? در جریان آخرین حج پیامبر، جبرئیل، سه بار بر پیامبر نازل شد و دستور به ابلاغ این پیام داد و هر بار پیامبر می‌خواست که ایشان را از انجام این کار، معاف کند. اما در دفعه سوم، جبرئیل از جانب خداوند وعده‌ی تأمین می‌دهد و او را از خطرات مردم حفظ می‌کند.
بالآخره پیامبر در نقطه‌ای که مردم از حج بازمی‌گشتند و چهارراهی بود که از هم جدا می‌شدند، اقدام به ایراد خطبه کردند.
در ابتدای ابلاغ پیام، مردم را این‌طور مورد خطاب قرار دادند:
? «من به همين زودى دعوت خدا را اجابت كرده، از ميان شما مي‌روم.
من مسئولم شما هم مسئوليد.
شما درباره من چگونه شهادت مي‌دهيد؟
مردم صدا بلند كردند و گفتند:
ما گواهى مي‌دهيم تو وظيفه رسالت را ابلاغ كردى و شرط خيرخواهى را انجام دادى و آخرين تلاش و كوشش را در راه هدايت ما نمودى، خداوند تو را جزاى خير دهد.»
سپس فرمود: آيا شما گواهى به يگانگى خدا و رسالت من و حقانيت روز رستاخيز و برانگيخته شدن مردگان در آن روز نمي‌دهيد؟! همه گفتند: آرى، گواهى مي‌دهيم. فرمود: خداوندا گواه باش!
بار ديگر فرمود: اى مردم! آيا صداى مرا مي‌شنويد؟... گفتند: آرى و به دنبال آن، سكوت سراسر بيابان را فرا گرفت و جز صداى زمزمه باد چيزى شنيده نمي‌شد.
? و سپس در ادامه خطبه آیه‌ای که نازل شده بود را برای مردم خواند:
«او به من وحی کرده‌است کاری را انجام دهم؛ می‌خواهم دستورش را اطاعت کنم. اگر اطاعت نکنم مرا عذاب می‌کند؛ و اگر بخواهد عذاب کند، هیچ‌کس با هیچ حیله‌ای نمی‌تواند آن را از من دور کند. هیچ خدایی جز او نیست. خدا مطالبی را بر من نازل کرده و به من اعلام کرده‌است که اگر آن را به شما نرسانم، رسالت الهی خود را انجام نداده‌ام. او ضمانت کرده است آسیبی به من نرسد. خدا کریم و پشتیان است. خدا این‌چنین به من وحی کرده است:« یا اَیُّها الرَّسول بَلِّغ ما اُنزِلَ اِلیکَ مِن رَبِّکَ وَ اِن لَم تَفعَل فَما بَلَّغتَ رِسالَتَهُ وَ اللهُ یَعصِمُکَ مِن النّاس» (مائده، ۶۷)
ای پیامبر! آن‌چه از طرف پروردگارت بر تو نازل شده‌است به مردم برسان. اگر انجام ندهی پیام خدا را نرسانده‌ای. خدا تو را از مردم حفظ می‌کند.
❇️ شأن نزول این آیه را که در مورد واقعه غدیر است، علمای شیعه و سنی زیادی نقل کرده‌اند. اما از شواهد و قرائن هم پیداست که مهم‌ترین موضوعی که در اواخر عمر شریف پیامبر اکرم (ص) قرار داشت همین مسئله جانشینی ایشان بود که خداوند با لحنی تهدیدگونه، سرپیچی از آن را مساوی با کامل نکردن رسالت نبوی دانسته‌بود.
اما فارغ از مباحث روایی، به سوال زیر که درباره علت تطبیق آیه و غدیر هست، پاسخ بدهید.
