فَمَنْ حَاجَّكَ فِيهِ مِن بَعْدِ مَا جَاءَكَ مِنَ الْعِلْمِ فَقُلْ تَعَالَوْا نَدْعُ أَبْنَاءَنَا وَأَبْنَاءَكُمْ وَنِسَاءَنَا وَنِسَاءَكُمْ وَأَنفُسَنَا وَأَنفُسَكُمْ ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَل لَّعْنَتَ اللَّـهِ عَلَى الْكَاذِبِينَ
ابن حیّان، مفسّر بزرگ قرن ششم اهل سنّت به نقل از شعبی می‌گوید:
«آیه این‌گونه تفسیر می‌شود، که مراد از «ابناءنا»، حسنین علیهماالسلام، منظور از «نسائنا» حضرت صدّیقهٔ کبری سلام‌الله‌علیها، و منظور از «انفسنا» امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام است.»
شیعیان، با توجّه به آیه‌ی مباهله معتقدند امیرالمؤمنین علیه‌السلام نفْس پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوآله هستند؛ به این معنا که در تمام صفات و ویژگی‌ها به غیر از نبوّت با آن حضرت مساوی بوده و بنابراین، از هر شخص دیگری برای جانشینی ایشان سزاوارترند. در برابر این برهان واضح، در طول اعصار تلاش‌های گسترده و بی‌دریغی صورت گرفته که به اختصار به آن‌ها می‌پردازیم.
۱. جعل و دستبرد در شأن نزول: این مورد نمونه‌های گوناگونی دارد و اکنون به ذکر یکی از آن‌ها که در آن نام امیرالمؤمنین حذف شده اکتفا می‌کنیم:
«... صبح هنگام، پیامبر به همراه فاطمه، حسن، حسین و «برخی از صحابه» برای مباهله رفت...!!»
با توجّه به احادیث بسیاری که شأن نزول صحیح را ضبط نموده‌اند، این حیله ناکام مانده و در میان اهل سنّت نیز پذیرفته نیست.
۲. مراد از «انفسنا» علی علیه‌السلام نیست!
بسیاری همچون ابن تیمیه، بنیان‌گذار وهابیت، این نظر را اختیار کرده‌اند. ولی به نظر می‌رسد مبدع این شبهه مأمون عباسی باشد. در روایت زیر، شبهه از زبان مأمون، و پاسخ از زبان امام رضا علیه‌السلام نقل می‌شود:
روزی مأمون از امام رضا عله‌السلام می‌خواهد بزرگترین فضیلت امام علی علیه‌السلام را طبق قرآن کریم بیان کند. امام نیز پس از تلاوت آیه مباهله می‌فرمایند: در آیه منظور از «أَبْنَاءَنَا» امام حسن و امام حسین علیهماالسلام است. و منظور از «نِسَاءَنَا» حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها است. پس «اَنفُسَنا» که همراه پیامبر برای مباهله آمده، امیرالمؤمنین بود و بنابراین عبارت امام علی علیه‌السلام نفس و جان پیامبر صلیاللهعلیهوآله شمرده می‌شود. مأمون سؤال می‌کند که چرا منظور از «اَنفُسَنا» خود پیامبر نباشد؟ امام رضا علیه‌السلام جواب می‌دهند که پیامبر دعوت‌کننده است و دعوت‌کننده نمی‌تواند خود را دعوت کند. پس «اَنفُسَنا» به دعوت پیامبر برای مباهله آمده و باید کسی غیر از پیامبر باشد.
۳. «انفسنا» بیان‌گر مساوات پیامبر اکرم و علی علیهماالسلام نیست!
عدّهٔ دیگری این شبهه را مطرح نموده و گفته‌اند: «ممکن نیست که مراد از نفس پیامبر بودن علی علیه‌السلام، برابری او با پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوآله باشد. چه آن‌که، پیامبر نبوت داشته‌اند و علی صاحب نبوت نبوده‌است. بنابراین، مراد، چیز دیگری مثل هم‌کیش بودن یا قرابت امیرالمؤمنین با پیامبر است.»
در پاسخ به این شبهه می‌گوییم: صحیح این است که پیامبر و امیرالمؤمنین علیهماالسلام در تمامی صفات و فضائل، به غیر از نبوت، اتّحاد دارند. فارغ از کتب پیروان اهل بیت علیهم‌السلام، روایاتی در منابع اهل سنّت وجود دارند که این نظریه را تأیید می‌نمایند. یک نمونهٔ آن‌ها از کتاب خصائص نسائی، نویسندهٔ یکی از صحاح ستّه نقل می‌شود:
پیامبر اکرم فرمودند: یا علی! هرگاه از خداوند چیزی خواستم همانند آن را نیز برای تو درخواست کردم. هر چه خواستم خدا به من عطا نمود، جز آن که به من گفته‌شد: پس از تو پیامبری مبعوث نخواهد شد.
هم‌چنین این روایت از صحیح بخاری مؤید همین مطلب است:
یا علی،! تو از من هستی و من از توام.
با توجّه به مطالب گفته‌شده، با دقّت به سؤال پاسخ دهید.
