در دنیای ربات ها، دکتر شدن چه قدر سخت است؟
در عصر فتح دنیا توسط تکنولوژی و درد و دل آدم ها با هوش مصنوعی و امتحان هایی که دیگر سختی و استرس و دردسر ندارند، فکر کردن به سوالاتی مثل در دنیای ربات ها دکتر شدن چه قدر سخت است یا اینکه ربات ها باید روزی چند ساعت درس بخوانند تا در رشته پزشکی قبول شوند، چیز عجیب غریبی نمی توانست باشد. تنها چیز عجیب غریب، شاید این بود که برای یافتن جواب همه این سوالات، باید یکی از همین ربات های پرتلاشِ عشق پزشکی را پیدا می کردیم: سینا!
سینا یک ربات جراح از راه دور است که می تواند عمل های جراحی واقع در حفره های شکمی، قفسه سینه و لگنی را با حداقل آسیب به بیمار، با نظارت و هدایت یک جراح واقعی انجام دهد. سینا شامل یک کنسول کنترل فرایند جراحی می باشد که در زمان حقیقی و در لحظه، تصویری با کیفیت بالا از داخل دل و روده بیمار در اختیار جراح قرار می دهد و کمک می کند با ساختاری مشابه همان پلی استیشن خودمان، فرامین حرکتی دست ها و انگشتان و پاهای جراح دریافت شود و اطلاعات آن، به بازوهای توانمند و مکانیکی سینا فرستاده شود تا قهرمان ما بتواند جراحی را به بهترین نحو ممکن انجام دهد.
همان طور که پیداست، تخصص اصلی سینا جراحی لاپاراسکوپی است. سینا با ایجاد دو یا سه شکاف پنج میلی متری و یک شکاف ده میلی متری می تواند به اعماق حفره های شکمی بیمار سفر کرده و همه مشکلات آن جا را حل کند و از شدت جراحات معمول وارد شده به بیمار بکاهد و سرعت بهبودی او را نیز افزایش بخشد. مزیت دستگاه پلی استیشنی! که سینا در اختیار جراح واقعی قرار می دهد این است که هیچ محدودیت حرکتی ای در مچ و انگشتان جراح وجود نداشته و حرکات دستان او، مثل دیگر پلی استیشن های موجود، معکوس نمی باشد و طراحی پارامترهای پرشمار ارگونومیک آن راحتی بیشتری را برای جراح واقعی به ارمغان آورده و تضمین می کند که دیگر خبری از خستگی ناشی از جراحی های طولانی برای او نیست.
در این سیستم پیچیده، یک تناظر یک به یک وجود دارد که به جراح واقعی مان کمک می کند تا همزمان همه حرکات دلخواه را به بازوان سینا منتقل کند، اما در صورت نیاز و به منظور افزایش دقت این مقدار را تغییر داده تا درجه آزادی حرکت ها، بسته به نوع جراحی کمتر یا بیشتر شود و امکان انجام حرکات بسیار ظریفتر نیز میسر شود. همچنین، کنسول کنترل فرایند سینا دارای سنسورهای خیلی حساسی است که بصورت خودکار، لرزش دستان جراح را تشخیص داده و حرکات ناشی از لرزش ناخواسته را از حرکت اصلی دست جراح جدا کرده و تنها حرکت اصلی را روی ابزارها اعمال نموده و امنیت جراحی را به بالاترین حد خود می رساند.
و اما آخرین، و شاید شگفت انگیزترین سطر از بیوگرافی قهرمان ما، سامانه جراحی از راه دور یا همان تله سرجری اوست. سینا می تواند به دو صورت محلی و یا اینترنتی، جراحی را از راه دور انجام دهد. فرض کنید جراح واقعی ما با پلی استیشن معروفِ سینا در شهر (الف) بوده و بازوهای مکانیکی سینا واقع در شهر (ب) و به فاصله هزاران کیلومتری از شهر (الف) را به حرکت درآورده و کابوس فراهم نبودن شرایط جراحی و درمانِ بیماران مناطق دوردست را به رویایی شیرین برای جامعه پزشکی مبدل سازد.
سینا اما یک نماینده کوچک از دنیای بزرگ ربات هاست که می گوید در این دنیا، دکتر شدن نه به درس خواندن و استرس کنکور نیاز دارد و نه به شب های بی خوابی؛ بلکه باید سال های دراز، مهندسی و برنامه ریزی شد، میلیونها فرمان را تحلیل کرد، لرزشها را حذف کرد، بینقص عمل کرد و همه و همه بی آن که خسته شد، تردید کرد و یا ترسید.
اما آیا روزی خواهد رسید که سینا و دوستانش فراتر از یک ابزار یا دستیار کمکی برای جراحان واقعی بوده و احساس کنند، تصمیم بگیرند و جان آدم ها را نجات دهند؟!
باید امیدوار بود و منتظر ماند و دید...
گزارش بازدید از شرکت نوآوران رباتیک و پزشکی سینا و پروژه ملی ربات جراحی از راه دور« سینا»،
به قلم نرگس پورسینا، دانشجو مهندسی پزشکی دانشگاه شهید بهشتی.
