بسم الله الرحمن الرحیم
ابتدا یک سری اطلاعات کلی از چند خبرگزاری شاخص از هر جناح نام میبریم و سپس به میزان مخاطبان آن میپردازیم. هرساله طبق معیار های کلی اعم از: مخاطبین، نوع انتشار خبر، میزان سرعت و دقت و پارامتر های دیگر؛ این خبرگزاری ها از جانب وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی توسط کارشناسان امتیاز بندی میشوند.
رسانههای اصولگرا:
1. کیهان:
وابستگی: اصولگرا
توضیحات: کیهان روزنامهای فرهنگی، ورزشی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی در ایران است. کیهان قدیمیترین روزنامه در حال انتشار ایران پس از روزنامهٔ اطّلاعات است. نخستین شماره روزنامه کیهان در سوم خرداد ۱۳۲۱ در تهران منتشر شد. این روزنامه به جز سه بار توقیف در سال ۱۳۲۲، پیوسته منتشر شده است.
در رتبهبندی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از روزنامههای ایران بر پایهٔ عملکردشان در بازه نیمهٔ دوم ۱۳۹۴، کیهان با ۷۰ امتیاز هشتم شده است. این روزنامه در زمرهی روزنامههای کثیرالانتشار صبح در کشور ایران است.
بنابر اعتقاد برخی این روزنامه «محافظهکارترین روزنامه ایران» به حساب میآید. حسین شریعتمداری مدیر مسئول روزنامه کیهان است. طبق گزارش نیویورک تایمز در سال ۲۰۰۷، سمت رسمی او نمایندگی سید علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی ایران است.
کیهان در سراسر جهان حدود ۱٫۰۰۰ کارمند دارد. گزارشهای متناقضی درباره تعداد تیراژ آن وجود دارد: در سال ۲۰۰۶ بیبیسی آماری حدود ۶۰٫۰۰۰ تا ۱۰۰٬۰۰۰
از مهر ۱۳۷۰ تا دی ۱۳۷۲ سید محمد اصغری سرپرست کیهان و از سال ۱۳۷۰ تا ۱۳۷۴ مهدی نصیری، مدیر مسئول روزنامه بود. از اواسط دهه ۷۰ حسین شریعتمداری مدیر مسئول روزنامه کیهان شد که پیشتر نماینده ولی فقیه در این مؤسسه نیز بود. سید علی خامنهای طی حکمی در اول دی ماه سال ۱۳۷۲، حسین شریعتمداری را به عنوان نماینده خود و سرپرست مؤسسه کیهان منصوب کردهبود. از آن زمان کیهان روند جدیدی را پیش گرفت. حسین شریعتمداری موفق شد تا به همراه محمدکاظم انبارلویی سردبیر روزنامه رسالت، جایزه بهترین و منصفترین منتقد دولت محمود احمدینژاد را در مراسم اختتامیه نمایشگاه مطبوعات، از آن خود کند. روزنامه کیهان در زمان انتخابات نهمین و دهمین دوره ریاست جمهوری، از محمود احمدینژاد حمایت میکرد. سردبیر روزنامه محمدحسین صفار هرندی بود که پس از به ریاستجمهوری رسیدن احمدینژاد، به عنوان وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در دولت نهم انتخاب گردید.
2. جوان:
وابستگی: اصولگرا
توضیحات: روزنامه جوان به عنوان یک روزنامه «سیاسی – اجتماعی – فرهنگی» صبح ایران از روز شنبه مورخ ۲۴ بهمن سال ۱۳۷۷ در ۱۲ صفحه (به همراه ضمیمه ۴ صفحهای ورزشی) به صاحب امتیازی و مدیر مسئولی محمد مهدی مظاهری (از مسئولان وقت دانشگاه آزاد اسلامی و فرزند مظاهری رئیس حوزه علمیه اصفهان) بهصورت تمام رنگی با قیمت ۴۰۰ ریال منتشر شد.
این روزنامه در تیرماه ۱۳۸۲ مدتی توقیف شد.
3. فارس نیوز:
وابستگی: اصولگرا
توضیحات: این خبرگزاری در بهمن ماه ۱۳۸۱ راه اندازی شده است.مجوز ابتدایی خبرگزاری فارس برای سعید نجار نوبری سال ۱۳۷۸ «مدیرکل وقت روابط عمومی دادگستری استان تهران» به عنوان مؤسسهٔ فرهنگی فارس صادر شد و نوبری در بهار سال ۱۳۸۲ این مؤسسه را به مهدی فضایلی، حسن مرادی دادخواه و حسن شیرازیزاده فروخت نخستین سردبیر این مجموعه بیژن مقدم بود. در سال ۱۳۸۷ مهدی فضائلی با واگذاری سهام خود به حمیدرضا مقدمفر از مؤسسهٔ فرهنگی فارس خارج شد. به این ترتیب حمیدرضا مقدمفر سومین مدیرعامل این خبرگزاری شد. مقدمفر تا سال ۱۳۹۰ در این سمت باقی ماند و بعد از آن جای خود را به سید نظامالدین موسوی، مدیر مسئول پیشین روزنامهٔ جوان، داد.
