براساس اعلام بانک مرکزی از اول بهمن 1403 شرکت های صادرکننده پتروشیمی، پالایشی، فولادی، فلزات اساسی رنگین و فرآورده های نفتی از طریق بانک های عامل نسبت به عرضه ارز در بازار ارز تجاری مرکز مبادله ارز و طلای ایران اقدام نموده و رفع تهعد صادراتی نمایند .
سامانه ارز توافقی یک سامانه معاملاتی است که صادرکنندگان و واردکنندگانی که مجوز خرید و فروش ارز را داشته باشند، اقدام به ثبت سفارش کرده و معامله انجام می‌شود. دریافت مجوز خرید ارز مانند قبل از طریق سامانه جامع تجارت انجام می‌شود.
پس از انجام معامله توسط بانک عامل به وکالت از واردکننده یا توسط خود واردکننده (در نسخه دوم سامانه)، بانک‌های عامل طرفین معامله در مدت زمان محدودی که توسط بانک مرکزی تعیین می‌شوند، فرصت دارند تا ارز معامله شده را منتقل کرده تا نهایتا به حساب ذی‌نفع واریز شود.
در پایان هر روز معاملاتی، با توجه به معاملات انجام شده، نرخ آن روز کشف می‌شود که معادل میانگین موزون معاملات آن روز است. در حال حاضر محدودیتی برای نرخ ارز در تالار توافقی سامانه مرکز مبادله وجود ندارد و این نرخ به صورت توافقی در بازار شکل می‌گیرد.
این مسئله به نحوه سیاست‌گذاری دولت و بانک مرکزی بستگی دارد. آنچه که تا کنون در دولت و بانک مرکزی مطرح شده آن است که به مرور نرخ‌های جانبی حذف شده و نرخ کشف شده در مرکز مبادله ارز و طلای کشور مبنای رسمی نرخ ارز می‌شود. در حال حاضر در احکام بودجه پیشنهادی دولت برای سال ۱۴۰۴، نرخ مرکز مبادله جایگزین نرخ نیما شده‌است.
در حال حاضر واردکنندگان و صادرکنندگان بازیگران اصلی این سامانه هستند که از طریق بانک‌ها به عنوان کارگزار معاملات خود را انجام می‌دهند. در ادامه امکان حضور دیگر بازیگران حوزه ارز همچون سرمایه‌گذاران خارجی و … نیز در سامانه فراهم می‌شود.
خریداران یا همان واردکنندگان تنها بعد از گرفتن مجوزهای مربوط از وزارت صمت و بانک مرکزی (تایید ثبت سفارش و تخصیص) امکان انجام معامله در سامانه ارز توافقی را خواهند داشت.
کارگزاران سامانه مذکور، بسته به سیاست‌گذاری بانک مرکزی، بانک‌ها و صرافی‌ها خواهند بود.
شرکت‌های صادرکننده که اجبار به فروش ارز در سامانه نیما را دارند، فعلا تاثیری از این سامانه نمی‌پذیرند، اما در صورتی که سامانه نیما حذف و معاملات به سامانه ارز توافقی منتقل شود، امکان فروش ارز با نرخ توافقی را خواهند داشت.
شرکت‌هایی که مجبور به فروش ارز در نیما نیستند، با ورود به این سامانه می‌توانند معاملات خود را در بستری امن، سریع با قیمت‌های مناسب‌تر و با کارمزدهای کمتر انجام دهند که منجر به افزایش سود عملیاتی آن‌ها می‌شود.
زمانی که تمام معاملات توافقی در این سامانه انجام شود، واردکنندگان می‌توانند در زمان کوتاه‌تری و با نرخ کارمزد ارزی کمتری ارز خود را دریافت کرده و کالای خود را وارد کنند. همچنین، در سامانه مرکز مبادله با توجه به فرآیند کسب‌وکار جدید سامانه که صادرکننده موظف است ارز خود را نزد کارگزار سپرده کنده و واردکننده نیز ریال خود را به حساب واسط واریز می‌کند ریسک تسویه دو سمت معامله به سمت صفر میل می‌کند.
این مسئله موجب می‌شود، واردکننده در خصوص وجود ارز و دریافت آن اطمینان به مراتب بالاتری داشته باشد.
