصلاً آنچه تاکنون تصور میکردیم نیست. به گفته دائو پیروزی واقعی متعلق به کسانی است که میتوانند به راحتی ازداراییهایشان دست بکشند و هرروز کمتر از روز قبل به دنبال کسب قدرت و ثروت باشند.
را دائو هرگز به ثروت و قدرت ختم نمیشود.
شما با قدم گذاشتن در راه دائو یاد میگیرید بهجای مطالبه قدرت و ثروت، بخشندگی را تمرین کنید.
همه راه پر و پیچ خم دائو را میتوان در این سه اصل خلاصه کرد:
۱-ساده زندگی کنیم؛
۲-به ماهیت واقعی خود پی ببریم
۳-خودخواهی و تمایل به خونخواهی را کنار بگذاریم.
انسان در فلسفه دائو با ویژگیهایی چون اعتدال، صرفهجویی و سخاوت شناخته میشود.
گاهی توقف کردن و ایستادن بهتر از ادامه دادن و حرکت است.
اگر میخواهید با فلسفه دائو همسو شوید، شبیه آب باشید. کافی است کمی دقیقتر به ویژگیهای آب فکر کنید، آنوقت خواهید که آبشبیه به تجسم همه ویژگیهای است که در راه دائو کسب میکنیم.
آب از حیات موجودات دیگر تغذیه نمیکند. آب طالب هیچچیزی نیست، بلکه تنها در کنار سایر چیزهای موجود در طبیعت و جهان قرارمیگیرد و میگذرد. آب هیچ ضرر و زحمتی برای سایر گونههای زندگی ندارد و به شکل عجیبی قابلتغییر نیست. چراکه خود طبیعی وذاتش را در تماس با همهچیز حفظ میکند. این دقیقاً همان نقطهای از انسانیت است که باید مقصد و آرزوی هرکسی باشد.
آب همیشه بهطور طبیعی به سمت پایین سرازیر میشود. آب میتواند به کورترین و دوردستترین نقاط جهان برود و به حیات موجود درآنجا کمک کند. مهم نیست کجای این کره خاکی باشید آب میتواند سرازیر شده و به شما برسد.
دائو خالی است اما پایانناپذیر!
بخش مفید هر ظرفی در حقیقت فضای خالی درون آن است.
سعی کنید حداقل ۱۵ دقیقه از روز را در خلأ زندگی کنید. تمام برچسبها و مظاهر جسمی را کنار بگذارید. شاید این کار در آغاز کمیدشوار باشد چراکه زندگی مدرن سرشار از مظاهر مادی است. باید سعی کنید در فضای بینام و بیشکلی که در بین زندگی مدرنگمشده است، زندگی کنید. اینجایی است که موجودیت طبیعی و ذاتی شما ظهور میکند. موجودیتی که بسیار مهمتر از آن چیزی استکه میپوشید، موجودیتی که در آن شکل بدن یا اندامتان اهمیتی ندارد و حرفه و جایگاهتان در آن کاملاً به دست فراموشی سپردهمیشود.
نرمترین چیزها همیشه بر سختترینها پیروز خواهند شد!
دائو در آموزههای خود سختی و سفت بودن را با مرگ برابر میداند، درحالیکه انعطافپذیری تنها راه ادامه زندگی است.
تنها درختانی در طوفان زنده میمانند که با جهت باد خم میشوند.
رهبری کردن نیازی به قوانین سختگیرانه و قدرت بیحدوحصر ندارید.
بزرگترین رهبری از آن کسانی است که کمتر سخن میگویند، آنها هیچ کاری را برای منفعت و میل شخصی انجام نمیدهند و از همهعجیبتر در پایان کار هیچ اثری از خود بهجای نمیگذارند.
اعتماد شما بهعنوان رهبر باعث شده که دیگران بدانند بهترین کارها برای خودشان است و تصمیمات درستی بگیرند. وقتی بااعتمادبهنفس و بدون منیت، منافع شخصی یا دخالت رهبری میکنید، به اطرافیان خود قدرت داده و از این طریق راه دائو را دنبالمیکنید؛ بنابراین، بهجای اینکه اراده خود را تحمیل و مدام به دیگران گوشزد کنید، سعی کنید یک ناظر فعال باشید.
یک سرباز خوب هرگز خشن نیست؛
یک مبارز خوب عصبانی نیست؛
برنده کسی نیست که میجنگد.
هیچ بدبختیای بزرگتر از این نیست که مدام احساس کنید دیگران با شما دشمنی دارند.
بیایید به عقب برگردیم. درست زمانی که انسان پای خود را به زمین خاکی گذاشت و تاریخی پر از جنگ و خونریزی رقم زد. در طول تماماین سالها بشر داشتن سلاح را حق خود دانسته است. ما فکر میکنیم همیشه بهوسیلهای برای دفاع از خود نیاز داریم و همین تفکرباعث شده که داشتن سلاح را حق خود بدانیم.
اما دائو بدون آنکه ادعایی در رابطه با مدرنیته و زندگی روشنفکرانه داشته باشد، یکی از آرمانترین و مدرنترین تفکرات را پایریزیکرده است. دائو اعتقاد دارد جهان ایدهآل محلی است که خشونت و کشتار برای مردمان آن قاب درک نباشد.
کافی است هر زمان که احساس کردید سخنان یا رفتارهایتان رنگی از خشونت دارد شروع به تغییر در اندیشه خود کرده و با به یاد آوردنفلسفه دائو فوراً تفکرتان را تغییر دهید. در اینگونه موارد بهترین کار این است که هیچ کاری انجام ندهیم.
دائو د جینگ متنی باستانی و بنیادی در فلسفه شرق است. اگر از دیدگاه غربی به جهان نگاه کنیم شاید درک ماهیت متناقض جهاندشوار باشد. خوبی و بدی، تاریکی و روشنی و تمام پارادوکسهایی که حتماً باید بین آنها قضاوت کرد.
دائو د جینگ به شما میآموزد که طبیعت بین خوبی و بدی قضاوت نمیکند و چنین مفاهیمی فقط در زندگی بشر وجود دارند. علاوه براین با مطالعه دائو درک میکنید که سوای هر ویژگی، در نقطه اول جزئی از طبیعت هستید. پس بهتر است قضاوت را کنار گذاشته و باجهان پیرامون همراه شوید.
#امیرعباس_حیدری
#زندگی_براساس_تعالیم_خردمندانه_دائو
#وین_دایر
#مرصاد_غنی_آبادی
#معصومه_توپچی