نوار قلب گرفتن یک روش تشخیصی غیرتهاجمی هست. پس خیلی کاربردی و مفید است. با تفسیر نوار قلب بسیاری از مشکلات قلبی را می توان تشخیص داد. من شروع کردم به خواندن این کتاب، زیرا تکنسین اورژانس در ماموریت ها از بیمار نوار قلب (ECG) می گیرد و نیاز دارد که تفسیر هم بکند.
اول کتاب برایم بسیار ناشناخته بود. نمی دانستم آیا کتاب خوبی هست یا نه؟ نوار قلب روی جلد را بلد نبودم تفسیر کنم، با اینکه در دانشگاه به ما نوار قلب را تاحدودی آموزش داده بودند. کنجکاو بودم که بیشتر بخوانم تا بتوانم آن را تفسیر کنم. مقدمه دکتر دوبین که نویسنده کتاب هست، من را مشتاق یادگیری کرد. « دانش ماندگار نتیجه فهمیدن است.»
کتاب 10 فصل دارد. وقتی فصل یک را شروع کردم؛ از روند کشف مفاهیم الکتریکی قلب شگفت زده شدم. چه مراحلی را گذرانده است تا به دستگاه های امروزی تبدیل شود. من به شما پیشنهاد می دهم اگر می توانید کتاب را ار اول تا آخر بخوانید. مفاهیم پایه آن زیاد شاید مهم به نظر نیایند ولی برای فهم عمیق فصل هایدیگر لازم اند. گرچه به آنها اشارهای درآن فصل ها نمی شود.
فصل2 (ثبت EKG)، فصل 3 (سیستم اعصاب، اتونوم (خودکار)) و فصل 4 (سرعت ضربان) کتاب هنوز هم یک جورایی مسائل ابتدایی و مفهومی هستند. یعنی تا صفحه 96 را باید بخوانید و صبر کنید تا به فصل 5 (ریتم، بخش اول: آریتمی های با منشا کانونی) برسید و تازه به قسمت جذاب تفسیر نوار قلب برسید. با خواندن تا این فصل می توانید با تمرین، یک سری از ریتم ها را در نوار قلب بیابید.
فصل 6 (ریتم، بخش دوم: بلوک ها) را که شروع کنید. مشکلات اختصاصی تر و البته سخت تر قلب را می خوانید. فکر کنم خودآموزی این قسمت ها یعنی فصل 6 تا 10 مشکل باشد و برای خودآموزی نیاز به پنج فصل قبل داشته باشد. برای من خواندن و فهم مطالب سخت نبود، من در کارآموزی و دانشگاه درباره EKG یاد گرفته بودم.
فصل 7 (محور) به ما یاد می دهد که چرخش و جابه جایی محور قلب -«جهت حرکت دپلاریزاسیون، که از درون قلب می گذرد و میوکارد را به انقباض وا می دارد.»- را تشخیص دهید. من باورم نمی شد که تنها با یک نوار قلب بتوانم محور قلب را تشخیص دهم.
احتمالا درباره «افزایش توده عضلانی» میوکارد قلب و یا اتساع دهلیزها شنیده اید. در فصل 8 (هایپرتروفی) درباره تاثیر آن ها در EKG نوشته شده است.
به فصل جذاب و سخت انفارکتوس (فصل9) رسیدیم. درباره علائم سکته قلبی قدیمی، ایسکمی قلب می خوانیم. و بفهیم کدام قسمت قلب دچار مشکل عروق کرونری یا همی بلوک شده است. حقیقتش را بخواهید؛ من، خودم، یک سری از مطالب این فصل را 100 درصد نیاموختم و احتمالا بدون نگاه به کتاب نتوانم آن ها را تشخیص بدهم. خیلی پیچیده شد، مگر نه؟ این فصل، طولانی ترین فصل کتاب است.
خب، رسیدیم به فصل آخر، فصل 10 (متفرقه). علی رغم اسم آن، مطالب مهمی مثل Pacemaker در آن گفته می شود. فصل کوتاهی است، زود کتاب تمام می شود. در این فصل چند تا نوار قلب هست که تفسیر کنیم. البته تفسیر آن ها در کتاب هست. EKG خود نویسنده هم بود که برایم خیلی جالب بود. اسم نویسنده را در گوگل زدم، دکتر دوبین 83 ساله، جراح پلاستیک و زنده هستند!
کتاب خیلی خوبی بود، به خصوص اینکه به راحتی توانستم آن را خودآموز بخوانم. (بیشتر مطالب را پیش از خواندن بلد نبودم.) ترجمه آن، خوب و دقیق بود. از اساتیدمان درباره اشکالات ترجمه شنیده بودم ولی این ترجمه، آن مشکلات را حداقل نداشت. از لحن و مهربانی و پیوستگی حرف های دکتر دوبین خیلی خوشم آمد. هرجا لازم بود می گفت که صفحه X را بخوانید یا از صفحه X تا Y را مرور کنید. تمرین های در بین کتاب هم عالی بودند.
ولی با خواندن این کتاب خوب، من به تمرین بیشتر و خواندن کتاب های دیگر نیاز دارم. با این کتاب می توانیم نوار قلب را تفسیر کنیم ولی درباره علل ایجاد این بیماری یا اشکال در قلب و درمان آن صحبت نمی کند. همان طور که از نام کتاب پیداست. این کتاب باعث نمی شود که از خواندن بیشتر بی نیاز شوید. شاید تنها نقطه ضعف کتاب، تمرین های کم پایان آن است. زیرا تفسیر با مهارت EKG به تمرین زیادی نیاز دارد.
امیدوارم از خواندن کتاب و دانش ماندگاری که به دست می آورید لذت ببرید و در تفسیر نوار قلب حرفه ای شوید.
خواندن فوری الکتروکاردیوگرام، دکتر دیل دوبین، مترجم: دکتر منوچهر قارونی و دکتر معصومه ذاکری مقدم، ویراستار: دکتر محمد مهدی غیرتیان، نشر اندیشه رفیع، چاپ هفتم،1399ش.
