چهارشنبه ۱۹ آبان شاید یکی از شلوغ‌ترین روزهای دانشگاه بعد از چهارم اسفندماه ۹۸ بوده باشد. در کنار برگزاری مراسم تودیع دکتر فتوحی و معارفه دکتر جلیلی، بنا بود یک جلسه مهم دیگر هم برگزار شود. نخستین دیدار رئیس جدید دانشگاه با گروه های دانشجویی.
با این که فکر می‌کنم تصادفی این تقارن رخ داده، اما به هر حال تقارن زیبایی است اگر اینطور فهمیده شود که رئیس دانشگاه از روزی که معارفه می‌شود، وظیفه دارد بی‌واسطه با دانشجوهای دانشگاه و مخصوصا فعالین عرصه فرهنگ، گفتگو کند.
جلسه که شروع شد، دکتر جلیلی به همراه معاون دانشجویی جوان توییت به مشتش و دکتر فخارزاده و دکتر همت‌یار بالای سن سالن تازه افتتاح شده دانشکده مدیریت، نشسته و منتظر شروع جلسه بودند. بگذریم از این که ظاهرا فراموش شده بود جایی هم برای دکتر رحیمی تعبیه شود!
صحبت‌های معمولی
تقریبا همه چهره ها جدید بود و عمده دبیران کانون‌ها، انجمن‌های علمی و نشریات را ۹۸ ای هایی تشکیل می‌دادند که کرونا خیلی فرصت زیادی برای آشنایی با آن‌ها به ما نداده بود.
۱۴ ۱۵ نفری از قبل خبردار شده بودند که تریبون دارند برای صحبت مقابل رئیس. صحبت‌های متنوعی مطرح شد اما نظر من را بخواهید، انتظار جلسه داغ‌تر و چالشی‌تری داشتم. عمده صحبت‌ها به دغدغه‌های مالی، نیروی انسانی و ضربه‌های کرونا به گروه‌ها اختصاص داشت. این وسط صوت جلسه هم که به نظر هزینه گزافی برای کرایه‌ش پرداخت شده بود دم به دقیقه قطع می‌شد!
نوبت من که شد یادداشتم را مرور کردم و شروع به صحبت کردم.
رئیس همه دانشگاه باشید
گفتم دانشگاه شریف علاوه بر اساتید، رکن مهم دیگری هم دارد که شما رئیس آن هم هستید. رئیس همه دانشگاه باشید. نظام استاد - دانشجو در شریف را با اغراق به نظام ارباب- رعیت تشبیه کردم. از فشار درسی بیش از حد و نابود کننده روح دانشجوها گفتم.
تاکید کردم که در حکمرانی دانشگاه، باید دانشجو نقش داشته باشد. زینت المجالس نباشد و به طور واقعی نماینده‌هایی در تصمیم‌گیری‌های اساسی دانشگاه داشته باشد.
فرهنگ، فوق برنامه نیست
روح دانشگاه، فرهنگ حاکم بر آن است. آموزش در دانشگاه ما حرف اول و آخر و وسط را می‌زند. در حالیکه فرهنگ هوایی است که در شریف نفس می‌کشیم. نمی‌شود بدون توجه به روح، با فشار جسم را به حرکت واداشت. خواستم به فرهنگ دانشگاه، توجه ویژه‌تری شود. جلسات بیشتر با فعالین فرهنگی، شجاعت در پیگیری پروژه‌های فرهنگی بزرگ، تامین فضای کافی فرهنگی در دانشگاه و تامین مالی بهتر گروه‌ها را از رئیس خواستم.
دانشگاه سیاسی
دانشگاه در کشور باید فراتر از محل کسب فنون مختلف صنعتی، انسانی یا پزشکی باشد. نقش سیاسی اجتماعی دانشگاه ما از نظر من به عمد در این سال‌ها تضعیف شده. بازپس گیری این نقش آن هم در شریف، نیازمند به پا کردن کفش پولادین از سوی هیات رئیسه دانشگاه است. باید از یک سو، اجازه باز شدن فضای آزاداندیشی و سیاسی را با تاکید بر قانون و جلوگیری از ورودهای غلط امنیتی بدهی. از سوی دیگر زمینه برای رشد تشکل‌ها را فراهم کنی و در کنار آن، قدری از بار سنگین آموزشی بکاهی.
مشخصا از دکتر جلیلی خواستم درساختمان جدید آموزش به تشکل‌ها اتاق بدهند.
ارتباط با صنعت، استارتاپ نیست
استارتاپ‌ها زمینه خوبی برای تجاری‌سازی علم هستند اما بی توجهی به رشد قارچ گونه استارتاپ‌های خدمات‌محور که بیش از علم تجاری شده، به دکان شبیهند می‌تواند ما را در بازی غلطی بیندازد. تاکید کردم معنی ارتباط با صنعت اضافه کردن چند اپلیکیشن به بازار و گوگل پلی نیست!
مسائل اساسی‌تری در صنعت کشور روی زمین مانده که واقعیت ارتباط با صنعت ما را باید آنجا جست و جو کرد.
پاسخ‌های رئیس
نوبت دکتر که رسید، از موضوعات مهمی مثل بازگشایی دانشگاه و مشکلات مالی دانشگاه گفت. تاکید ویژه‌ای بر جلسات دیگر با دانشجوها کرد و حتی قول جلسه بعدی را هم داد. مجموعا بازخورد دکتر جلیلی به عمده صحبت‌ها را امیدوار‌کننده یافتم. البته به نظرم شاید هوشمندانه از پرداخت به بعضی موضوعات هم طفره رفت. اما تاکید ویژه‌ای که بر نقش دانشجو داشت، قولی که در باب ساختمان آموزش داد و اینکه شریف را صرفا آموزش و درس نمی‌دید و نقش پررنگی برای فرهنگ قائل بود، می‌تواند نویدبخش روزهای بهتری باشد. البته همیشه این صحبت‌ها و دیدارها مخصوصا اولینشان گل و بلبل به نظر می‌آید.
به عمل کار برآید...
طبعا وقت قضاوت دکتر جلیلی الان نیست. کار بسیار سختی در پیش دارد . فقط همین یک قلم پروژه بازگشایی دانشگاه برای شب و روز نشناختن رئیس دانشگاه شریف کافی‌ست. حالا اضافه کنید، ارتباط با صنعت، وضع بغرنج فرهنگ، دانشجویان کم امید، مهاجرت گسترده و ... .
منتظر بمانیم، مطالبه کنیم و امیدوار باشیم ...
نوشته محمدرضا ضیایی
