معرفی حوزه علمیه - پذیرش طلبه و مدارج تحصیلی
پذیرش طلبه در حوزههای علمیه از سه مقطع متوسطه اول، متوسطه دوم و دانشگاه صورت میگیرد. بنابراین متقاضیان ورود به حوزه میتوانند پس از پایان متوسطه اول، متوسطه دوم یا پس از چند سال درس خواندن در دانشگاه، نسبت به ثبت نام در حوزه اقدام کنند.
متقاضیان پس از شرکت در آزمون ورودی و قبولی در آن وارد حوزه شده و دوران تحصیل خود را در مقطع «سطح یک» آغاز میکنند. تحصیل در این مقطع پنج الی شش سال به طول میانجامد و در نهایت با شرکت در امتحان شفاهی پس از امتحانات کتبی به پایان میرسد. پس از آن نیز طلبه مدرک «سطح یک» خود را دریافت میکند. این مدرک، طبق مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی معادل مدرک فوق دیپلم یا همان کاردانی دانشگاه بوده و طلبه با داشتن آن میتواند وارد مقطع لیسانس دانشگاه در رشتههای علوم انسانی شده یا در حوزه در مقطع «سطح دو» ادامه تحصیل دهد.
ضمن اینکه طلبه پس از پایان «سطح یک»، در صورت تصمیم به ادامه تحصیل در حوزه، دو راه پیش رو خواهد داشت. یکی تحصیل در مدارس علمیه عمومی و دیگری تحصیل در مدارس تخصصی.
تمرکز مدارس علمیه عمومی بر فقه و اصول بوده و کتابهای رایج حوزه در این زمینه -که در ادامه معرفی خواهد شد- در آنها ارائه میشود. ضمن اینکه دوره تحصیل در این مدارس ناپیوسته بوده و طلبه بعد از پایان «سطح دو»، مدرک این مقطع را دریافت کرده و اختیار دارد که در آن مدرسه درس خود را ادامه دهد و یا راه دیگری را برای ادامه مسیر طلبگی خود پیش گیرد.
برخلاف مدارس عمومی، مدارس تخصصی همانطور که از نامش پیداست، رشتههای تخصصی متفاوتی در زمینه علوم اسلامی ارائه میدهند. رشتههایی از قبیل تفسیر قرآن، کلام، فلسفه، فقه و اصول، ادبیات عرب و… از جمله رشتههای ارائه شده در این مدارس میباشد.
مدرک این مدارس نیز برخلاف مدارس عمومی پیوسته بوده و طلبه متعهد میشود دروس «سطح سه» خود را به اتمام رسانده و پایاننامه ارائه دهد.
در هر صورت، تحصیل در مقطع «سطح دو»، دو سال به طول خواهد انجامید و طلبه پس از اتمام آن، مدرک این مقطع را دریافت خواهد کرد که طبق مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی معادل لیسانس دانشگاهی یا همان کارشناسی خواهد بود.
پس از آن، همانند اتمام «سطح یک»، طلبه میتواند تحصیل در حوزه را ادامه داده یا برای شرکت در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه در رشتههای علوم انسانی اقدام نماید.
در صورتی که طلبه قصد ادامه تحصیل در حوزه را داشته باشد وارد «سطح سه» شده و طی دو سال این مقطع را طی خواهد کرد و پس از آن، با ارائه پایاننامه، واجد دریافت مدرک «سطح سه» خواهد شد.
مدرک «سطح سه» طلاب عمومی در رشته فقه اصول خواهد بود اما طلاب تخصصی، بسته به رشته تحصیلی خود مدرک «سطح سه» آن رشته را دریافت خواهند کرد. پس از آن نیز چند راه برای ادامه تحصیل پیش روی طلبه خواهد بود. راه اول شرکت در درس خارج است. راه دوم ادامه تحصیل در مدارس تخصصی «سطح چهار» بوده و به عنوان راه سوم، طلبه میتواند در آزمون دکترای دانشگاه در رشتههای علوم انسانی شرکت نماید. مقطع «سطح چهار» نیز با ارائه مقاله و رساله علمی به پایان رسیده و مدرک آن معادل دکترای دانشگاه خواهد بود.