صنایع دستی از اون دسته کالاهایی هستن که علاوه بر زیبایی ظاهری و ارزش معنویشون، نمادی هستن از تاریخ هنر و صنعت هر منطقه. نمادی هستن از مردان و زنانی که طی قرن‌ها، با دستان خالی تلاش کردن که هنرشون رو سینه به سینه منتقل کنند. طراحی‌های منحصربه فرد، ظرافت، استفاده از رنگ (عناصری که تو تولیدات انبوه این روزها به هیچ وجه دیده نمی‌شه) شخصیت یک کالای صنایع دستی رو می‌سازه و وجه تمایز اون از سایر اقلام میشه.
خوشبختانه در کشوری زندگی می‌کنیم که از نظر صنایع و هنرهای دستی بسیار غنیه. به هر گوشه ایران عزیز که سفر کنیم با آثار جدید و شگفت‌آوری مواجه می‌شیم که هیچ جای دیگری نمونه‌ش پیدا نمی‌شه. یکی از قشنگترین و افتخارآفرین‌ترین صنایع دستی ایران، فرش ایرانیه که در سطح جهان رقیب نداره. و شاید بشه گفت بهترین فرش ایرانی، فرش کرمان یا همون قالی کرمونه که تو سراسر جهان طرفدار داره. مردم کرمان از گذشته‌های دور تا به امروز همواره زحمت زیادی برای هنر قالیبافی و قالی ایرانی کشیدن تا به این شهرت جهانی رسیدن.
با وجود قدمت و سابقه قالیبافی در کرمان، خیلی مستندات تاریخی مکتوب در این زمینه وجود نداره و هر چیزی که از تاریخچه قالی کرمان می‌دونیم، گزارش‌های شفاهیه که نسل به نسل منتقل شده. تاریخ بافت فرش تو منطقه کرمان احتمالا به 500 سال پیش برمی‌گرده. مثل تمام هنرهای دیگه که دوران صفویه، دوران طلاییشون بوده، قالیبافی هم تو دوره صفوی اوضاع خوبی داشته. بعد از اون تو اوایل دوران قاجار توجه به فرش و فرشبافی کم میشه. تا اینکه همزمان با انقلاب صنعتی اروپا که منسوجات ماشینی زیادی وارد ایران شد و دیگه برای اینگونه محصولات نیازی به تولیدات دستی نبود، انگیزه برای بافتن فرش‌های دستبافت دوباره زیاد شد.
اگه دلت میخواد از نزدیک بری بازر فرش و فرش‌های کرمان رو ببینی؛ همین الان بلیت قطار کرمان رو بخر!
علاوه بر خود فرش، طراحی و نقشه‌کشی فرش هم تو کرمان و اطراف کرمان، غنی و قویه؛ که متاسفانه تو این مورد هم به غیر از اسم چند نفر از استادهای قالیبافی، تاریخچه قابل استنادی از رونق طراحی فرش و نامگذاری و خالق طرح‌ها باقی نمونده.
دلایلی متعددی تو مشهور شدن قالی کرمان تاثیر داشته. یکی از مهمترین دلایل این شهرت، طرح و نقش‌های قالی کرمانه که اون هم از ریزه‌کاری‌های بافت سرچشمه می‌گیره. استفاده از موتیف‌های (موتیف یا نقش‌مایه عنصریه که به صورت الگو یا تصویر تو بافت یک اثر هنری به کارگرفته میشه و گاها تکرار میشه) ظریف تو کل طرح باعث میشه در نهایت یک قالی پرکار و خارق‌العاده متولد بشه.
بعد از طرح‌های زیبا، رنگ و رنگ‌آمیزی‌های قالی کرمان باعث محبوبیتش شدن. یک جمله معروف هست که می‌گه: "سخت میشه دو تا قالی کرمون پیدا کرد که از نظر طرح و رنگ بهم شبیه باشن"
قدیمی‌ترین قالی کرمان، "قالی راور" هست که گفته میشه اولین بار سال 1866 میلادی بافته شده. راور یک شهر کوچیک اطراف کویر لوته که اتفاقا تعدا فرش زیادی هم اونجا تولید نمی‌شه اما کیفیتشون فوق‌العاده بالاست و تو بازار فرش راور رو به عنوان مرغوب‌ترین فرش کرمان می‌شناسن. تا جایی که به قالی‌هایی که کیفیت خیلی خوبی داشته باشن، قالی راور هم می‌گن.
رفسنجان و ماهان هم از شهرهای دیگه استان کرمانن که طرح و رنگ و کیفیت فرش‌هاشون معروفه. تو این دو تا شهر طرح قالی نزدیک به الگوی کرمان و به سبک گلدار بافته میشه ولی تو بعضی شهرها مثل سیرجان، شهر بابک، زرند و بردسیر، از طرح‌های دیگه‌ای استفاده میشه. جنس نخ بکار رفته تو فرش‌های منطقه کرمان عمدتا پشم باکیفیته و تار و پود قالی‌ها از پنبه‌ست.
رنگ‌هایی که بیشتر تو قالی کرمون دیده می‌شن رنگ‌های لاکی سیر و روشن، بژ، عنابی، مسی، آبی تیره و روشن، سرمه‌ای، صورتی و سبز تیره و روشن هستن. شاید واستون جالب باشه که بدونید به طور متوسط تو هر فرش بین 15 تا 30 رنگ نخ استفاده میشه.
در این مقاله سعی کردیم قمی هرچند کوچک، در راستای آگاهی از صنایع دستی ارزشمند کشور عزیزمان ایران برداریم.
