زانو درد از جمله مشکلاتی است که میتواند بسیار اذیت کننده باشد. در این مقاله به بررسی علت زانو درد در مردان و زنان و همچنین انواع نشانهها و علائم زانو درد و روشهای درمانی آن میپردازیم.
هنگامی که درد در ناحیه زانو رخ میدهد، خیلی سریع حرکات مفصل را مختل کرده و فرد دچار اختلال میشود. زانو درد به سن افراد بستگی دارد و همچنین علتهای متفاوتی برای بروز درد در ناحیه زانو وجود دارد.
افرادی که دچار شکستگی زانو شدهاند، به زانو درد ثانویه و افرادی که در مفصل خود التهاب دارند مانند آرتریت و غضروف مفصل زانوی آنها تخریب شده است، دچار زانو درد اولیه شدهاند.
زانو درد در زنان شایعتر از مردان است، بدین صورت که با توجه به طراحی مفصلها و استخوانهای بدن زنان، کشسانی زیاد و انعطافپذیری بیشتری نسبت به مردان دارند، به همین علت موجب شده تا مفصلهای زنان دامنه حرکتی بیشتری نیز داشته باشند.
اما این فرآیند همیشه برای زنان مفید نبوده و برخی مواقع آنها را بیشتر در معرض آسیب قرار میدهد. به همین جهت زنان بیشتر از مردان به دردهای مفصلی نظیر زانو درد دچار خواهند شد.
از شایعترین علت زانو درد در زنان میتوان به آرتروز زانو اشاره کرد که در آن غضروفهای پوشاننده مفصل زانو قابلیت ترمیمپذیری و پایداری خود را از دست دادهاند.
همچنین پایین بودن سطح هورمون زنانه در دوران یائسگی از مهمترین علتهای آرتروز به شمار میرود.
همان گونه که ذکر شد، مفصل زانو به عنوان بزرگترین مفصل بدن، تشکیل شده از سه استخوان است که عبارتند از:
پایداری و استقامت زانو به کمک این استخوانها در کنار رباطها، غضروفها و کپسولهای مفصلی ایجاد میشود. اما به این علت که این مفصل بیشتر در معرض فشار است، امکان ایجاد اختلال نیز در آن به مقدار زیاد وجود دارد.
انواع نشانهها و علائم زانو درد شامل موارد زیر است:
از دلایل زانو درد در زنان و مردان میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
یکی از علت های زانو درد آرتروز یا ساییدگی زانو است. آرتروز زانو به هنگام از بین رفتن غضروف مفصل و در حالات خیلی حاد در از بین بردن مینیسک نقش دارد. علائم آن به صورت درد و محدودیت دامنه حرکتی و تورم خواهد بود.
برخی دیگر از علائم ارتروز زانو عبارتند از:
تشخیص آن توسط رادیوگرافی ساده امکانپذیر بوده و برای درمان آن میتوان از درمانهای عمومی بهره گرفت. در غیر این صورت باید توسط جراحی تعویض مفصل زانو، اختلال بهبود یابد.
ازگود اشلاتر در ورزشکاران به علت مستقیم شدن مکرر زانو، ایجاد شده و برجستگیهای زیر کشکک زانو را متورم و دردناک میسازد. درمان آن استفاده از بریس و درمانهای عمومی، همچنین کاهش فعالیتهای ورزشی، میباشد.
برخی علائم زانو درد در ازگود اشلانر شامل موارد زیر است:
کندرو مالاسی کشکک اغلب در افرادی که زیاد میدوند و همچنین زنان دیده میشود. در این بیماری به این علت که کشکک در جای درست قرار نگرفته است در اثر حرکتهای زیاد، غضروف آسیب خواهد دید.
برای درمان این بیماری باید از درمان عمومی و تقویت عضلات سه سر ران استفاده شود.
از دیگر دلایل زانو درد روماتیسم است. روماتیسم با درگیر کردن کل بدن و مفاصل زانو پدید میآید. از علائم زانو درد روماتیسمی نیز تورم و درد در ناحیه آسیب دیده است. برای درمان آن میتوان با مصرف دارو و انجام نرمشهای مخصوص برای تقویت دامنه حرکتی و تقویت عضلات بهره گرفت.
در هنگام حاد بودن این عارضه میتوان از تعویض مفصل برای درمان نیز کمک گرفت.
بورسیت زانو در اصل از وارد شدن ضربه و یا ایجاد عفونت پدید میآیند. در اطراف مفصل زانو، کیسههایی قرار دارند که به آنها بورس گفته میشود. علائم آن اغلب به صورت تورم و درد در قسمتی از زانو است. برای درمان میتوان هم از درمانهای عمومی و هم جراحی بهره گرفت.
