این روزها که اینستاگرام را باز می‌کنم یا به توویتر سر می‌زنم یک‌درمیان استوری و توویت ها در مورد "روح" است، همه‌جا صحبت از شاهکار دیگر پیکسار و دیزنی یعنی انیمیشن ‘Soul’ است، من سه بار این انیمیشن زیبا را دیده‌ام و دوست دارم آنچه از تماشای این انیمیشن یاد گرفته‌ام با شما در میان بگذارم پس اگر دوست دارید به ماورای انیمیشن ‘Soul’ سفر کنید با من همراه باشید.
هشدار: این مقاله حاوی اسپویل است اگر هنوز آن را ندیده‌اید، این مقاله را ذخیره کنید و بعد از تماشای آن دوباره برگردید، من اینجا منتظرتان خواهم ماند:)
آنچه از نقد و بررسی‌هایی که خواندم متوجه شدم این است که انیمیشن ‘Soul’به‌عنوان درسی در مورد لذت بردن از چیزهای کوچک مورد ستایش قرار گرفته، اگرچه این یک درس اصیل و مهم است اما بدون رودربایستی زیادی کسل‌کننده به نظر می‌رسد.
ناامید نشوید من می‌خواهم نظر شما را تغییر دهم، شما می‌توانید از تماشای انیمیشن 'Soul' برای تبدیل‌شدن به نسخه رضایت‌بخش‌تری از خود الهام بگیرید، پس حتماً ارزش تماشا کردن دارد.
روح اولین انیمیشنی است که به طور مستقیم به حالت‌های فِلو اشاره دارد.اما حالت فلو ب چه معنی است؟من این اصطلاح را در نقد و بررسی های وبسایت‌های خارجی دیدم ولی معنای مفهومی آن را در وبسایت شهرزاد که یک متممی قدیمی توانستم درک کنم:
«فلو» اصلاً چیست و «وضعیت فلو» به چه وضعیتی گفته می‌شود؟
شاید بشود «فلو» را در این مفهوم، به غوطه‌ور شدن، ترجمه کرد.
آن‌طور که ویکی پدیا می‌گوید: Flow در روانشناسی مثبت، که با Zone هم شناخته می‌شود؛ به حالت ذهنی ای گفته می‌شود که فرد در حین انجام فعالیتی، به طور کامل در روند آن فعالیت، یک احساس تمرکز قوی داشته باشد و در درگیر بودن و لذت بردن از روند آن فعالیت، غوطه ور شود.
در اصل، “فلو” با جذب شدن کامل فرد در کاری که در حین انجامش است، شناخته می‌شود. تمرکز کردن بر کاری که انجام می‌دهید هم می‌تواند یک جنبه از «فلو» باشد
قصه ‘Soul’در مورد مرد میان‌سالی به نام جو است، او به طور عمیقی عاشق جاز است و هنگامی‌که پیانو می‌نوازد وارد حالت فلو می‌شود و هوس می‌کند آنجا بماند.
مثل یک معجزه شانسی به او رو می‌کند تا با یک خواننده معروف موسیقی جاز، اجرا داشته باشد اما او از این فرصت زندگی برای رسیدن به اشتیاق خود آن‌قدر هیجان‌زده می‌شود که به چاله‌ای در وسط خیابان شلوغ نیویورک می‌افتد و به کما می‌رود و در آستانه مرگ قرار می‌گیرد.
در اینجا از دنیای انسانی جو به زندگی پس از مرگ منتقل می‌شویم و به سبک واقعی دیزنی پیکسار، انیمیشن به یک سری سؤالات فلسفی تبدیل می‌شود.
همان‌طور که گفتم ‘Soul’ یک انیمیشن در مورد حالت‌های فلو و روانشناسی انسان است ("Inside Out" یک انیمیشن دیگر در مورد روانشناسی است، اگر می‌خواهید خودتان را در انیمیشن‌های کودکانه با مفاهیم فلسفیِ بی‌نظیر غرق کنید، تماشای آن را از دست ندهید.)
بعداز افتادن جو در گودال او خود را روی کمربند نقاله‌ای می‌بیند که به سمت نور سفید بزرگ (مرگ) می‌رود.
از طریق یک سری اتفاقات عجیب و غریب او راهنمای یک روح جوان به نام "22" که هنوز وارد بدن انسان نشده است، می‌شود اما کار کردن با 22 راحت نیست و ماجراهای زیادی رغم میخورد.
"22" جو را با "The Zone" آشنا می‌کند، فضایی بین دنیای جسمانی و معنویت.
