مدت زمان موردنیاز برای مطالعه: 25 دقیقه
نویسنده: علی معصومی، دانشجوی مقطع کارشناسی ارشد رشته حسابداری، دانشکده علوم مالی، دانشگاه خوارزمی
واژگان کلیدی: مقالات علمی-پژوهشی، مقالات مروری، مقالات تجربی، مقالات نظری، مقالات کاربردی
مقدمه
مقاله یکی از ابزارهای اصلی انتقال دانش و اطلاعات در دنیای علمی و حرفه‌ای است. این نوشته‌ها می‌توانند شامل یافته‌های پژوهشی، تحلیل‌ها، بررسی‌ها و ارائه‌های نظریه‌ها و مفاهیم باشند. هر نوع مقاله، بسته به هدف و مخاطبان آن، نقش خاصی در توسعه دانش و آگاهی دارد. شناخت انواع مختلف مقالات به نویسندگان و محققان این امکان را می‌دهد که بتوانند به‌طور مؤثرتر پیام خود را منتقل کرده و تأثیرگذاری بیشتری داشته باشند. در این مقاله، به بررسی انواع مختلف مقالات خواهیم پرداخت تا دریابیم که هر نوع مقاله چگونه می‌تواند به غنی‌سازی دانش در حوزه‌های مختلف کمک کند.
مقالات علمی-پژوهشی
مقالات علمی و پژوهشی یکی از اساسی‌ترین و مهم‌ترین انواع مقالات در دنیای علم و تحقیقات هستند. این مقالات با هدف ارائه نتایج تحقیقات جدید و دستاوردهای علمی نگارش می‌شوند و به انتشار یافته‌های جدید در یک حوزه تخصصی می‌پردازند. مقالات علمی معمولاً شامل مقدمه‌ای بر مسئله پژوهش، روش‌شناسی استفاده‌شده، نتایج به‌دست‌آمده و تحلیل آن نتایج هستند. این نوع مقالات اغلب در ژورنال‌های علمی منتشر می‌شوند و باید از استانداردهای دقیق علمی پیروی کنند. نگارش مقالات علمی مستلزم رعایت اصولی مانند استناد به منابع معتبر، استفاده از روش‌های پژوهشی معتبر، و تحلیل دقیق داده‌ها است. این مقالات به جامعه علمی کمک می‌کنند تا دانش خود را گسترش داده و به روز کنند و همچنین مبنایی برای تحقیقات آینده فراهم می‌کنند. در نهایت، مقالات علمی و پژوهشی نقشی کلیدی در پیشرفت علم دارند، زیرا به مستندسازی پیشرفت‌های علمی و تسهیل تبادل دانش بین محققان و متخصصان کمک می‌کنند. (برت، 1994)
مقالات مروری
مقالات مروری یکی از پرکاربردترین انواع مقالات در دنیای علمی هستند. این نوع مقالات به جای ارائه نتایج تحقیقات جدید، بر مرور و تحلیل مطالعات و مقالات موجود در یک حوزه خاص تمرکز دارند. هدف از نگارش مقالات مروری، جمع‌بندی دانش فعلی، شناسایی روندها و نقاط ضعف در تحقیقات پیشین و پیشنهاد جهت‌های جدید برای پژوهش‌های آینده است. مقالات مروری می‌توانند به دو دسته اصلی تقسیم شوند: مقالات مروری سیستماتیک و مقالات مروری روایتی. مقالات مروری سیستماتیک با استفاده از روش‌های مشخص و استاندارد به بررسی جامع و سازمان‌یافته تمام تحقیقات موجود در یک زمینه خاص می‌پردازند. این نوع مقالات معمولاً از معیارهای دقیقی برای انتخاب و تحلیل مطالعات استفاده می‌کنند و تلاش دارند تا یک تصویر کامل و بی‌طرفانه از دانش موجود ارائه دهند. از سوی دیگر، مقالات