عملکرد صادرات ایران در سال ۲۰۲۵ طی ششماهه نخست سال، نشاندهندهی ثبات، تنوع و توان سازگاری بالای اقتصاد کشور در برابر تغییرات بازار جهانی است. بر اساس جدیدترین آمارهای گمرکی، ایران در نیمهی اول سال ۱۴۰۴ (مطابق با مارس تا سپتامبر ۲۰۲۵) در مجموع حدود ۱۵۰ میلیارد کیلوگرم کالا به ارزش بیش از ۵.۱۸ میلیارد دلار صادر کرده است. این گزارش، مقاصد اصلی صادرات، کالاهای عمده و روندهای مهم اقتصادی را مرور میکند که در حال شکل دادن به چشمانداز تجاری کشور هستند.
چین در ششماهه نخست سال ۲۰۲۵ بزرگترین شریک تجاری ایران باقی ماند و با وارداتی به ارزش حدود ۶.۹ میلیارد دلار، بیش از یکسوم کل ارزش صادرات ایران را به خود اختصاص داد. بخش عمدهی کالاهای صادرشده به چین شامل گاز طبیعی، متانول و سنگآهن بوده است. پس از چین، عراق با ۴.۵۸ میلیارد دلار در جایگاه دوم قرار دارد که بیشتر شامل سوخت، مصالح ساختمانی و محصولات غذایی است.
امارات متحده عربی با ۳.۴۸ میلیارد دلار در رتبهی سوم قرار دارد و نقش مهمی بهعنوان مرکز ترانزیت و صادرات مجدد ایفا میکند. پس از آن، ترکیه و افغانستان بهترتیب با ۲.۷۳ میلیارد دلار و ۱.۱۵ میلیارد دلار در ردههای بعدی قرار گرفتهاند. این پنج کشور در مجموع حدود ۸۰ درصد از کل درآمد صادراتی ایران را تشکیل میدهند، که نشاندهندهی پیوندهای قوی ایران با بازارهای آسیایی و خاورمیانه است.
بخش انرژی و محصولات پتروشیمی همچنان ستون اصلی سبد صادراتی ایران در سال ۲۰۲۵ را تشکیل میدهند. گاز طبیعی در حالت گازی با ارزشی بیش از ۱.۸۲ میلیارد دلار، بزرگترین کالای صادراتی ایران بود. پس از آن، پروپان مایع با ۱.۷۵ میلیارد دلار در جایگاه دوم قرار گرفت. سایر کالاهای مهم شامل قیر نفتی (۱.۱۴ میلیارد دلار)، بوتان مایع (۱.۱۳ میلیارد دلار) و متانول (۱.۰۸ میلیارد دلار) هستند.
در بخش صنعتی، شمشهای آهن و فولاد غیرممزوج با ۹۶۳ میلیون دلار و اوره کشاورزی با ۸۶۴ میلیون دلار سهم قابل توجهی در صادرات داشتند. بخش معدن نیز عملکرد پایداری را حفظ کرده و بیش از ۶.۶ میلیارد کیلوگرم کنسانتره و سنگآهن به ارزش بیش از ۱ میلیارد دلار صادر کرده است. این آمارها بیانگر تداوم نقش ایران بهعنوان تأمینکنندهی اصلی مواد خام و پایه در زنجیره تأمین منطقهای هستند.
از نظر وزنی، ایران در این دوره حدود ۱۵۰ میلیارد کیلوگرم کالا صادر کرده است؛ عددی که جایگاه ایران را بهعنوان یکی از تأمینکنندگان اصلی انرژی و مواد صنعتی در منطقه تثبیت میکند. تمرکز صادرات بر کشورهای آسیایی و همسایه، نشاندهندهی بهرهگیری از موقعیت جغرافیایی استراتژیک ایران و تداوم مسیرهای تجاری پایدار، حتی در شرایط محدودیتهای بینالمللی است.
کشورهای حاشیه خلیج فارس، بهویژه امارات، عمان و قطر، سهم بزرگی از صادرات غیرنفتی ایران را به خود اختصاص دادهاند. همچنین صادرات به پاکستان و هند نیز رشد پایداری داشته است، بهویژه در حوزهی محصولات کشاورزی و شیمیایی. این تنوع، نشانهای از حرکت تدریجی ایران بهسمت کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی و تقویت صادرات غیرنفتی است.
عملکرد ششماههی نخست سال ۲۰۲۵ نشاندهندهی تمرکز ایران بر توسعهی صنایع صادراتمحور و گسترش دسترسی به بازارهای منطقهای است. با وجود نوسانات جهانی در قیمت کالاهای پایه، ارزش صادرات ایران در سال ۲۰۲۵ بیانگر پایداری رقابتپذیری کشور است که از ظرفیت تولید صنعتی، منابع انرژی و تقاضای منطقهای پشتیبانی میشود.
با توسعهی زیرساختهای تجاری و تقویت روابط دوجانبه با اقتصادهای آسیایی، انتظار میرود عملکرد صادراتی ایران در نیمهی دوم سال نیز روندی پایدار داشته باشد. حوزههای دارای پتانسیل رشد شامل مشتقات پتروشیمی، فلزات و محصولات کشاورزی هستند که توسط توان تولید داخلی و نیاز بازارهای هدف تقویت میشوند.
در مجموع، بررسی آماری صادرات ایران در سال ۲۰۲۵ در ششماههی نخست، ساختار قوی و متوازن صادرات کشور را نشان میدهد. با بیش از ۵ میلیارد دلار ارزش کل صادرات، روابط گسترده با اقتصادهای بزرگ آسیایی و تداوم صادرات محصولات صنعتی و پتروشیمی، ایران همچنان یکی از بازیگران کلیدی تجارت منطقهای محسوب میشود. عملکرد باثبات در بخشهای مختلف، چشمانداز مثبتی را برای نیمهی دوم سال ترسیم میکند و جایگاه ایران را بهعنوان تأمینکنندهای قابل اعتماد در بازار جهانی تقویت میکند.
