مجازات در فرهنگ‌ها و جغرافیاها و زمان‌های مختلف بر پایه اقتضائات فرهنگی و نیز در سازگاری با اصول اخلاقی و انسانی و باورها تنظیم می‌شود .از دیدگاه اسلام برخی به امکان لغو مجازات اعدام در زمان غیبت باور دارند چرا که اجرای حدود را ملزم به فرمان امام معصوم می‌دانند و عده‌ای نیز آن را از احکام مربوط به دوره‌ی خاص می‌دانند که منقضی شده و در زمان حال مخالف آن هستند.
و درمقابل عده‌ای اجرای حدود را با فرمان حاکم شرع و ولایت فقیه مجاز می‌دانند ولی چیزی که مورد تأیید همگان است ارزش بالای بخشش و اهتمامی که به آن در شرع ورزیده شده‌است و این اختلاف نظرها در دهه‌های اخیر باعث شده همواره مبحث اعدام (مخصوصاً در مواردی غیر از قتل نفس) یکی از موضوعات قابل‌توجه باشد.
ورای این اختلاف نظرها، آن چیزی که با قطعیت می‌توان از آن به عنوان مجازاتی مغایر با اصول انسانی نام برد اعدام عدالت است و مجازات مظلوم و ما در اینجا می‌خواهیم به مواردی در پرونده‌ای نگاه بیندازیم که نشان از وجود این بی عدالتی ها و برخوردهایی برخلاف قانون است. باید به کسانی که در این پرونده دنبال بخشش نبوده‌اند و به مقابله با آن پرداختند و چشمشان را به روی ایرادات ذیل بستند گفت که اگر این فرد به ناحق اعدام شده باشد شما نیز قاتلش هستید.
صبح‌گاه 22 شهریور بود که خبری مبنی بر اعدام «نوید افکاری» شوک بزرگی را به فضای مجازی وارد کرد. اما سوالی که به‌وجود می‌آید این است که نوید افکاری که بود و چرا اعدام شد؟
نوید افکاری کشتی‌گیر ایرانی بود که در تاریخ ۲۶ شهریور ۱۳۹۷ به همراه دو برادرش به نام‌های وحید و حبیب افکاری، در پی اعتراضات مرداد ۱۳۹۷ در استان فارس بازداشت شد. شعبه 116 دادگاه کیفری 2 استان فارس 20 اتهام را برای وی صادر کرد؛ اتهام‌هایی که منجر به محکومیت او شده‌اند «محاربه – مواد ۲۷۹ تا ۲۸۵ قانون مجازات اسلامی»، «اهانت به کارکنان سه قوه–ماده ۶۰۹ قانون مجازات اسلامی»، «تمرد از اوامر پلیس–ماده ۶۰۷ قانون مجازات اسلامی»، «اخلال در نظم عمومی–ماده ۶۱۸» و «اهانت به رهبر یا بنیانگذار جمهوری اسلامی–ماده ۵۱» است؛ اما مهم‌ترین اتهام وی، قتل یک بسیجی به نام حسن ترکمان در شرکت آب‌وفاضلاب کازرون است که منجر به صدور حکم اعدام وی از سوی دادگاه انقلاب و دادگاه کیفری شیراز شده‌است؛ با این وجود که 2 سال پیش در خبرگزاری‌ها از حسن ترکمان به عنوان یک نیروی امنیتی یاد شده بود و در گزارش‌ها به این نکته پرداخته شده‌است که حسن ترکمان در مقابل منزل خود چاقو خورده و کشته شده‌است.
نکته قابل توجه پرونده نوید افکاری این است که تا کنون هیچ سند رسمی در فضای عمومی منتشر نشده‌است که به‌طور قطع نشان دهد وی مرتکب به قتل شده‌است. در اطلاعیه دادگستری فارس «اقرارهای صریح»، «بررسی‌های فنی مخابراتی» و «شواهد شهود»… به عنوان دلایل قطعی بودن اتهام قتل ذکر شده‌است.
