مفهوم داده‌های باز (Open Data) مبتنی بر این ایده است که برخی از داده‌ها باید به‌صورت رایگان در اختیار همه قرار گیرد تا بتوانند آن را آن‌گونه که می‌خواهند استفاده، باز استفاده و منتشر کنند، بدون آنکه با محدودیت حق نشر (Copyright)، حق اختراع (Patent) و یا سایر محدودیت‌ها مواجه شوند.
در تعریف بالا سه جنبه مهم پررنگ شده است:
دسترسی: داده باید با هزینه معقول و به‌سادگی در دسترسی باشد؛ در بهترین حالت از طریق بارگیری کردن از اینترنت بتوان آن را به دست آورد. همچنین داده باید به‌گونه‌ای ارائه شود که بتوان در آن تغییراتی ایجاد کرد.
باز استفاده و بازنشر: داده باید تحت شرایطی منتشر شود که به افراد اجازه دهد آن را به شکل دلخواه استفاده و یا بازنشر کنند و یا بتوانند با سایر پایگاه‌های داده ترکیب کنند.
مشارکت همگانی: داده‌ها باید برای همه گروه‌ها و هر تلاشی در هر حوزه‌ای آزاد باشند. برای مثال، نباید حق دسترسی تنها محدود به فعالیت‌های غیرتجاری (Non-commercial) باشد؛ به این معنی که استفاده تجاری از داده‌ها محدود شود. و یا نباید استفاده از داده‌ها تنها برای اهداف خاصی مانند اهداف آموزشی آزاد باشد.
اخیراً وب‌سایت دیوار، داده‌های مربوط به 1 میلیون آگهی منتشرشده در این پلتفرم را به‌صورت آزاد منتشر کرده است. شهرداری تهران نیز از نسخه اول پلتفرم داده‌های باز خود با عنوان سامانه داده‌نمای تهران پرده‌برداری کرده است.
به همین بهانه در مقاله کوتاهی که لینک آن در زیر آمده است به تعریف مفهوم داده‌های باز و انگیزه‌های حرکت به این سمت نوشتم:
