مسلما دیجیکالا یکی از بزرگترین، مهمترین، بروزترین و تاثیرگذارترین برندهای ملی است که خصوصا در سال های اخیر خوش درخشیده است.
اخیرا این کمپانی گزارش سال گذشته‌ی خودرا منتشر کرده و به ارائه‌ی جزئیاتی از خرید، فروش، تحولات و آمار و ارقام قابل توجهی در آن پرداخته که با مطالعه‌ی برخی از آنها به راحتی میتوان از مدیریت، انعطاف پذیری و پشتکار بسیار دیجیکالا باخبر شد،
میتوان نتیجه گرفت که دیجیکالا برندی است که به خوبی توانسته با چالش های کوچک و بزرگی مثل کرونا مواجه شده و از آنها حتی عبور کند. شاید تاثیراتی مانند تاخیر در برخی ارسال ها را پذیرفته باشد اما همچنان با سرعتی بالا رو به جلو حرکت میکند انتشار چنین گزارشات دقیقی که کمتر برندی در ایران انجام میدهد خود گواه این مطلب است.
البته موضوعاتی نیز وجود دارند که میشود نقدهایی نیز به آنها وارد کرد و اما موضوعی که بنده به پیشنهاد دوستانم در رسانه‌ی دنیای برند سعی کردم به آن بپردازم "هویت بصری" برند دیجی‌کالاست.
موضوع مهمی که علی‌رغم اهمیت بالا، تنها یک صفحه از صد و بیست و نه صفحه‌ی این گزارش به آن اختصاص یافته است.
در بخشی از این گزارش آمده:
"تجربه خوشـــایند خرید و فـــروش، باور اصلی دیجیکالا در طـــول فعالیت خود بوده اســـت. رونمایـــی از هویت بصری جدیـــد دیجیکالا و اســـتفاده از طـــرح لبخند نیز در همین مســـیر و با هـــدف نقش بســـتن لبخند بر چهـــره تمام مخاطبـــان دیجیکالا در ســـال 99 انجام شـــد. بعد از گذشـــت بیش از 10 ســـال از آغاز فعالیت دیجیکالا و تبدیل شـــدن بـــه بزرگترین فروشـــگاه آنلایـــن ایـــران و خاورمیانه انجـــام این حرکت بهانـــه خوبی بـــرای نمایـــش واقعی لبخنـــد برای همه اســـت."
نکته‌ی اول این است که آیا ویژگی متمایز کننده‌ی یک فروشگاه یا یک برند مثل دیجیکالا لبخند رضایت است؟
آیا برندهای دیگر به دنبال لبخند رضایت خریدار یا فروشنده نیستند و دیجیکالا تنها برندی است که هدف نهایی خود را این موضوع قرارداده؟
نکته‌ی دیگر در فرم گرافیکی استفاده شده در نشان است.
شاید توضیح دیجیکالا و کسانی که مسیر طراحی هویت بصری این برند را طی کرده اند واقعا درست باشد اما یکی از وظایف و کارهای مهمی که یک طراح گرافیک یا کسی که هویت برای یک برند طراحی میکند جلوگیری از ایجاد سوء تفاهم است...
توضیح دیجیکالا درمورد چگونگی رسیدن به این فرم و رنگ درست باشد یا نباشد ناخودآگاه کسانی که آمازون را بشناسند یا لوگوی آن را دیده باشند ذهنشان به سمت لبخندی که در زیر لوگوی این کمپانی وجود دارد خواهد رفت و از آنجایی که قالب کلی کسب و کاری دیجیکالا و آمازون تقریبا یکی است احتمال اتفاقی بودن این شباهت تاحد زیادی میتواند کم شود...
از طرفی دیگر فرم کلی و رنگ نشان دیجیکالا را میتوان در جاهای دیگر نیز یافت، ممکن است این تشابهات کاملا اتفاقی باشد! ممکن هم هست نباشد!
قصد قضاوت ندارم اما میگویم باید این را درنظر گرفت که هزاران نفر در انبارها، دفاتر و پایگاه های دیجیکالا ساعت ها در روز، ماه و سال درحال فعالیت و کار هستند، و مخاطب معمولا هیچکدام از آنها را نمیبیند... مخاطب زحمات کشیده شده را نمیبیند، مخاطب تنها یک چیز را میبیند و آن هویت بصری برند است، و با همان شخصیت برند را قضاوت میکند و هرکس بسته به سطح علم و درک خود درباره‌ی آن نظری میدهد
یکی ممکن است بگوید "دیجیکالا آن لبخد را از آمازون برداشته"
یا مثلا بگویند "لوگوی جدید دیجیکالا هم کپی از آب درآمد"
از نظر عده ای دیگر ممکن است این موضوع یک الگوبرداری هوشمندانه و کاملا درست تلقی شود (مثل کاری که استیوجابز و تیمش پس از بازدید از پارک تحقیقاتی زیراکس و توسعه‌ی رابط گرافیکی کاربر در سیستم عامل مک انجام دادند و بعدها که مایکروسافت همین کار را باخودشان کرد آنرا به دزدی متهم کردند)
بحث سر این نیست که این لوگو یا نشان کپی است، الگو برداریست یا نوآوریست ممکن است باتوجه به این که طیف گسترده ای از مخاطبین و خریداران دیجیکالا آن برند های دیگر را ندیده باشند یا دلایل دیگر این نشان بتواند به خوبی دیجیکالا را درمحدوده‌ی کشوری متمایز کند
اما این را هم درنظر بگیریم که دیجیکالا اکنون وارد بازار جهانی هم شده بحث بر سر این است که مخاطب میبیند و قضاوت میکند.
امیرحسین سعادتفر
چهارشنبه سیزدهم مردادماه هزار و چهارصد
