✍مهدی اکبری‌فر | ? دانشجوی ارشد مهندسی مواد علم و صنعت | ? پرونده «صلح»
? او هم از ترس طمع ارامنه و عرب قبول کرده اما می‌خواهد خودش در تحت سوزرنته ایران والی کردستان باشد. این مسئله کردستان خیلی برای ما محل ملاحظه است و دولت ایران برای آنکه هم آنجا را بگیرد و هم نگاه بدارد و هم کردستان خودمان را از دست ندهد خیلی باید کفایت به خرج بدهد. …
پس از پایان جنگ‌جهانی اول، کنفرانس صلحی در پاریس به منظور رسیدگی به وضعیت کشورها پس از پایان جنگ و مشخص کردن تکلیف عثمانی، اطریش مجارستان و … تشکیل می‌شود. هیئتی ایرانی نیز از طرف دربار احمدشاه قاجار به منظور طلب خسارت و جبران مافات حاصله از طوی دول متخاصم طی جنگ جهانی، راهی این کنفرانس می‌گردد. محمدعلی فروغی، از سیاستمداران برجسته تاریخ ایران است که یادداشت‌هایش در این سفر توسط نشر سخن به چاپ رسیده است.
چهارشنبه یازدهم جمادی‌الاول ۱۳۳۷
…بعدازظهر منزل ممتازالسلطنه رفتم. شریف‌پاشا آنجا آمد و درباره کردستان صحبت کردیم. میل او این بوده‌است که در کردستان سلطنت مستقلی برای خود برپاکند. حالا که مایوس شده در عالم رقابت با فرانسه و نظر به اطمینانی که انگلیسها از ضعف ایران دارند او را تشویق کرده‌اند که تمایل به ایران کنند. او هم از ترس طمع ارامنه و عرب قبول کرده اما می‌خواهد خودش در تحت سوزرنته ایران والی کردستان باشد. این مسئله کردستان خیلی برای ما محل ملاحظه است و دولت ایران برای آنکه هم آنجا را بگیرد و هم نگاه بدارد و هم کردستان خودمان را از دست ندهد خیلی باید کفایت به خرج بدهد. …
جمعه یازدهم جمادی‌الاخر
…شب مهمان شریف‌پاشای کرد بودیم. مطلب مهمی کشف شد و آن اینکه انگلیسها کردها را امیدوار کرده‌اند که استقلال یافته و امور خود را محول به انگلیسها کنند و کردستان ایران را هم می‌خواهند ضمیمه کردستان عثمانی کنند. منتها اینکه اسم سوزرنته ایران به آن بدهند و مشاورالممالک احمق در مذاکرات خود این را نفهمیده خیال کرده بود کردها حاضر شده‌اند جزء ایران شوند. خلاصه این فقره منظره عجیبی پیش من آورد. خدا بخیر کند گربه رقصانی‌هایی که در این خصوص و سایر موارد انگلیسها برای ایران بکنند. …
جمعه ۲۳ رجب
…امروز کتابچه از شریف پاشا دیدیم به طبع رسیده که در آن استقلال کردستان را از کنفرانس صلح می‌خواهد و نقشه برای حدود کردستان کشیده و کردستان ایران را هم ضمیمه کرده، حتی شهر کرمانشاه را در آن داخل کرده‌است. …
جمعه ۶ جمادی الاولی
…نهار منزل مادمازال رو خوردم و به ملاقات توپچی‌باشوف رفتم و در مورد مداومت در کار صحبت کردم. گفت من حرفی ندارم اما رفقای من اینجا نیستند. صبر کنید تا بیایند. ضمن گفت نماینده کردها با ارامنه سازش کرده‌اند مبنی براینکه از تمام کردستان چه ایرانی چه عثمانی و حتی قسمتی از قفقاز یک مملکت تقریبا مستقل تشکیل دهند. گفتم این کار شریف‌پاشا و حقه‌بازی ارامنه است. …
از یادداشت‌های محمدعلی فروغی از کنفرانس صلح پاریس (۱۹۱۹)
? برای دسترسی به فایل تمامی مطالب این پرونده، می توانید به لینک فایل سی و یکم آرمان شهر مراجعه کنید.
