هر فردی با توجه به سلیقه و شرایط خود تلاش می‌کند تا محیط و وسایل زندگی، کار و …را به زیباترین و کاربردی‌ترین حد ممکن انتخاب نماید. طراحی دکوراسیون داخلی یکی از مواردی است که نقش بسزایی در زیبایی فضای خانه، اداره و به طور کلی فضای داخلی تمام ساختمان‌ها دارد. برای مثال هنگامی وارد ساختمان‌هایی می‌شوید که به طراحی فضای داخلی آنها مانند پله معلق فلزی توجه ویژه‌ایی شده است، شاهد ایده‌های بسیار خلاقانه و جذاب در گوشه گوشه ساختمان خواهید بود. یکی از قسمت‌هایی که به زیبایی دکوراسیون داخلی می‌افزاید نصب پله مارپیچ و پله فلزی می‌باشد. از آنجا که راه پله‌ها محل رفت و آمد افراد هستند، هنگام طراحی آنها امنیت، کاربری و راحتی در اولویت قرار دارند.
پله مارپیچ انواع مختلفی دارد که با توجه به نوع کاربری، فضا، سلیقه و بودجه می‌توان مناسب‌ترین گزینه را انتخاب نمود. همچنین با انتخاب پله گردون با جنس چوب، استیل، سنگ، شیشه و یا ترکیبی از آنها می‌توان جذابیت دکوراسیون داخلی را چندین برابر نمود.
با ما همراه باشید تا در این مقاله تمام اطلاعات کاربردی درباره انواع پله‌های مارپیچ، طراحی و نحوه اجرای آنها را در اختیارتان قرار دهیم.
هر نوع پله‌ایی که کف آن اطراف یک میله بچرخد یا به بیان دیگر قوس داشته باشد را پله گرد می‌گویند. پله مارپیچ نیز نوعی پله پیچ با زاویه چرخش ۳۶۰ درجه است. به طوری که اگر پله‌های مارپیچ را از بالا نگاه کنید شکلی مشابه صدف حلزون دارند. در واقع به همین دلیل این پله‌ها به پله‌های حلزونی و یا اسپیرال معروف از جمله پله گرد چوبی هستند.
پله‌های مارپیچ را می‌توان در فضاهای داخلی و بیرونی ساختمان‌های مسکونی، تجاری، اداری و ویلایی استفاده نمود.
شاید برایتان سوال شود که دلیل محبوبیت پله‌های مارپیچ چیست؟ بدون تردید زیبایی و جذابیت این پله‌ها اولین علت است. در واقع از گذشته‌های دور تاکنون شاهد نصب این پله‌ها در قصرها، عمارت‌های اشرافی، ویلاها، هتل‌ها و … هستیم. علاوه بر زیبایی سایر دلایل انتخاب و نصب این پله‌ها شامل موارد زیر می‌باشند: گستردگی فضای داخلی، سهولت در استفاده، مقاوم در برابر ضربه و آتش.
برای اجرای پله مارپیچ ابتدا باید در قسمت مرکزی مکان انتخاب شده برای اجرا، یک میلگرد در سطح زمین کوبیده شود. پس از خواندن شعاع داخلی و خارجی از روی نقشه باید با استفاده از میلگرد و مفتول این شعاع را بر روی زمین رسم کنید. پس از آن باید پایه پابند قالب را تهیه کنید یعنی تکیه‌گاه‌های قسمت داخلی و خارجی باید بر روی زمین به صورت کاملا محکم نصب شوند. حال باید قسمت شروع راه پله را مشخص کنیم.
بعد از مشخص کردن شروع راه پله باید طبق ابعاد موجود بر روی نقشه ابعاد دیوار‌ها را برش زده و بر روی پایه پابند نصب کنید. با بالا رفتن تعداد پله‌ها، ارتفاع دیواره‌ها نیز زیادتر می‌شود. پس از اتمام نصب دیواره‌ها باید کف قالب را آماده کنیم. در این قسمت باید طبق محاسبات داخل نقشه کف قالب را درست کرد. همچنین ضخامت چوب مورد استفاده در تمامی قسمت‌ها باید یکسان باشد.
برای قسمت بعد باید کف قالب را پایدار کنیم که این کار با استفاده از اجرای آرماتور انجام می‌شود تا راه پله تحمل وزن بتن را داشته باشد. سپس تخته‌های پیشانی قالب را بر روی آرماتورها قرار می‌دهیم تا عمل بتن‌ریزی انجام شود. بعد از خشک شدن بتن تخته‌های اطراف آن را باز می‌کنیم و می‌توانید با گچ پله را سفید کرده و زیباتر کنید.
لازم به ذکر است که این نوع اجرا برای پله مارپیچ از جنس بتن اکسپوز است و ممکن است اجرای پله مارپیچ با مواد اولیه دیگر کمی متفاوت باشد.
برای محاسبه ابعاد پله مارپیچ به ارتفاع پله، اندازه پخش پهن پله، اندازه پخش باریک پله، تعداد پله‌ها، ضخامت هر یک از پله‌ها، زاویه اتصال پله با میله اصلی نیاز داریم. همانطور که می‌دانید طول پله نباید کمتر از ۸۰ سانتی‌متر باشد. همچنین اندازه پخش پهن پله می‌تواند از ۴۰سانتی‌متر به بالا و اندازه بخش باریک پله نیز بایدکم‌تر از ۲۰ سانتی‌متر باشد. در ادامه نکاتی برای محاسبه پله مارپیچ ارائه می‌دهیم.
پله‌های مارپیچ بر اساس جنس و میزان فضای مورد نیاز به انواع زیر تقسیم می‌شوند:
معمولا شعاع داخلی پله‌های مارپیچ دو محور باکس فراتر از ۵۵ سانتی‌متر است. در نتیجه جز پله‌های بزرگ محسوب می‌شوند. بیشترین کارایی این پله‌ها در هتل‌ها، مراکز تجاری و مراکز خرید مجلل است. به عبارتی این پله‌ها برای مکان‌هایی مناسب هستند که در فضای نصب هیچ محدودیتی ندارند. گرا که اگر شعاع داخلی این پله‌ها از ۵۵ سانتی‌متر کمتر شود با مشکل روبرو می‌شوید.
پله‌های مارپیچ دو محور ورق نیز دارای شعاع داخلی ۵۵ سانتی‌متر می‌باشند. دقیقا شبیه پله‌های دو محور باکس نباید شعاع داخلی آنها از ۵۵سانتی‌متر کمتر شود. تفاوت این دو نوع پله در هزینه و کاربرد آنهاست. پله‌های مارپیچ دو محور ورق اقتصادی‌تر و فقط مناسب ساختمان‌های مسکونی می‌باشند.
شاسی این پله‌ها به شکل یک جعبه فولادی کنگره‌دار در پایین کف آنها واقع می‌شود. بیشترین کاربرد این پله‌ها برای مراکز تجاری و ساختمان‌های مسکونی است. پله‌های مارپیچ زیر محور دکوراتیو و تزئینی و با شعاع داخلی بیش از ۸۵ سانتی‌متر می‌باشند.
در طراحی این مدل پله یک سمت آن معلق باقی می‌ماند. از این رو آنها را زیر شاخه پله‌های کنسولی می‌دانند. نکته مثبت این پله‌ها امکان نصب شاسی به طور نامتقارن است. در نتیجه ضرورتی ندارد شاسی به طور متقارن وسط سازه نصب شود. از این رو سمت کف پله که بالای بدنه قرار گرفته تکیه گاه قوی‌تری دارد و سمت دیگر آن معلق می‌شود.
این پله‌ها در دسته پله‌های مدرن و بسیار انعطاف پذیر قرار دارند. منظور از انعطاف پذیری، امکان افزودن پاگرد، ترکیب طرح‌های منحنی و مستقیم و تغییر جهت منحنی است. این تغییرات نه تنها به زیبایی پله آسیبی نمی‌رساند بلکه کارایی آن را نیز افزایش می‌دهد.
۴. پله مارپیچ تک محور کنسولی
پله‌های مارپیچ تک محور کنسولی و معروف به پله معلق دارای شعاع کمی هستند. همچنین اندازه عرض کف راه پله از ۷۰سانتی‌متر فراتر نمی‌رود. ممکن است با اولین نگاه گمان کنید پله‌ها به دیوار وصل و تکیه داده شده‌اند. اما در واقع پله‌ها به تکیه‌گاه‌های تعبیه شده در داخل دیوار متصل هستند که مانع لرزش پله می‌شوند.