از ۲۲ بهمنماه سال ۱۳۸۱ محل فعالیت این خبرگزاری به ساختمانی واقع در خیابان انقلاب زیر پل کالج منتقل شد. هماکنون خبرگزاری فارس، ساختمان نُه طبقهٔ پیشین روزنامهٔ جوان را در اختیار گرفته و پس از بازسازی آن که بیش از چهار سال طول کشید، از ابتدای سال ۹۳ به این ساختمان واقع در میدان فردوسی، کوچه شاهرود نقل مکان کرده است.
در مصاحبه فروردین سال ۱۳۹۸ خبرگزاری ایرنا با سردبیر وقت فارس، بیژن مقدم صراحتاً وابستگی مستقیم مالی این رسانه را به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی تکذیب کرد. او دربارهٔ بودجه این خبرگزاری بخشی از آن را به نهادهای انقلابی مرتبط کرد.
ایرنا: فارس وابسته به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی است؟مقدم: این قبلاً بیان شده است. وقتی آقای فیروزآبادی رئیس وقت ستاد کل نیروهای مسلح میگوید ما به فارس تذکر دادهایم یا حجتالاسلام و المسلمین علی سعیدی نماینده ولی فقیه در سپاه در این باره حرف زدهاند دیگر ابهامی باقی نمیماند.ایرنا: منبع مالی فارس چه بود؟ از سپاه پاسداران؟ مقدم: خیر. وابستگی مستقیم نداشت. فارس یک مجموعه فرهنگی بود و از جاهای مختلفی بودجه میگرفت. در ساختاری که ما تعریف کرده بودیم فارس به عنوان رسانهای انقلابی و اصولگرا با هویتی مستقل در نظر گرفته شده بود.ایرنا: از نهادهای انقلابی هم بودجه میگرفت؟مقدم: بله. بخشی از آن حتماً از مجموعههای مرتبط با نهادهای انقلابی بود.
4. مشرق نیوز:
وابستگی: اصولگرا
توضیحات: مشرقنیوز، یک خبرگزاری فعال نزدیک به سازمان اطلاعات سپاه پاسداران در ایران است. مدیرمسئولی این وبگاه را رضا داوری بر عهده دارد. برخی منابع از این وبگاه بهعنوان رسانه نزدیک به سازمان اطلاعات سپاه پاسداران نام بردهاند. مشرق نیوز منتقد سرسخت نبود آزادی بیان در غرب و رسانههای دیگر است اما به گفته دویچه وله، مشرقنیوز در قسمت دیدگاهها و نظرات مخاطبان، گاه نظر کاربران را تغییر میدهد یا گلچین میکند تا طبق منافع و سیاست خبرگزاری خود نظرات را انتشار دهد که این کاملاً در تعارض با شعار آزادی بیانی ست که سر میدهد. این خبرگزاری اخباری شدیداً در ضدیت با تاریخ و هویت ایران گزارش میکند و از اصطلاحی مانند «کوروشپرستی» استفاده میبرد. این خبرگزاری به دلیل سانسور، تغییر تصاویر خبری و تحریف محتوای خبر معروف است.
رسانههای اصلاحطلب:
1. اعتماد:
وابستگی: اصلاحطلب
توضیحات: اعتماد یک روزنامهٔ خبری_تحلیلی ایرانی چاپ صبح است که از خرداد ۱۳۸۱ در تهران منتشر میشود. مدیر مسئول این روزنامه الیاس حضرتی و سردبیر آن بهروز بهزادی است. در رتبهبندی روزنامههای ایران بر پایه عملکردشان در بازه نیمهی دوم سال ۱۳۹۴ توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، اعتماد با ۶۷٫۵۴ امتیاز، رتبه یازدهم را به دست آورد. اعتماد روزنامهای نزدیک به جناح اصلاحطلبان به شمار میرود. این روزنامه دارای صفحات سیاست، دیپلماسی، هنر و ادبیات، اقتصاد، جامعه، اندیشه و ورزش است.