وقتی انسان‌ها روی زمین حالت‌های فلو پیدا می کنند و وارد "The Zone"می شوند به این مکان منتقل می‌شوند.
22 با شیطنت‌های خود به جو نشان می دهد که چه اتفاقی می افتد وقتی با ریختن سنگ‌های ماسه به جان انسان‌هایی که در حال حاضر در حالت فلو هستند، ارتباط آنها با این حالت قطع می‌شود.
اینکه ببینیم مردم در حالت فلو هستند و می توانند هنگام انجام کارهای عمیق، بخت خود را از دست بدهند، به طرز عجیبی التیام بخش است، چون خود ما هم گاهی با این اتفاق رو به رو می شویم.
جو می‌بیند که فلو فقط از موسیقی ناشی نمی‌شود، هنرمندان تاتو می‌توانند در فلو باشند، پرتاب‌کنندگان بسکتبال می‌توانند در فلو باشند، یک بازیگر در صحنه نمایش می‌تواند در فلو باشد، یک مرد در حال چرخاندن یک علامت می‌تواند در فلو باشد.
حالت فلو می‌تواند ناشی از فعالیت‌های خارق‌العاده و فعالیت‌های عادی باشد.
بعد از آن جو و 22 به مکان دیگری می‌روند که در آنجا حباب‌های بزرگ، تیره و بدخلقی وجود دارد که به‌عنوان "روح ازدست‌رفته" شناخته می‌شوند. آنها هنگام صحبت افسرده به نظر می‌رسند و زبان بدنشان نشان می‌دهد که آنها از زندگی دست کشیده‌اند.
سپس یک ناخدای کشتی هیپی با نشانه صلح روی لنگر، به نام Moonwind وارد صحنه می‌شود. او داوطلبانه تصمیم گرفته است که هفته‌ای یک‌بار روح‌های ازدست‌رفته را نجات دهد.
نکته خیلی جالبی که انیمیشن نشان می‌دهد این است که "روح‌های ازدست‌رفته با افرادی که وارد "The Zone" تفاوت چندانی ندارند.
درست است که وارد شدن به "The Zone" لذت‌بخش است اما وقتی این لذت به یک وسواس تبدیل می‌شود، فرد از زندگی جدا می‌شود. "
"موون ویند" اولین شخصیتی است که توضیح می‌دهد اگر تنها چیزی که در زندگی تعقیب می‌کنید حالت‌های فلو است این می‌تواند به‌سرعت به یک اعتیاد تبدیل شود.
او به وسواس خود در مورد تتریس استناد می‌کند که یک‌بار او را نیز به یک روح گمشده تبدیل کرد. Moonwind و تیم داوطلبانش به روح‌های ازدست‌رفته کمک می‌کنند تا با نواختن موسیقی دوباره خود را پیدا کنند.
دیدن حالت فلو باعث می‌شود روح‌های ازدست‌رفته بیدار شوند و در مورد زندگی خود متفاوت فکر کنند.
این انیمیشن به‌عنوان یک انیمیشن کودکانه به بازار عرضه شد اما واقعاً یک انیمیشن برای بزرگسالان است و به کمک ما در تجسم مجدد حالت‌های فلو می‌آید.
انیمیشن ‘Soul’به من کمک کرد تا درس‌های مهمی را یاد بگیرم:
1. اشتیاق را بی‌خیال، حالت فلو را دریاب!
هنگامی‌که یاد می‌گیرید چگونه به حالت‌های فلو تسلط پیدا کنید، می‌توانید کارهای عادی را انجام دهید - که برای بسیاری از افراد بی‌معنی است - و آنها را به روح زندگی خود تبدیل کنید. مهم نیست که چه نوع کاری را انتخاب کنید، مهم این است که شما از کارهایی که انجام می‌دهید لذت ببرید و حالت‌های فلو آن را امکان‌پذیر می‌سازند.
اما مهم‌ترین درسی است که می‌توانید از انیمیشن ‘Soul’ بگیرید:
زیادی به حالت فلو فکر نکنید!
وقتی با مردم در مورد حالت فلو صحبت می‌کنم این مسئله را بسیار پیچیده می‌کنند. با بیش از حد فکر کردن به حالت فلو، خود را از یافتن آن بازمی‌دارند.
انیمیشن ‘Soul’به شما می‌آموزد که حالت فلو را کم‌رنگ کنید.
ما فکر می‌کنیم لحظات گران‌بهایی که حالت فلو در آن وجود دارد به‌ندرت اتفاق می‌افتد و تمام زندگی را منتظر 5 دقیقه در حالت فلو بودن به انتظار می‌نشینیم درحالی‌که، در تمام مدت به این حالت زیبا دسترسی داشتیم.