این نوع پله همان پله مارپیچ ساده است که به عنوان پله فرار شناخته می‌شود. شعاع این نوع پله کم است در نتیجه برای نصب در فضاهای تجاری یا مسکونی هیچ محدودیتی ندارد.
پله‌های مارپیچ محور مرکزی برش‌خورده نیز شعاع کمی دارند. به اینگونه که شعاع خارجی آنها نباید کوچک‌تر از ۹۵سانتی‌متر باشد. بیشترین کاربرد این پله‌ها در مراکز تجاری است.
همانطور که از نام این نوع پله مشخص است زمانی که زیبایی پله مطرح نیست می‌توان از پله مارپیچ تیرآهنی استفاده نمود.
در طراحی پله مارپیچ یا پله گردون، کف پله‌ها به لوله‌ای به قطر ۱۰ تا ۱۵ سانتی‌متر متصل می‌شود. در هر گردش ۳۶۰ درجه‌ای از ۷ پله به بالا تعبیه می‌شود. این طراحی را می‌توان با استفاده از نرم افزار کامپیوتری اتوکد و با دستور Array اجرا کرد. در این قسمت به بررسی ۴ مورد مهم در طراحی پله گردون می‌پردازیم.
حداقل اندازه کف پله در راه پله مارپیچ تقریبا ۶۶ سانتی‌متر می‌باشد. اندازه ۶۶ سانتی‌متری که ذکر شد برای عبور یک نفر از راه پله کافی است.پخش پهن پله‌ها باید تقریبا ۳۸ سانتی‌متر و پخش باریک داخلی باید ۱۹ سانتی‌متر باشد تا راه پله مارپیچ استانداردی داشته باشیم. همانطور که می‌دانید طول کف پای یک فرد معمولی حدود ۳۰ سانتی‌متر است، در نتیجه قسمت پهن راه پله تقریبا تمام کف پا را پوشش می‌دهد اما باز هم برای پایین آمدن نمی‌توان به هیچ وجه از قسمت باریک راه پله استفاده کرد. اگر چه ممکن است بعضی افراد بتوانند برای بالا رفتن، از قسمت باریک راه پله استفاده کنند.
ارتفاع بین دو پله به هیچ عنوان نباید زیادتر از ۲۴ سانتی‌متر باشد. به ارتفاع اندازه‌گیری شده از کف اولین پله تا کف آخرین پله، ارتفاع سرگیری می‌گویند. اندازه این ارتفاع سرگیری می‌تواند حداقل ۱۹۸سانتی‌متر باشد.
ارتفاع نرده‌ها نیز باید بین ۶۸سانتی‌متر تا ۹۶سانتی‌متر باشد. ارتفاع نرده‌ها از قسمت نصب شده بر روی دست اندازه تا کف پله حساب می‌شود. همچنین فاصله بین میله‌های عمودی این نرده‌ها اهمیت زیادی دارد زیرا باید به گونه‌ای باشد که جسم یا اشیائی از آن عبور نکند که حداقل فاصله ۱۰ سانتی‌متر است. نرده دایره‌ای شکل می‌تواند قطر ۳ تا ۵ سانتی‌متری داشته باشد. اگر هم که نرده دایره‌ای شکل نیست ابعاد آن باید بیشتر از ۱۶ سانتی‌متر باشد.
این راه پله با شعاع ۹۰سانتی‌متر و لوله اصلی با قطر ۱۰سانتی‌متر حدود ۷۵کیلوگرم وزن دارد.همچنین فضای مورد نیاز برای اجرای راه پله با این ابعاد یک محیط ۱۴۰ در ۱۴۰ سانتی‌متری می‌باشد.
نتیجه گیری
در این مقاله سعی کردیم تا شما را با پله مارپیچ آشنا کنیم تا اگر قصد دارید که برای منزل خود پله مارپیچ نصب کنید مراحل محاسبه، طراحی و حتی انواع آن را بدانید. شما می‌توانید بر اساس سبک دکوراسیون داخلی منزل و حتی بودجه خود یکی از انواع پله گردون را انتخاب کنید. لازم به ذکر است که هر کدام از این پله‌ها کاربرد خاص خود را دارد و باید متناسب با مکان مورد نظر انتخاب شوند. برای اجرای پله مارپیچ و اطلاع از قیمت این نوع پله‌ها می‌توانید به وب‌سایت novinpele.com مراجعه نمایید.