2. شرق:
وابستگی: اصلاحطلب
توضیحات: روزنامه شرق که از روزنامههای اصلاح طلب ایران بهشمار میرود در دوم شهریورماه ۱۳۸۲ با صاحب امتیازی و مدیرمسئولی مهدی رحمانیان انتشارش را آغاز کرد. مهدی رحمانیان در زمانی که در دولت سید محمد خاتمی فرماندار چابهار بود مجوز هفتهنامه محلی با نام شورای شرق را در سال ۱۳۷۷ میگیرد. پس از پایان دوره فرمانداری اش در چابهار مجوز آن هفته نامه محلی را به روزنامه سراسری تبدیل کرده و همین روزنامهای است که با نام شرق منتشر میشود. اولین شماره روزنامه شرق در ۲ شهریور ۱۳۸۳ منتشر شد. اولین اعضای تحریریه شرق را گروه محمد قوچانی در تحریریه همشهری ضمیمه (جهان) شکل دادند که پس از انتخابات دومین دوره شوراها در سال ۱۳۸۱، شهرداری و در نتیجه روزنامه همشهری را به احمدینژاد و گروهش باخته بودند و همراه با رئیسشان محمد عطریانفر به روزنامه شرق کوچ کرده بودند.
3. هفتهنامه صدا:
وابستگی: اصلاحطلب
توضیحات: این هفته نامه در ابتدا توسط حزب کارگزاران سازندگی ایران حمایت میشد. تا زمانی که این حزب آن را منتشر میکرد، هفتهنامه صدا، رویهای میانهرو داشت و از حسن روحانی رئیس جمهوری ایران حمایت میکرد. اما در سال ۱۳۹۷ کارگزاران سازندگی از انتشار آن سرباز زد و محمدجواد روح که از اعضای حزب اتحاد ملت ایران اسلامی است، آن را منتشر کرد.
4. ایلنا:
- وابستگی: اصلاحطلب
- توضیحات: خبرگزاری ایلنا با تمرکز بر مسائل کارگری و حقوق انسانی، اخبار و تحلیلهای مربوط به جناح اصلاحطلب را منتشر میکند.
امتیاز بندی خبرگزاری ها:
به گزارش روابط عمومی معاونت امور رسانهای و تبلیغات، در گام نخست از دور جدید رتبهبندی روزنامهها، طی فراخوانی از مدیران مسئول روزنامهها خواسته شد برای شرکت در رتبهبندی، فرم های خوداظهاری موجود در حساب کاربری روزنامه در سامانه جامع رسانهها را تکمیل نمایند.
براین اساس، 260 روزنامه سراسری، منطقهای ، استانی و محلی، در پاسخ به این فراخوان، در این دور از رتبهبندی شرکت کردند.
در این رتبهبندی مستندات ارسالی مطابق شیوهنامه در دو مرحلهی کارشناسی و داوری، بر اساس عملکرد روزنامهها در فصل تابستان 1402 مورد بررسی دقیق قرار گرفت.
ویژگی مهم در این دوره رتبهبندی تمرکز بر تولید محتوا و افزایش چشمگیر امتیازات کیفی بود.
بر این اساس امتیاز خبرگزاری های نام برده اعلام میشود(امتیاز ها از 100 می باشد):
کیهان: اعلام نشده میزان مخاطبان: تعداد دقیقی مشخص نیست 300 هزارتا پیج اینستاگرام که دیگر در دسترس نیست
جوان: 99.2 میزان مخاطبان: 10 هزار دنبال کننده در تلگرام
فارس نیوز: اعلام نشده میزان مخاطبان: 2.3 میلیون فالوور در اینستاگرام
مشرق نیوز: اعلام نشده میزان مخاطبان: 30 هزار دنبال کننده در اینستاگرام
اعتماد: 77.3 میزان مخاطبان: 41.2 هزارنفر
شرق: 77.3 میزان مخاطبان: 129 هزار دنبال کننده در اینستاگرام
هفتهنامه صدا: اعلام نشده میزان مخاطبان: آمار دقیقی در دسترس نیست
ایلنا: اعلام نشده میزان مخاطبان: 86.9 هزار نفر دنبال کننده در اینستاگرام
نتیجه گیری: طبق آمار بدست آمده از اعضای دنبال کننده و امتیاز بندی به غیر از خبرگزاری فارس که وابسته به اصولگرایان می باشد خبرگزاری قدرتمند دیگری در این جناح به صورت جدی جناح به حساب نمی آید اما در جبهه اصلاحات شاید تعداد دنبال کننده خیلی کم باشد نسبت به خبرگزاری فارس اما هرکدام دارای مخاطب هدف خاص و با تعداد دنبال کننده قابل توجه ای نسبت به آن قشر در جامعه فعالیت میکنند که میتواند تاثیر قابل بر فضای فکری جامعه بگذارد.