در اطراف زانو به خاطر این که مفصل مهمی هست و تحمل وزن زیادی دارد چندین بورس وجود دارد.
از مهمترین بورسها که درگیر شده و ممکن است ملتهب شود و به بورسیت تبدیل شود، بورس پنجه غازی (در افراد ورزشکار که از عضلات داخل پا ریاد استفاده میکنند) یا بورس زیر پتلار (در افرادی که زانوهایشان زیاد روی زمین) است
برای درمان بورسیت زانو از روشها، تکنیکها و دستگاههای فیزیوتراپی برای کاهش التهاب زانو استفاده میشود، که عبارتند از:
همچنین تقویت عضلات مفصل زانو به درمان بورسیت زانو کمک میکند.
عفونت مفصل زانو نوعی عارضه اورژانسی است. نشانههای آن ایجاد درد، تورم زانو و تب خواهد بود. اکثرا توسط جراحی و استفاده از آنتی بیوتیک درمان می شود.
دیگر علت زانو درد که به زانوی جهندگان شناخته میشود در افرادی که ورزشها و حرکات جهشی انجام میدهند، پدید میآید. ورزشهایی نظیر والیبال و بسکتبال از دسته ورزشهای جهشی هستند.
در این حالت تاندون کشکک که در زیر کشکک قرار دارد، ملتهب شده و دردناک میشود. به هنگام ورزش، درد در ناحیه تاندون افزایش مییابد. برای درمان میتوان از درمانهای عمومی و تقویت عضلات اطراف زانو و انجام نرمشهای خاص کمک گرفت.
ایلیوتیبیال باند همانند یک نوار محکم بافتی میباشد که از زیر زانو تا لگن کشیده شده است. به دلیل این که این باند در قسمت خارجی زانو قرار دارد، با انجام حرکتهای مکرر دچار ساییدگی شده و متورم و دردناک میگردد.
این عارضه بیشتر در دوندگان دوهای طولانی دیده میشود. حدود ۱۰ الی ۱۵ دقیقه بعد از آغاز دویدن شروع شده و به هنگام استراحت خاتمه مییابد. برای درمان این بیماری انجام نرمشهای کششی میتواند کار ساز باشد.
همچنین علاوه بر درمانهای دارویی و جراحی و حرکتی که توسط پزشک متخصص بایستی انجام شود، یک سری درمان ساده و راحت وجود دارد که با استفاده از آنها نیز میتوان درد را بهبود بخشید.
از سادهترین روشهای موجود که بسیار در کاهش درد و تورم موثر است، استفاده از کمپرس سرد است. سرما باعث تنگ شدن رگهای خونی، کاهش جریان خون در ناحیه درد و در نهایت کاهش تورم خواهد شد.
چون مفصل زانو بیشترین تحمل وزن را در بدن انجام میدهد، شکستگی زانو میتواند کاملا مشخص باشد، زیرا فرد نمیتواند کارهای زیر را انجام دهد:
همچنین با توجه به این که شکستگی کجا هست (برای مثال داخل مفصلی) میتواند درد آن بیشتر و درمان آن سختتر باشد.
زانو درد در افراد مسن از مواردی است که میتواند باعث ایجاد مشکل در انجام کارهای روزمره این افراد شود.
مهمترین علت زانو درد در افراد مسن در اکثر مواقع به خاطر آرتروز زانو (سائیدگی زانو) است. در افراد مسن این زانو درد از آنجایی که پیشرونده میشود و غیر بازگشت هست در بسیاری از مواقع عملکرد فرد را تحت تاثیر قرار میدهد.
به این صورت که فرد نمیتواند کارهای زیر را به راحتی انجام دهد:
با توجه به آسیب و مشکلی که افراد مسن دارند و غیرقابل بازگشت بودن آن، کاری که فیزیوتراپی برای درمان زانو درد در افراد مسن انجام میدهد، عبارت است از:
در دوران بارداری به علت این که وزن مادر به میزان زیاد و قابل پیشبینی بالا میرود و قدرت عضلات با توجه به سن مادر برای این میزان افزایش و تحمل وزن کافی نیست، باعث میشود به زانو فشار بیاید.
معمولا زانو درد در بارداری در وضعیتهایی که فرد تحمل وزن دارد، خودش را نشان میدهد، نه در وضعیتهایی مانند استراحت یا خوابیدن.
علت سوزش زیر زانو با توجه به سن و نوع فعالیت افراد شامل موارد زیر است:
علت زانو درد در جوانی میتواند شامل موارد زیر باشد:
برای درمان زانو درد توصیههای زیر را در نظر بگیرید: