چرا جوانان ازدواج نمیکنند؟
سوالی ساده با جوابی به پیچیدگی رشتههای درهم تنیده هزاران توپ نخ کاموا!
بعضی به راحتی شانه بالا میاندازند و میگویند: «چون پول ندارم.». این جواب، شایعترین جواب در این زمانه است. جوابی که به ظاهر خیلی ساده بوده و در مجموع از سه کلمه تجاوز نمیکند ولی تحلیل ابعاد آن نیازمند بحث و بررسی و زمان بسیاری است.
هرچند مسائل اقتصادی در زمان ما بلای جان زندگیهای بسیاری شده اما ناچاریم بپذیریم که این، همه ماجرا نیست. واقعیتهای کمتر مورد توجه در جامعه ما گواه و شاهد محکمی بر این ادعاست که دست پشت پرده هیاهوی مسائل اقتصادی ازدواج چیز دیگری است. این به معنی انکار مشکلات اقتصادی در جامعه امروز ما نیست ولی باید قبول کرد مسائل دیگری نیز در این میان دخالت دارند که در نهایت در ایستگاه مسائل اقتصادی، ماشین ازدواج جوانان را زمین گیر میکنند.
شاید کمتر کسی باور کند ولی آن عامل مهم، «مشکلات فرهنگی» است. شاید در هیچ برههای از تاریخ معاصر ایران زمین ازدواج به سختی دوران امروز نبوده؛ چون امروز جامعه ما درگیر معضلات فرهنگی متعددی است که در بازه زمانی مناسب و در همان لایه فرهنگی حل و فصل نشده و مانند زخمی که عفونت کرده و سالها بعد باعث بیماری بدن و مرگ فرد میگردد، مدتها بعد اثر خود را در لایه اقتصادی نشان میدهد.
فرهنگ ازدواج ما ایرانیان در جامعه امروز به شدت متاثر از آداب و رسوم محلی و البته رسانههاست. آداب و رسوم محلی به خودی خود بعضاً دست و پاگیر است و ازدواج را سخت میکند اما با روی کار آمدن رسانهها و شبکههای اجتماعی و ارائه تصویر رویایی از زندگی ایده آل، همین آداب و رسوم نیز سختتر و سنگینتر شده و ازدواج را رسماً به رقابتی سخت و تنگاتنگ بین خانوادهها تبدیل کرده که جسم و ذهن دو طرف را فرسوده میکند و خلاصی از آن دشوار مینماید.
این فرهنگهای پیچیده و دست و پاگیر بدون در نظر گرفتن عوامل اقتصادی و به خودی خود نیز مسیر ازدواج را ناهموار میکند اما با اضافه شدن مشکلات اقتصادی و اصرار خانوادهها برای انجام رسومات به هر قیمت، سختیهای ازدواج چندین برابر میگردد.
این فرهنگها و آداب و رسوم بسته به زمانی که برای هر یک از آنها در عرف جامعه معین گردیده به چند دسته تقسیم میشوند.
دستهای از این آداب و رسوم مربوط به قبل از ازدواج و حتی قبل از خواستگاری است. این دسته از رسومات مربوط به آمادگیهای لازم برای ازدواج هر یک از دختر و پسر میباشد؛ مثل اینکه در عرف مردم رایج است که سربازی پسر تا تمام نشده نباید به فکر ازدواج باشد یا اینکه تا درس دختر و پسر به فلان مقطع تحصیلی نرسیده فکر کردن به ازدواج را ممنوع میدانند.
دسته دیگری از این رسومات مربوط به مراسمات خواستگاری تا عقد میشود یعنی؛ دورهای که هنوز دختر و پسر محرم نیستند و فرایند خواستگاری و آماده شدن برای مراسم عقد در حال طی شدن است.
دسته سوم مربوط به آداب و رسوم دوران عقد و خطوط قرمز و محدودیتهای این دوره میباشد در حالی که دسته چهارم مربوط به مراسم ازدواج و دسته دیگر مربوط به بعد از ازدواج میشود.
بسیاری از این آداب و رسوم هیچ ریشه عقلانی نداشته و جز سختتر کردن مسیر ازدواج برای دو جوان و ایجاد نگرانیهای متعدد برای خانوادهها هیچ منفعت دیگری ندارد.
رسومات غلط و دست و پاگیر ازدواج زاییده باورهای غلط جامعه ماست و جز با تصمیم و عزم خود ما از بین نخواهد رفت و یکی از مهمترین قدمها در راه نابودی سنتهای غلط ازدواج، برگزاری جشن ازدواج به صورت معقول و منطقی و شرعی و مطابق دستورات دینی میباشد.
این همان هدفی است که مرکز فرهنگی اجتماعی انتظار در قالب مراسم «ازدواج به سبک خوبان» در پی تحقق آن است.
در نوشتار بعدی درباره این مراسم و نحوه برگزاری آن به طور مفصل صحبت خواهیم کرد.
