پمپ های پلانجر با پیستون حرکت نمی کند، اما دارای یک مهر و موم ثابت در جعبه است. یک پیستون جمع شونده اثر مکش در انتهای مایع ایجاد می کند و دریچه مکش را باز می کند. محیط به انتهای مایع جریان می یابد. سپس پیستون به جلو حرکت می کند.
پیستون حجم موجود را از طریق حجم خود جابجا می کند و فشار سیال مورد پمپاژ را افزایش می دهد. دریچه ی مکش مسدود می شود و شیر فشار، مسیر را برای سیال تحت فشار به منطقه فرآیند باز می کند.
حرکت رو به جلو و عقب پیستون به طور مداوم انجام می گیرد و دریچه ها را باز و بسته می کند. بسته به کاربرد چرخه ها، تا چند صدبار در دقیقه تکرار می شوند. برای جلوگیری از جریان متناوب سیال از دمپرهای ضربانی سمت مکش و تخلیه استفاده میشود که جریان یکنواخت و کاهش ضربان را تضمین می کند.
چندین پیستون را می توان در یک پمپ به صورت ترکیبی، برای افزایش سرعت جریان و یکنواخت تر شدن جریان استفاده کرد. تعداد پیستون های پمپ، بستگی به طراحی و کاربرد دارد. پیستون ها به صورت هیدرولیکی یا توسط یک میل لنگ با میله های اتصال و پسوندهای متقاطع هدایت می شوند. اگر چندین پیستون وجود داشته باشند، موقعیت های زاویه ای روی میل لنگ را می توان به گونه ای توزیع کرد که پیک های فشار در پمپ به صورت تکان خورده باشد.
پمپ های پلانجری از دو قسمت مهم تشکیل شده است:
پاور انتها، حرکت چرخشی موتور محرک را به یک حرکت نوسانی به جلو و عقب پیستون تبدیل می کند. برای این منظور، از میل لنگ، شاتون و سر متقاطع استفاده می شود. پیستون ها به سرهای متقاطع متصل می شوند و از طریق جعبه های پر کننده وارد بخش انتهای مایع پمپ می شوند. موتورهای محرک می توانند موتورهای الکتریکی و همچنین موتورهای احتراق داخلی باشند.
انتهای قدرت از مواد ریخته گری مستحکم و مقاوم تولید می شود، تا برای استفاده مداوم و سخت آماده باشند.
این قسمت شامل جعبه های پرکننده و محفظه شیر است، که در آن قسمت افزایش فشار محیط ایجاد می شود. اجزای مختلف این بخش با محیط مایع در تماس هستند. محفظه جعبه پر کردن، بلوک سوپاپ و شیرها را از موادی می سازند که با کاربرد و سیالی که پمپاژ می شود، سازگاری داشته باشند.
انتهای مایع از مواد ریخته گری ساده و یا فولادهای ضد زنگ با آلیاژ بالا مانند سوپر دوپلکس یا حتی تیتانیوم باشند.
پمپ پیستونی که از انواع پمپ رفت و برگشتی می باشد را می‌توان به عنوان پمپی تعریف نمود که براساس حرکت رفت و برگشتی
در امتداد یک خط راست عمل می‌کند. این نوع پمپ ها را بر حسب احتياج می‌توان به طریقی ساخت که فشار زیاد بوجود آورند و یا
اینکه فقط عمل انتقال مایعات را بدون ایجاد فشار انجام دهند.
کاربردهای معمول پمپ های پیستونی عبارتند از:
