دلیل: آخرین نظرسنجی ایسپا نشان می‌دهد که کمتر از 38 درصد افراد، اخبار را از طریق صداوسیما دنبال می‌کنند و 31 درصد ترجیح می‌دهند این کار را از طریق شبکه‌های اجتماعی انجام دهند.
این آمار در مقایسه با نتایج نظرسنجی در سال 1396 تغییر کرده است و به نظر می‌رسد که در آینده‌ای نزدیک، شبکه های اجتماعی می‌توانند مرجعیت رسانه‌ای را از صداوسیما بگیرند.
دلیل: مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران یک نظرسنجی در مورد انتخابات مجلس شورای اسلامی برگزار کرده است، که در آبان ماه 1402 با مشارکت 5086 نفر در سراسر کشور انجام شد. این نظرسنجی به صورت حضوری انجام شده و شامل شهروندان 18 سال به بالا بوده است.
رئیس جهاد دانشگاهی در گفتگویی که با ایسنا داشت درباره‌ی نتایج دوره‌ی اول این آزمایش و مقایسه آن با اطلاعات سال 1396 گفت:
نتایج جدید نشان داده‌اند که منابع اخباری مانند رسانه‌های ملی و شبکه‌های اجتماعی مجازی در بین مردم به عنوان مهم‌ترین منابع پیگیری اخبار شناخته می‌شوند. بر اساس این یافته‌ها، 37.9 درصد از مردم اعلام کرده‌اند که اخبار را بیشتر از طریق رسانه‌های ملی مانند صداوسیما دنبال می‌کنند، در حالی که 31 درصد افراد اخبار را از طریق شبکه‌های اجتماعی مجازی پیگیری می‌کنند و 8.9 درصد افراد از طریق ماهواره اخبار کشور را دنبال می‌کنند. ارزش ذکر دارد که بیشتر محتوای خبری و اطلاع‌رسانی کشور در شبکه‌های اجتماعی توسط خبرگزاری‌های رسمی و پایگاه‌های خبری تولید می‌شود.
مطالعه‌ای در سال 1396 توسط اسپا نشان داد که در آستانه انتخابات دوازدهمین دوره ریاست‌جمهوری، صداوسیما با 51.5 درصد در صدر اعتماد مردم تهران قرار دارد. این بررسی همچنین نشان داد که 13 درصد مردم به شبکه‌های ماهواره‌ای و 12 درصد به شبکه‌های اجتماعی بیشترین اعتماد را دارند.
در حال حاضر، 31 درصد از جمعیت ترجیح می‌دهند که اخبار را از طریق شبکه‌های اجتماعی دنبال کنند. این نشان می‌دهد که اعتماد به شبکه‌های اجتماعی در حال افزایش است و بنابراین احتمالا در آینده‌ای نزدیک، صداوسیما به طور کامل ممکن است وظیفه رسانه‌ای خود را به شبکه‌های اجتماعی واگذار کند. اینکه سهم شبکه‌های ماهواره‌ای در پیگیری اخبار نیز کاهش یافته است، نشان‌دهنده‌ی یک تغییر جالب در الگوی مصرف خبر است.
نتایج نظرسنجی ایرنا نشان می‌دهد که ۲۵ درصد از مردم عادی به هیچ‌یک از منابع خبری داخلی اعتماد ندارند. همچنین، ۱۱ درصد از فعالان رسانه‌ای در داخل ایران هیچ‌کدام از منابع داخلی خبر را به عنوان منابع خبری قابل اعتماد به رسمیت نمی‌شناسند.
خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) روز چهارشنبه نتایج نظرسنجی خود را از بازدیدکنندگان بیست و چهارمین نمایشگاه رسانه‌های ایران منتشر کرد.
بر پایه نتایج این نظرسنجی، ۲۶ درصد از مردم عادی که از این نمایشگاه دیدن کردند، معتقدند که بیشترین اخبار جعلی در رسانه‌های داخلی و شبکه‌های اجتماعی داخلی منتشر می‌شود.
البته ۵۴ درصد آنها نیز بر این باورند که اینستاگرام، تلگرام و ایکس (توییتر) سهم عمده‌ای در انتشار اخبار جعلی دارند و ۲۰ درصد از مردم هم شبکه‌های ماهواره‌ای را نشانه گرفته‌اند.
فعالان رسانه‌ای که در این نظرسنجی شرکت کرده‌اند برای اینستاگرام در میدان‌داری اخبار جعلی سهم ۵۲ درصدی قائل شده‌اند.
اما فعالان رسانه‌ای معتقدند که منابع داخلی سهم بیشتری در انتشار اخبار جعلی دارند. در حالی که ۲۶ درصد از آنها منابع داخلی را در انتشار اخبار جعلی و نامعتبر دخیل دانسته‌اند، تنها ۱۹ درصد از آنها سهم عمده را به منابع خارجی داده‌اند. البته ۵۵ درصد از آنها نیز بر این باورند که منابع داخلی و خارجی هم‌زمان و به یک میزان در انتشار اخبار جعلی و نامعتبر نقش دارند.
در حالی که ۲۵ درصد از مردم به فضای مجازی به عنوان منبع معتبر اخبار اعتماد دارند، این اعتماد به صدا و سیما ۱ واحد درصد کمتر یعنی ۲۴ درصد است. البته اعتماد مردم به روزنامه‌ها و خبرگزاری‌های داخلی به ترتیب ۷ و ۱۹ درصد است.
اما فعالان رسانه‌ای در ایران، در ۴۰ درصد موارد خبرگزاری‌های داخلی را به عنوان منابع معتبر خبری به رسمیت می‌شناسند. دومین منبع معتبر آنها صدا و سیماست (۱۷ درصد) و سپس روزنامه و فضای مجازی با نسبت مساوی ۱۶ درصدی قرار دارد.
پیش‌تر، نتایج منتشر شده از پیمایش ارزش‌ها و نگرش‌های ایرانیان که در آبان ۱۴۰۲ انجام شده بود، نشان می‌داد که ۳۳.۷ درصد از پاسخگویان به میزان خیلی کم و ۲۴.۲ درصد از آنها هم به میزان کم به صدا و سیمای جمهوری اسلامی اعتماد دارند. همچنین، ۳۲.۱ از شرکت کنندگان در این پیمایش ملی اعلام کرده بودند که به میزان خیلی کمی به روزنامه‌ها و سایت‌های خبری داخلی اعتماد دارند. ۳۱.۶ درصد از آنها نیز میزان اعتماد خود را به روزنامه‌ها و سایت‌های خبری داخلی کم اعلام کرده بودند.
نظرسنجی خبرگزاری جمهوری اسلامی در روزهای ۲۹ بهمن تا دوم اسفند انجام شده که حجم نمونه آن شامل ۲۰۵ نفر از بازدیدکنندگان ۱۸ سال و بالاتر از نمایشگاه رسانه‌های ایران بوده است.
نتیجه گیری: طبق نظر سنجی های گفته شده میزان پیگیری اخبار در خبرگزاری های رسمی و صدا و سیما رو به کاهش است و مردم اخبار را از طریق فضای مجازی دنبل می کنند. به همین دلیل مانور خبرگزاری ها در فضای مجازی و در بین پیج های معتبر و غیر معتبر رقم میخورد. یعنی میتوان گفت خبر گزاری های جناحی بیشتر هدف تخریب حزب رو به روی خودشان را دارند تا اینکه هدفشان اعتماد سازی و پوشش خبر صحیح و رسمی باشد.