مروری روایتی به‌طور کلی‌تر و آزادتر به مرور مقالات و منابع پرداخته و به تحلیل و تفسیر شخصی نویسنده از موضوع می‌پردازند. این مقالات معمولاً بر اساس تجربه و دانش نویسنده در یک زمینه خاص نگارش می‌شوند و می‌توانند به شکل‌دهی دیدگاه‌های جدید و ارائه تفسیرهای نو از مباحث کمک کنند. در نهایت، مقالات مروری نقش مهمی در توسعه دانش علمی دارند، زیرا به محققان و دانشجویان این امکان را می‌دهند که به‌سرعت با وضعیت فعلی تحقیقات در یک زمینه آشنا شوند و از نتایج و پیشنهادهای ارائه‌شده در تحقیقات پیشین بهره‌برداری کنند. (ویلیامز، 1999)
مقالات تجربی
مقالات تجربی یکی از انواع دیگر مقالات علمی هستند که تمرکز آن‌ها بر ارائه نتایج تجربیات عملی و آزمایش‌های انجام‌شده توسط محققان است. این مقالات نقش اساسی در توسعه دانش علمی دارند، زیرا از طریق آن‌ها می‌توان فرضیات علمی را آزمایش و تأیید کرد یا آن‌ها را رد نمود. ساختار مقالات تجربی معمولاً شامل چند بخش اصلی است: مقدمه که به تشریح مسئله و فرضیه‌های پژوهش می‌پردازد؛ روش‌شناسی که در آن ابزارها، نمونه‌ها و مراحل انجام آزمایش‌ها و جمع‌آوری داده‌ها توضیح داده می‌شود؛ نتایج که به ارائه یافته‌های به‌دست‌آمده از آزمایش‌ها می‌پردازد و بحث و نتیجه‌گیری که در آن یافته‌ها تحلیل و تفسیر شده و در چارچوب مطالعات پیشین مورد بررسی قرار می‌گیرد. ویژگی بارز مقالات تجربی این است که نتایج ارائه‌شده در آن‌ها بر اساس داده‌های واقعی و قابل‌مشاهده است. این داده‌ها می‌توانند از طریق آزمایش‌های کنترل‌شده در آزمایشگاه، مشاهده‌های میدانی یا مطالعات موردی به‌دست‌آیند. دقت در جمع‌آوری و تحلیل داده‌ها در این نوع مقالات اهمیت زیادی دارد، زیرا نتایج باید به گونه‌ای باشند که دیگر محققان بتوانند آن‌ها را بازتولید کنند. مقالات تجربی برای اثبات یا رد فرضیات علمی، توسعه فناوری‌های جدید و بهبود فرآیندهای موجود در علوم مختلف، از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند. این مقالات می‌توانند به‌عنوان مبنایی برای تحقیقات آینده و کاربردهای عملی در صنعت و جامعه مورد استفاده قرار گیرند. (مسیرلیس و ولاچوپولو، 2018)
مقالات نظری
مقالات نظری یکی از انواع مهم مقالات علمی هستند که به‌جای تکیه بر داده‌های تجربی، بر تحلیل و توسعه نظریه‌ها و مفاهیم تمرکز دارند. هدف اصلی این مقالات، بسط و گسترش چارچوب‌های مفهومی، بررسی نظریه‌های موجود و ارائه تفسیرهای جدید یا بازبینی انتقادی نظریه‌ها است. در مقالات نظری، نویسنده تلاش می‌کند تا با استفاده از تحلیل‌های فلسفی، منطق استدلالی و ارتباطات مفهومی، به تبیین و تشریح موضوع بپردازد. این مقالات ممکن است به بررسی پیشینه تاریخی یک نظریه، تحلیل انتقادی از نقاط ضعف و قوت آن، یا پیشنهاد تغییرات و بهبودهای مفهومی بپردازند. ساختار مقالات نظری