جو هم همین کار را در انیمیشن انجام می‌دهد. او فکر می‌کند که باید با یک خواننده معروف موسیقی جاز پیانو بنوازد تا به حالت فلو درآید و در واقع از آن لذت ببرد.
او در پایان انیمیشن می‌آموزد که پرسه‌زدن در دنیای موسیقی و تجربه کوتاهی از حالت فلو کافی است.
به یاد داشته باشید برای یافتن حالت فلو نیازی به شهرت ندارید.
شهرت حالت فلو را به‌یادماندنی نمی‌کند.
2. مرگ در همین نزدیکی منتظر شماست!
مشکلی که در حالت فلو متمرکز بر فرصت‌های بزرگ وجود دارد این است که شما ممکن است همین فردا بمیرید!
جو این را در اوایل انیمیشن می‌آموزد: وقتی‌که بعد از تجربه یکی از بهترین حالت فلو زندگی‌اش در یک حفره از چاه سقوط می‌کند و به مرگ نزدیک می‌شود.
متأسفانه مردم این اشتباه را زیاد انجام می‌دهند.
آنها منتظرند تا حالت‌های فلو کامل را پیدا کنند تا اینکه از حالت‌های فلو ناقص لذت ببرند.
بهترین حالت فلو حالتی است که همین امروز درحالی‌که زنده هستید و نفس می‌کشید می‌توانید به آن دسترسی پیدا داشته باشید.
فردا تضمین نشده است.
3. حالت فلو یک تجربه، ماورای جسم است.
حالت فلو در انیمیشن ‘Soul’به‌عنوان یک تجربه خارج از جسم نشان‌داده‌شده است.
در این حالت به بُعد دیگری می‌روید که فقط شما و کارتان در آنجا هستید. احساس شما به زمان تغییر می‌کند. حواس‌پرتی، سروصدا از بین می‌رود. بیرون از خود قدم می‌گذارید و به حالت فلو وارد می‌شوید. اما چرا؟ این سؤال بزرگی است که انیمیشن ‘Soul’شما را مجبور می‌کند درباره آن فکر کنید.
این تجربیات خارج از جسم باعث می‌شود که این سؤال برای شما پیش بیاید که چرا کار خود را انجام می‌دهید؟ وقتی دلیل آن را فهمیدید، همه چیز تغییر می‌کند.
4. وقتی‌که معنی و هدف کارمان را فراموش کنیم، به روح گمشده‌ای تبدیل می‌شویم.
حقیقت این است که روح‌های گمشده‌ای که توانایی خود را در یافتن حالت فلو ازدست‌داده‌اند، بازنده نیستند.
روح‌های گمشده نباید از این اتفاق شرمسار باشند زیرا آنها بسیار نزدیک به روح‌هایی هستند که حالت فلو را یافته‌اند. درس مهمی که از روح‌های گمشده میاموزیم این است که می‌توانید حالت فلو را پیدا کنید و آن را از دست بدهید. این انیمیشن شما را مجبور می‌کند تا در معنایی که کارتان به شما می‌دهد، دوباره فکر کنید.
کار بدون معنا به‌راحتی می‌تواند به یک اعتیاد تبدیل شود.
اعتیاد به کار و درخشندگی حالت فلو بسیار نزدیک به هم هستند.
اگر احساس می‌کنید روح شما گمشده است به‌جای شرمساری، سعی کنید خود را بهتر و عمیق‌تر درک کنید همیشه همدلی برنده می‌شود و به بهبود حالت فلو کمک می‌کند.
5. کمک به دیگران در واقع کمک به خودمان است.
حالت فلو احساس ارتباط با چیزی بزرگ‌تر از خود شما است.
کمک به دیگران در یافتن"The Zone" به حالت فلو شما معنا می‌بخشد. من هنگامی‌که از حالت فلو برای تعقیب معیارهای پوچی در وبلاگم استفاده می‌کردم، روح تووخالی بودم و احساس بی مصرفی می‌کردم. حالت فلو باعث شد تا بیش از اینکه فقط برای خودم بنویسم برای دیگران بنویسم.
حالت فلوی به هم پیوسته بسیار قدرتمندتر از حالت فلو خودخواهانه است.
6. توصیه‌ی "علاقه خود را پیدا کنید" را کنار بگذار.
انیمیشن ‘Soul’ ضربه‌ای محکم به توصیهٔ کلیشه‌ای "اشتیاق خود را پیدا کن" است، این توصیه آن‌قدر تکرار شده که باعث تهوع همه می‌شود.
