در زمانهای زندگی می کنیم، که خیلیها به دنبال برابری جنسیتی هستند. اما برابری جنسیتی به چه معناست؟
اگر بخواهم در یک جمله آن را تعریف کنم، میگویم برابری جنسیتی، یعنی؛ همه در برابر همه چیز، برابرند.
مثلا اگر بگوییم، که زنان میتوانند موهایشان را کوتاه کنند، ارایش نکنند و لباس مردانه بپوشند. مردان نیز میتوانند گریه کنند، به لباسهای صورتی علاقه نشان دهند و موهایشان را بلند بگذارند. شاید به تعبیری بتوان گفت، کوچکترین مصادیق برای برابری جنسیتی را به زبان آوردهایم.
اما اگر از ظواهر بگذریم، آیا در برابری جنسیتی به احساسات خاص مردان و زنان و تفاوتهای فطری آنها توجه میشود؟ تا جایی که میدانم تا حد خوبی جواب منفی است.
اما تبعیض! در همین زمانهای که در آن زندگی میکنیم، میبینیم افرادی را که ظاهرا به تبعیض جنسیتی معتقدند! آیا در دنیایی که در آن از برابری جنسیتی سخن به میان میآید، دم زدن از تبعیض درست است؟
به نظر من، تبعیض دو نوع است: خوب یا بد! دم زدن از تبعیض، در همین زمانهای که در آن زندگی میکنیم، نه تنها بد، بلکه میتواند خیلی هم درست باشد.
تبعیض بد، یعنی؛ به زنان بگوییم: چون زن هستید، نمیتوانید و نباید به هیچ وجهی مهندس شوید. مهندسی از اساس کاری مردانه است.
تبعیض خوب، یعنی؛ بگوییم: در دنیایی که قوانین کارش را متناسب با احوال مردان نوشتهاند، باید قوانین کار را به قوانینی متمایز و متناسب با احوال مردان و زنان تغییر دهیم. یعنی؛ منِ دختر، وقتی در شرکتی مهندسی کار میکنم، به طور ممتد نمیتوانم هشت سال بدون صحبت صمیمانه با کسی ادامه بدهم. از طرفی هم اکثر همکارانم دراین محیطها مردان هستند و عفتم اجازه نمیدهد که با هر همکار آقایی به میزانی که با دوستان خانم، صمیمی هستم، راحت باشم. لذا برای حل این اوضاع، قوانین کار را به گونهای که تبعیض ایجاد کند، تغییر دهیم.
تبعیض خوب، یعنی؛ بگوییم: باید ساعت کاری مردان و زنان و محیط کارشان متفاوت باشد. نه به معنای دیوارکشی، که به معنای تناسب داشتن با روحیات. برای مثال، در کشوری که قانون حجاب وجود دارد، باید در محل کار محلی باشد که مدتی خانمها بتوانند بدون حجاب و با راحتی استراحت کنند.
تبعیضهایی هم هست، که تحلیل خوب یا بد بودنشان پیچیده است. مثلا مرخصی زایمان.
از یک طرف وقتی خودتان را جای مادر نوزاد میگذارید، به او حق میدهید، که نیاز به چند ماه مرخصی داشته باشد. اما از طرفی دیگر، وقتی خودتان را جای کارفرما بگذارید، سخت است حاضر شویم کارمندی را استخدام کنیم، که میدانیم در یک زمان نامعلوم، قرار است نه ماه کار نکند و معلوم نیست با نه ماه جای خالی این کارمند قرار است چه کار کنیم. میبینیم که این قانون در کشور ما وجود دارد و در عمل باعث شده است، که خیلی از شرکتها رغبتی به استخدام کارمند خانم نداشته باشند!
اینها نمونههایی از تبعیض به معنای عدم برابری بود. به نظر باید برای رسیدن به تبعیضهای خوب جنسیتی، در قوانینمان تجدید نظر کنیم. اما همواره به یاد داشته باشیم، که تحلیل بد یا خوب بودن تبعیضها کار سادهای نیست.
نویسنده: صونا گلبوستانی ورودی 96 هوافضا