معمولاً شامل مقدمه‌ای بر موضوع و طرح مسئله، مرور نظریات پیشین، تحلیل و استدلال نویسنده و در نهایت نتیجه‌گیری است. در این نوع مقالات، استناد به منابع معتبر و استفاده از استدلال‌های منطقی برای حمایت از نظریات مطرح‌شده اهمیت زیادی دارد. مقالات نظری نقش کلیدی در پیشرفت دانش تئوریک دارند، زیرا به محققان کمک می‌کنند تا چارچوب‌های مفهومی جدیدی ایجاد کنند یا نظریه‌های موجود را با دیدگاه‌های نوین مورد بازنگری قرار دهند. این مقالات می‌توانند به‌عنوان پایه‌ای برای تحقیقات تجربی آینده یا راهنمایی برای کاربرد عملی نظریه‌ها در حوزه‌های مختلف علمی مورد استفاده قرار گیرند. (ویتمن، 1974)
مقالات کاربردی
مقالات کاربردی نوعی از مقالات علمی هستند که تمرکز اصلی آن‌ها بر استفاده از نظریه‌ها، مدل‌ها و روش‌های علمی در حل مسائل عملی و واقعی است. این مقالات به‌ویژه در حوزه‌های مهندسی، علوم اجتماعی، مدیریت، پزشکی و سایر رشته‌هایی که با مسائل عملی و اجرایی سروکار دارند، اهمیت ویژه‌ای دارند. هدف مقالات کاربردی این است که نشان دهند چگونه می‌توان از دانش تئوریک برای بهبود فرآیندها، حل مشکلات یا ایجاد نوآوری‌های جدید در دنیای واقعی استفاده کرد. این مقالات معمولاً به بررسی موردی (Case Study)، تجزیه‌وتحلیل داده‌های واقعی یا توسعه و ارزیابی روش‌های جدید برای کاربرد در زمینه‌های خاص می‌پردازند. ساختار مقالات کاربردی شامل بخش‌هایی نظیر مقدمه که مسئله یا چالش عملی مطرح می‌شود، مرور نظریه‌ها و روش‌های مرتبط که ابزارها و چارچوب‌های تئوریک مورد استفاده توضیح داده می‌شوند، روش‌شناسی که به فرآیندهای اجرایی و عملی پرداخته و نتایج که یافته‌ها و تأثیرات عملی تحلیل می‌شوند، است. در نهایت، بحث و نتیجه‌گیری به بررسی میزان اثربخشی راهکارهای ارائه‌شده و پیشنهادهایی برای کاربردهای آتی می‌پردازد. مقالات کاربردی به دلیل ارتباط نزدیک با مسائل دنیای واقعی، در بسیاری از صنایع و حوزه‌های تخصصی مورد توجه قرار می‌گیرند. این مقالات می‌توانند به سازمان‌ها، سیاست‌گذاران و متخصصان کمک کنند تا از یافته‌های علمی به‌طور مؤثر در محیط‌های عملیاتی خود استفاده کنند و به بهبود عملکرد و رفع چالش‌های موجود بپردازند. (مونتسی و لاگو، 2008)
مقالات مقایسه‌ای
مقالات مقایسه‌ای نوعی از مقالات علمی هستند که تمرکز آن‌ها بر تحلیل و مقایسه ویژگی‌ها، مزایا، معایب یا نتایج دو یا چند موضوع، روش یا نظریه مختلف است. هدف اصلی این مقالات ارائه بینش‌های جدید از طریق مقایسه دقیق و ساختاریافته و کمک به درک بهتر و انتخاب مناسب‌ترین گزینه‌ها در شرایط خاص است. در مقالات مقایسه‌ای، نویسنده با استفاده از معیارهای مشخص و روش‌شناسی دقیق، به تحلیل نقاط قوت و ضعف، شباهت‌ها و تفاوت‌ها و تأثیرات مختلف بین موضوعات مورد مقایسه می‌پردازد. این مقالات می‌توانند