نشر لگا در حال انتشار مجموعه‌یِ کتبِ سینمایی با عنوان کینو آگورا است که زیر نظر مازیار اسلامی در حال ترجمه هستند. «مجموعه کینو آگورا مجموعه‌ای است که انتشارات کانادایی کابوز آن را منتشر کرده و تا الان ۱۱ جلد آن زیر نظر کریستین ویتلی منتشر شده و در هر یک از این کتاب‌ها یکی از مفاهیم یا اصطلاحات مهم مطالعات سینمایی تبیین شده و شرح مفصلی از آن ارائه شده است.» از این مجموعه به تازگی کتاب «مونتاژ» از ژاک اومون با ترجمه‌ی مهدیس محمدی منتشر شده است. به این بهانه چند خواندنی از ژاک اومون را معرفی می‌کنیم.
اومون یکی از بزرگان مطالعات سینمایی فرانسه‌ست که در دوران سردبیری کومولی و ناربونی برای کایه‌دو‌سینما می‌نوشت و پس از آن به آکادمی پیوست. به بیان دنیل فرفکس از سنسز آو سینما «در بیشتر دهه ۸۰ و ۹۰ فعالیت‌های وی بر محور پروژه‌ی ادغام تاملات سینمایی در سنت گسترده‌تر فعالیت هنرمندانه و نظریه زیبایی‌شناسی بود». فرفکس در گفتگویی با اومون درباره‌ی ایده‌ی سینما در مقایسه با نظر ریموند بِلور، مرگ میزانسن، رئالیسم و البته مونتاژ صحبت کرده است. در بخشی از مصاحبه اومون در مورد تفاوت مونتاژ سلولوئید و دیجیتال می‌گوید «در گذشته ما می‌توانستیم زمان را لمس کنیم ولی امروزه نمی‌توانیم. البته که تدوین سلولوئید یک وجه ذهنی دارد ولی وجه دستی نیز داشت» «امروزه با تدوین دیجیتال دیگر این فانتزیِ زمان لمس‌شدنی وجود ندارد. اگر می‌خواهید که نمایی را به یاد بیاورید، بلافاصله همانجاست ... و در آخر به شکل پارادوکسیکال تدوین دیجیتال کمتر ذهنی‌ست».
یکی از یادداشت‌های معروف اومون تحلیلیست که بر قسمتی از La Chinoise ژان لوک گدار نوشته است(دانلود). اومون در این یادداشت از برخی ابزارهای نشانه‌شناسانه استفاده کرده و به قول آدرین مارتین درباره «سازمان بدن‌ها و نماها، بخصوص با توصیف تعامل دائما جهش‌یافته و بازتعریف‌شده حرکات دوربین، کات‌ها، محیط طبیعی یا دکور ساختگی و حرکات فیگورها» نوشته است و نشان می‌دهد گفتمان فیلم گدار برخلاف هژمونی سینمای کلاسیک می‌تواند فرم‌های متفاوتی به خود بگیرد. البته اومون در ادامه‌ی همان گفتگو با فرفکس عنوان کرد که امروزه از نشانه‌شناسی فاصله گرفته است و این روش را منسوخ می‌داند.
یادداشت‌های اومون درباره سینمای هونگ سانگ سو و آن ماری میِویل توسط سیس مته در sabzian ترجمه شده و همچنین در دو کتابچه فستیوال کورتیزان از این دو فیلمساز بازنشر شده است که به رایگان در دسترس هستند.
اومون در یادداشتی که در مورد سینمای هونگ نوشته است، با معرفی واژه‌ی idiocy و با بهره‌گیری از ایده‌ی پونکتوم رولان بارت نشان می‌دهد که چطور بعضی لحظات و اشیا در سینمای هونگ با نشانه‌های واضح و با قصد در میزانسن نمایش داده می‌شوند ولی حس یک حضور تصادفی دارند و در تا خوردن‌ها و باز شدن‌های روایت سینمایی هونگ اهمیت پیدا می‌کنند. اومون این بازی‌هایِ گمراه‌کننده‌یِ داستان‌هایِ دو وجهی فیلم‌های هونگ را با تناقض‌ها و طعنه‌هایش، راه‌هایی برای گفتن یک چیز می‌داند «ما در خیالات زندگی می‌کنیم و با جایگزینی واقعیت ناشناخته با سناریوها و آرزوهای خودمان وقت می‌گذرانیم» و به این شکل تحلیلی از بوطیقای واقعیت در سینمای هونگ ارائه می‌دهد و غرابت فیلم‌های هونگ با وجود جزییات مستندگونه را توجیه می‌کند.
کتاب Aesthetics of film که اومون با همکاری میشل ماری، آلن برگالا و مارک ورنت نوشته است با ترجمه و تصحیح ریچارد نیوپرت به زبان انگلیسی در لیبژن موجود شده است. مهرناز شیرازی عدل در گذشته، فصل اول(فیلم به مثابه بازنمود شنیداری-دیداری) و پنجم (فیلم و تماشاگر آن) این کتاب را به فارسی ترجمه کرده که می‌توانید به ترتیب از اینجا و اینجا دریافت کنید.
همچنین کتاب French Film: Text and Contexts هم در لیبژن قرار گرفته که در فصل ۱۲ اومون فیلم Contempt ساخته‌ی ژان لوک گدار را مورد تحلیل قرار داده‌است.
برای اطلاع از به‌روز‌رسانی‌ها ما را در تلگرام دنبال کنید
