مکتب «عمل‌کرد‌گرا» که سرآمدش دومزیل باشه، دین را تجسم جامعه باستانی می‌دونه و خدایان مختلف رو جلوه‌های نمادین طبقات جامعه.
مقایسه نهادهای اجتماعی در سنت‌های مختلف هندواروپایی الگوی تکرار شونده «سه‌گانگی» نشون می‌ده: روحانیون، جنگجویان، گردآور-کشاورزان طبقات اجتماعی هند و ایران باستان به اندازه کافی مشهور هستن - همین طبقات در باقی فرهنگ‌های هندواروپایی، مثلا یونان یا رومی، دیده می‌شه.
نظریه دومزیل این بوده که ساختار سه‌گانه سنت‌های هندواروپایی رو می‌شه از ترتیب نام بردن خدایان در متون حدس زد: مثلا در متون میتانی میترا و وارونا، ایندرا، ناساتیا نام برده می‌شن.
دومزیل بعدا این سیستم رو بهینه می‌کنه و «حکومت» رو دارای دو بخش روحانی و قضایی نشون می‌ده. حکومت در فرهنگ ودایی شامل وارونا و میترا بوده. (میترا همون خدای «قرارداد») دیگر خدایان «وارونا»یی، ژوپیتر در سنت رومی و اوذین در جرمانیک هستند و دیوس فیدیوس و تور از خدایان «میترا»یی.
چند تا از خدایان بازسازی شده پیشاهندواروپایی این ها هستن: دیوس پیتر (پدر آسمان)، دوغتر دیوس (دختر آسمان)، دوقلوهای ازلی، خدای آذرخش، خدای آریا، خدای مراتع، خدای ویرانی، خدای درمان، خدای وحش، خدای دریا، خدای آهنگری.