به مقایسه بین روش‌های تحقیق، نظریه‌های علمی، فناوری‌ها یا حتی سیاست‌ها و رویکردهای مدیریتی بپردازند. ساختار مقالات مقایسه‌ای معمولاً شامل مقدمه که به معرفی موضوعات و ضرورت مقایسه می‌پردازد؛ روش‌شناسی که توضیح می‌دهد که چگونه مقایسه‌ها انجام شده و معیارهای استفاده‌شده چیست؛ تحلیل و مقایسه که به بررسی و تحلیل جزئیات مقایسه می‌پردازد و نتیجه‌گیری که به جمع‌بندی یافته‌ها و ارائه توصیه‌ها یا نتیجه‌گیری‌ها می‌پردازد، است. مقالات مقایسه‌ای در بسیاری از حوزه‌ها از جمله علوم اجتماعی، مدیریت، آموزش و پزشکی کاربرد دارند و می‌توانند به تصمیم‌گیری‌های آگاهانه، بهبود فرآیندها و توسعه نظریه‌های جدید کمک کنند. این مقالات با ارائه تحلیل‌های دقیق و منسجم، به پژوهشگران و تصمیم‌گیرندگان ابزارهای لازم برای انتخاب بهترین گزینه‌ها و راه‌حل‌ها را فراهم می‌آورند. (دیوژاک و همکاران، 2023)
مقالات تحلیلی
مقالات تحلیلی نوعی از مقالات علمی هستند که به تحلیل و ارزیابی عمیق مسائل خاص یا پدیده‌های پیچیده می‌پردازند. این مقالات هدفشان تجزیه و تحلیل دقیق و سیستماتیک داده‌ها، نظریه‌ها یا مسائل ویژه است تا به درک عمیق‌تری از موضوع کمک کنند و به ارائه بینش‌های جدید و کاربردی بپردازند. مقالات تحلیلی معمولاً به بررسی و تجزیه‌وتحلیل اطلاعات و داده‌های موجود پرداخته و تلاش می‌کنند تا الگوها، روندها و روابط میان داده‌ها را شناسایی کنند. این نوع مقالات ممکن است به تحلیل داده‌های آماری، بررسی متون و منابع یا ارزیابی نتایج مطالعات و تحقیق‌های قبلی پرداخته و به ایجاد چارچوب‌های مفهومی جدید یا اصلاح چارچوب‌های موجود کمک کنند. ساختار مقالات تحلیلی معمولاً شامل مقدمه است که مسئله یا موضوع تحلیل معرفی می‌شود، روش‌شناسی که توضیح می‌دهد چگونه داده‌ها یا اطلاعات تحلیل شده و چه ابزارهایی استفاده شده است، تحلیل و ارزیابی که به بررسی دقیق داده‌ها و ارائه تحلیل‌های مربوطه پرداخته و نتیجه‌گیری که به جمع‌بندی یافته‌ها و ارائه پیشنهادات یا نظریات جدید می‌پردازد، است. مقالات تحلیلی نقشی کلیدی در پیشرفت دانش و تحقیقات دارند، زیرا به محققان و متخصصان کمک می‌کنند تا مسائل پیچیده را از زوایای مختلف بررسی کرده و به نتایج و بینش‌های کاربردی دست یابند. این مقالات می‌توانند به توسعه نظریه‌ها، بهبود فرآیندها و ایجاد راه‌حل‌های مؤثر در حوزه‌های مختلف علمی و عملی کمک کنند. (واتسون، 2018)
نتیجه‌گیری
در این مقاله، به بررسی و تحلیل انواع مختلف مقالات علمی پرداخته شد که هر یک نقش و اهمیت ویژه‌ای در پیشرفت دانش و تحقیقات علمی دارند. هر نوع مقاله، از مقالات علمی و پژوهشی گرفته تا مقالات نظری، کاربردی، مقایسه‌ای و تحلیلی، به شیوه‌ای منحصر به فرد به تولید و انتقال دانش کمک می‌کند و به نوبه خود به ارتقای فهم و کاربرد علمی می‌پردازد.