پیداکردن اشتیاق توصیه عجیبی به نظر می‌رسد.
خوشبختانه در طول زندگی همه ما با یک حالت فلو مواجه می‌شویم، این در حالی است که همه آدم‌ها ممکن است چیزی را پیدا نکنند که به آن علاقه داشته باشند و بخواهند به‌خاطر آن بمیرند.
یافتن حالت فلو از دستیابی به اشتیاق قابل‌دستیابی‌تر است.
کافی است حالت فلو را پیدا کنید و چیزهای بیشتری از اشتیاق شیرین پیدا خواهید کرد.
7. اشکالی ندارد که به خواسته خود نرسید.
"نه، مرد. من می‌خواستم دامپزشک شوم. اما من از جایی که الان هستم بسیار راضی‌ام. الان رؤیاهای دیگری پیدا کردم. چیزهای دیگری پیدا کردم که به من اجازه می‌دهد کامل زندگی کنم"
این قسمتی از گفتگوی جو با آرایشگرش "دز" است.
کسی که قصد داشت دامپزشک شود اما در نهایت موهای مردم را کوتاه می‌کرد.
او با به‌دست‌نیاوردن آنچه در ابتدا می‌خواست، حالت فلو را در کوتاه کردن مو پیدا کرد.
بن‌بست‌ها می‌توانند به حالت فلو بهتری هم منجر شوند.
8. من با پیام اصلی انیمیشن مخالفم!
یک چیز انیمیشن کاملاً اشتباه است. پیش‌فرض انیمیشن می‌گوید شما نیازی به پیداکردن حالت اشتیاق یا حالت فلو ندارید. فقط از چیزهای کوچک لذت ببرید!
این درست است که حالت‌های فلو زمانی هستند که احساس زنده‌بودن می‌کنید. اما آیا باید فقط از چیزهای کوچک لذت ببرید؟ من فکر نمی‌کنم.
این انیمیشن سعی دارد به چیزهای کوچک مانند خوردن پیتزا بسنده کنید. این ایده خوبی است اما زندگی چیزهای دیگری هم دارد. وقتی حالت فلو را کم می‌کنید، یافتن آنها بسیار آسان‌تر می‌شود.
تنها وقتی به اشتیاق و حالت فلو به‌عنوان مفاهیم پیچیده‌ای فکر می‌کنید که بسیار دشوار هستند، ارزش فراموش‌کردن و خرید یک قطعه پیتزا را دارند.
هنگامی‌که به آنچه دیگران درباره نوع کار شما فکر می‌کنند یا یافتن وقایع بزرگ و شهرت اهمیت ندهید، حالت فلو را به‌راحتی می‌توانید پیدا کنید.
حالت فلو وقتی مفید است که هیچ اندازه‌گیری حاصل از قرارگرفتن در" The Zone" وجود نداشته باشد و فقط لذت تجربه‌کردن در میان باشد.
در پایان
انیمیشن ‘Soul’سفر به بسیاری از موضوعات است که اصلی‌ترین آنها حالت فلو است.
هیچ انیمیشن دیگری مانند آن وجود ندارد که این‌قدر زمان را بر ایده وضعیت‌های حالت فلو و چگونگی تأثیر آنها بر زندگی شما متمرکز کند.
اینکه آیا انیمیشن درس صحیحی درباره وضعیت حالت فلو ارائه می‌دهد یا خیر، تصمیم شماست.
اما یادآوری انیمیشن ‘Soul’در مورد حالت فلو بسیار یادآوری زیبایی است.
به‌خصوص، باتوجه‌به اینکه شما هم ممکن است به یک روح گمشده تبدیل شوید، وقتی پیگیری شما از حالت فلو به‌جای یک عادت معمول تبدیل به یک اعتیاد شود.
حالت فلو ذهن شما را به بُعد دیگری می‌برد که در آن حالت شما می‌توانید به سایر موجودات زنده متصل شوید، از خود فراتر بروید و چیز خاصی را پشت سر بگذارید قبل از اینکه وارد نور شَدید شوید ...
نظر شما در مورد این انیمشین جذاب و تامل برانگیز چیست؟ آیا شما هم بعد از دیدن آن به فکر افتادید؟ چه درس هایی از آن گرفتید؟ به نظر شما چقدر در انتقال مفاهیم پیچیده یی فلسفی موفق بوده است؟ و مهم تر از همه آیا شما هم حالت فلو را تجربه کرده اید؟