در روز دهم شهریور خبرگزاری میزان وابسته به قوه قضائیه مدعی شد که تصاویری از دوربین‌های مداربسته وجود دارد که نوید افکاری را در زمان قتل نشان می‌دهد. اما دو نکته مهم راجع به این تصاویر قابل ذکر است:
یک اینکه دوربین در خیابان داریوش نصب بوده‌است و محل قتل کوچه دوم دروازه شاه دایی بوده‌است؛ فاصله این دو مکان 2.5 کیلومتر است. البته در متن حکم آمده که نوید افکاری اقرار کرده که حسن ترکمان را از خیابان داریوش تعقیب می‌کرده‌است.
دوم اینکه بخش خبری ۲۰:۳۰ تلویزیون ایران روز ۱۵ شهریور، تصویری از دوربین مداربسته پخش کرد که مدعی است نوید افکاری را در حال زیر نظر داشتن مقتول شکار کرده‌است .در این تصویر که ساعت ۱۰:۱۲ شب یازدهم مرداد ۱۳۹۷ ضبط شده فردی دیده می‌شود که پیراهن، شلوار و کفش تیره‌ای پوشیده‌است و با موبایل در حال صحبت است، حال آنکه در صورت جلسه‌ی مأموران نوید افکاری از روی لباس و شلوار مشکی و طوسی و کفش اسپرت قرمز شناسایی شده‌است.
با این وجود هیچ دلیلی ندارد که فرد داخل تصویر نوید افکاری باشد. حتی اگر فرد داخل تصویر خود افکاری باشد باز هیچ دلیلی وجود ندارد که حدود یک ساعت بعد از این فیلم و با فاصله 2.5 کیلومتری از محل دوربین، افکاری مرتکب به قتل شده باشد.
مسئله دیگر، وجود شاهدانی در این پرونده است. یکی از شاهدین پس از اقرار شهادت خود را پس گرفته‌است ولی این امر مورد توجه دادگاه قرار نگرفته‌است؛ وی در شهادت‌نامه خود اینگونه اظهار کرده‌است که«در صحت و سلامت کامل عقلی و با تکیه بر وجدان و شرف و امنیت قضایی و با سوگند به اسماء جلاله خداوند والله بالله تالله سوگند یاد می‌کنم که اینجانب از هیچ عمل مجرمانه‌ای توسط آقای نوید افکاری فرزند حسین مطلع نمی‌باشم و در بدو بازداشتم توسط ضابطین دادگستری به کرات این بی‌اطلاعی را بیان نمودم، اما با اکراه و فشار و ترس مرا به تقریر کذبیاتی وادار نمودند که به هیچ عنوان مورد تأیید بنده نیست و صحت ندارد».
با این وجود حتی اگر فرض کنیم شهادت تمامی شاهدین حقیقت داشته باشد، در اخر آنچه شاهدین به آن شهادت دادند، شناسایی نوید افکاری در تصاویر دوربین مدار بسته بوده‌است. دوربینی که در فاصله2.5 کیلومتری از محل حادثه قرار داشته و تصاویرش برای یک ساعت قبل از وقوع حادثه است.
اصلی‌ترین سند قوه قضائیه برای مجرم شناخته شدن نوید افکاری، اعترافات خود وی است. اما تقریباً یک سال قبل نوید افکاری به طور رسمی اعلام کرد که اعترافاتش تحت فشار و شکنجه بوده و او را وادار به نوشتن مطالب ساختگی و کاملا دروغ کرده‌اند. طبق ماده ۱۶۹ قانون مجازات اسلامی «اقراری که تحت اکراه، اجبار، شکنجه و یا اذیت و آزار روحی یا جسمی أخذ شود، فاقد ارزش و اعتبار است و دادگاه مکلف است از متهم تحقیق مجدد نماید». با توجه به این قانون و ادعای نوید افکاری مبنی بر اعتراف تحت شکنجه، تمامی اعترافات وی که از تلویزیون ایران پخش شده‌است، مخدوش است.