مقالات علمی و پژوهشی با ارائه نتایج تحقیقات جدید و داده‌های تجربی، پایه‌های علمی جدیدی را برای درک بهتر پدیده‌ها فراهم می‌آورند و به توسعه علمی در زمینه‌های مختلف کمک می‌کنند.
مقالات مروری با جمع‌آوری و تحلیل مطالعات قبلی، به محققان این امکان را می‌دهند که با وضعیت فعلی دانش در یک حوزه خاص آشنا شوند و از تجربیات و یافته‌های پیشین بهره‌برداری کنند.
مقالات تجربی با ارائه داده‌های واقعی از آزمایش‌ها و تجربیات عملی، به تأسیس و تأیید فرضیات علمی کمک می‌کنند و نقش مهمی در پیشرفت‌های عملی دارند.
مقالات نظری با تحلیل و توسعه نظریه‌ها و مفاهیم، به ایجاد چارچوب‌های مفهومی جدید و بهبود نظریات موجود کمک می‌کنند و زمینه‌ساز پژوهش‌های آینده هستند.
مقالات کاربردی با استفاده از دانش تئوریک در حل مسائل عملی، به بهبود فرآیندها و توسعه فناوری‌های جدید در دنیای واقعی کمک می‌کنند.
مقالات مقایسه‌ای با تحلیل و مقایسه موضوعات مختلف، به درک بهتر و انتخاب مناسب‌ترین گزینه‌ها در شرایط خاص کمک می‌کنند.
مقالات تحلیلی با بررسی عمیق مسائل و داده‌های پیچیده، به ارائه بینش‌های جدید و کاربردی برای بهبود دانش و عملکرد در زمینه‌های مختلف کمک می‌کنند.
در نهایت، هر یک از انواع مقالات به شیوه‌ای منحصر به فرد به گسترش و عمق بخشیدن به دانش علمی کمک می‌کند و از این رو، در توسعه و پیشرفت علمی و عملی، اهمیت ویژه‌ای دارند. شناخت دقیق انواع مقالات و درک نقشی که هر یک در تولید و انتقال دانش ایفا می‌کنند، به محققان، نویسندگان و متخصصان کمک می‌کند تا انتخاب‌های آگاهانه‌تری در پژوهش‌های خود داشته و به ارتقاء کیفیت و تأثیرگذاری تحقیقات بپردازند.
منابع
Brett, P. (1994). A genre analysis of the results section of sociology articles. English for Specific Purposes, 13(1), 47–59. https://doi.org/10.1016/0889-4906(94)90024-8
Divjak, D., Romain, L., & Milin, P. (2023). From their point of view: the article category as a hierarchically structured referent tracking system. Linguistics, 61(4), 1027–1068. https://doi.org/10.1515/ling-2022-0186
Misirlis, N., & Vlachopoulou, M. (2018). Social media metrics and analytics in marketing – S3M: A mapping literature review. International Journal of Information Management, 38(1), 270–276. https://doi.org/10.1016/j.ijinfomgt.2017.10.005
Montesi, M., & Lago, P. (2008). Software engineering article types: An analysis of the literature. Journal of Systems and Software, 81(10), 1694–1714. https://doi.org/10.1016/j.jss.2007.11.723
Watson, R. (2018). Time for a discussion about discussion articles. Journal of Advanced Nursing, 74(9), 2021. https://doi.org/10.1111/jan.13570
Whitman, R. L. (1974). Teaching the article in English. TESOL Quarterly, 8(3), 253. https://doi.org/10.2307/3586169
Williams, I. A. (1999). Results sections of medical research articles: English for Specific Purposes, 18(4), 347–366. https://doi.org/10.1016/s0889-4906(98)00003-9