اما با همه این وجود، مهم‌ترین قسمت پرونده نوید افکاری، بحث اعدام غیر منتظره وی هست. افکاری روزی اعدام شد که خانواده مقتول رضایت داده بودند که فردای آن روز یعنی 23 شهریور برادر نوید و تعدادی از خیرین شیرازی برای کسب رضایت با خانواده مقتول ملاقات داشته باشند. یکسری از شواهد به طور واضح نشان می‌دهد که روال قانونی و عرفی اجرای حکم نوید افکاری طی نشده‌است؛ در ماده 35 آئین‌نامه اجرای احکام حدود آمده‌است که«قاضی اجرای احکام کیفری به محکوم اطلاع می‌دهد تا چنانچه تقاضای ملاقات با افرادی را دارد اعلام کند. در صورت تقاضای ملاقات، افراد مورد نظر محکوم به تشخیص قاضی اجرای احکام کیفری و در صورتی که قبول تقاضا موجب تأخیر اجرای حکم نشود، به زندان دعوت می‌شوند و رئیس زندان یا معاون وی موجبات ملاقات محکوم با آنان را وفق دستور قاضی اجرای احکام کیفری فراهم می‌آورد». نوید افکاری قبل از اعدام هیچ ملاقاتی نداشته‌است. دادگستری فارس با انتشار صورت جلسه ای مدعی شد که نوید افکاری شخصاً تمایلی به ملاقات حضوری نداشته و خواستار تماس تلفنی با برادرش بوده‌است.
اما خود این صورت جلسه، خود دارای ابعادی است که احتمال ساختگی بودن آن را بالا می‌برد.
مورد اول اینکه طبق شواهد، تماس نوید با برادرش درساعت 11:30 صورت گرفته اما در صورت‌جلسه ساعت تماس 22:15 ثبت شده‌است؛ سوالی که به‌وجود می‌آید این است که چطور امضا کنندگان یک ساعت بعد را گواهی داده‌اند؟
مورد بعدی، سربرگ نداشتن این صورت جلسه است. چطور ممکن است چنین صورت جلسه مهمی رو برگه سفید، بدون سربرگ و بدون دستور قاضی اجرای احکام تنظیم شده باشد؟
مورد دیگری که این صورت جلسه داشت این است که پایین صورت جلسه امضای چهار نفر بدون هیچ سمتی وجود دارد. همچنین اتفاق قابل توجه دیگه تشابه دست خط نویسنده این صورت جلسه و امضای نوید افکاری است. این شباهت باعث به‌وجود آمدن احتمال اینکه نویسنده خود جای نوید افکاری امضا کرده باشد، می‌شود. این نکته زمانی بیشتر خود را نشان می‌دهد که شکل نام نوید افکاری در صورت جلسه و در نامه‌های دیگر فرق می‌کند!
از طرفی دیگر دو پرونده‌ی محاربه و درگیری با مأموران نوید افکاری هنوز در دیوان عالی و دادگاه تجدید نظر مفتوح است و این اعدام غیر منتظره خود موجب تعجب بسیاری از حقوق‌دان‌ها گشته‌است.
در پایان بررسی این ایرادات موجود در پرونده و در اجرای احکام نوید افکاری، این نکته قابل توجه است که طبق گفته شاهدان عینی قبل از خاکسپاری، در صورت نوید افکاری آثار ضرب و جرح دیده شده و نشانه‌های شکستگی بینی قابل تشخیص بوده‌است؛ همچنین طبق ادعا شاهدان به خانوده افکاری فقط اجازه دیدن صورت را داده‌اند و آنها نتوانستند بدن نوید افکاری را مشاهده کنند.
